Zaledwie o 0,1 proc. wzrosły w grudniu ceny towarów i usług konsumpcyjnych w stosunku do listopada - wynika z wyliczeń GUS-u. Niestety w ujęciu rocznym inflacja pozostaje bardzo wysoka, a w najbliższym czasie znów przyspieszy.
Główny Urząd Statystyczny potwierdził wstępne szacunki i poinformował, że w grudniu indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) wzrósł o 16,6 proc. w porównaniu z analogicznym miesiącem 2021 roku. W listopadzie inflacja wyniosła 17,5 proc., a w październiku 17,9 proc. Poprzednio ceny rosły w Polsce tak szybko na przełomie 1996 i 1997 r.
W ujęciu miesięcznym ceny dóbr konsumpcyjnych wzrosły zaledwie o 0,1 proc. wobec wstępnych szacunków wynoszących 0,2 proc. i 0,7 proc. w listopadzie. Pomijając dane za luty ubiegłego roku, zaburzone przez wprowadzenie tarczy antyinflacyjnej, jest to najniższy miesięczny wzrost cen od czerwca 2021 r.
W całym 2022 r. średnioroczna inflacja wyniosła 14,4 proc. wobec 5,1 proc. w 2021 r. Ceny konsumpcyjne rosły najszybciej od 1997 r.
Ceny opału pociągnęły miesięczną inflację w dół
Pozytywną wiadomością jest hamowanie wzrostu cen żywności. W listopadzie dynamika roczna w kategorii żywność i napoje bezalkoholowe wynosiła 22,3 proc., w grudniu spadła do 21,5 proc. Utrzymanie mieszkania i nośniki energii podrożały co prawda w ujęciu rocznym o 22,6 proc., ale potaniały w porównaniu do listopada o 2 proc., co zrekompensowało dodatni wpływ wzrostów cen żywności na inflacje miesięczną.
Podatkowy rozkład jazdy i wskaźniki kadrowo-płacowe na 2023. Ściąga dla przedsiębiorcy
Od stycznia 2023 r. zmieniły się wskaźniki kadrowo-płacowe. Prezentujemy najważniejsze zmiany. I zachęcamy do pobrania pliku pdf. Pobierz e-book bezpłatnie lub kup za 20 zł.
Masz pytanie? Napisz na marketing@bankier.pl
| 12 2021=100 | 11 2022=100 | Wpływ zmian [11 2022=100] | |
| OGÓŁEM | 116,6 | 100,1 | |
| Żywność i napoje bezalkoholowe | 121,5 | 101,4 | 0,39 |
| Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe | 110,4 | 100,3 | 0,02 |
| Odzież i obuwie | 107,6 | 100,2 | 0,01 |
| Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii | 122,6 | 98 | -0,43 |
| Wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego | 113,8 | 100,4 | 0,02 |
| Zdrowie | 109,3 | 100,5 | 0,03 |
| Transport | 113,3 | 100 | 0 |
| Łączność | 104,9 | 99,9 | -0,01 |
| Rekreacja i kultura | 114,7 | 101,2 | 0,07 |
| Edukacja | 113,8 | 100,2 | 0 |
| Restauracje i hotele | 118,7 | 100,9 | 0,04 |
| Inne towary i usługi | 112,2 | 100 | 0 |
| Źródło: GUS | |||
W porównaniu do grudnia 2021 r. najmocniej podrożał cukier (87,4 proc.), opał (83,1 proc.) i mąka (37,9 proc.). GUS odnotował przeceny w trzech kategoriach: gaz ciekły i pozostałe paliwa do prywatnych środków transportu (-13,1 proc.), sprzęt telekomunikacyjny (-3,1 proc.) oraz sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny (-0,5 proc.).
Mimo że opał był niemal dwukrotnie droższy niż rok wcześniej, to wobec listopada jego cena spadła o 10,8 proc. O 3 proc. potaniało mięso drobiowe, a o 1 proc. - benzyna.
W najbliższym czasie zapewne czeka nas ponowne przyspieszenie inflacji. Z początkiem roku w życie weszły bowiem m.in. podwyżki VAT za prąd, a w lutym ze sporą mocą objawi się efekt bazy związany z wprowadzeniem w lutym 2022 r. "tarczy antyinflacyjnej". Ekonomiści są podzieleni w kwestii tego, czy zobaczymy odczyt przekraczający 20 proc. Od marca inflacja ma jednak zdaniem analityków znów zacząć hamować. Niektórzy eksperci - na czele ze specjalistami z banku centralnego - oczekują spadku dynamiki wzrostu cen do jednocyfrowego poziomu pod koniec roku.
Komentarze ekonomistów
mBank
"GUS potwierdził inflację w grudniu na 16,6 proc. (...) Inflacja bazowa wzrosła do 11,6 proc. Spadki inflacji to głównie opał z niewielkim udziałem żywności i paliw.
Przed nami górka inflacyjna (okolice 20 proc.; ryzyka raczej w górę niż w dół) a potem opadanie. Tyle tylko, że nie do celu inflacyjnego (2,5 proc. ...). Ryzyka w górę dla wzrostu PKB plus mocny rynek pracy sugerują, że ożywienie zacznie się przy wysokiej inflacji i ją utrwali.
Stopy procentowe długo bez zmian. Nasze wątpliwości w sprawie oczekiwanej głębokości obniżek stóp w Polsce narastają tak szybko jak szybko wzmacniają się zakłady o owe obniżki. Jeśli RPP obniży w tym roku stopy, to za moment będzie je podwyższać. Być może będzie musiała nawet bez obniżki"
ING
"Spadek inflacji w grudniu, do 16,6 proc. rdr, to głównie opał (węgiel) -10,8 proc. mdm. Styczeń, luty 2023 r. przyniesie szczyt CPI, bo ceny energii wzrosną z podwyżką VAT, aktualizacja innych cenników też przyniesie wzrost. W trakcie 2023 duży spadek CPI, ale wysoka bazowa nie pozwoli NBP na cięcia stóp"
PIE, Jakub Rybacki
"Główny Urząd Statystyczny potwierdził obniżenie się inflacji do 16,6 proc. To głównie efekt spadku opłat za ogrzewanie. Maleje również tempo wzrostu cen żywności. Niemniej inflacja dalej jest mocno rozpowszechniona – wzrost cen po wyłączeniu kosztów żywności i energii wzrósł do 11,6 proc. Szybciej rosły ceny odzieży usług zdrowotnych i rekreacyjnych.
Styczeń przyniesie dalszy wzrost inflacji – prawdopodobnie przekroczy 19 proc. Będzie to efekt wzrostu stawek VAT za energię oraz paliwa. Podrożeją też ceny usług transportowych: PKP zapowiedziały podwyższenie cen biletów średnio o 10 proc., podobne decyzje podejmują samorządy miast wojewódzkich np. Krakowa czy Torunia. Należy spodziewać się też wzrostu czynszów, cen usług komunalnych i rekreacyjnych.
Inflacja zacznie słabnąć począwszy od marca. Ceny surowców rolnych i energetycznych na rynkach światowych od lipca znajdują się w tendencji spadkowej, a analitycy oczekują kontynuacji trendu. Maleje również tempo wzrostu kosztów produkcji. Spodziewamy się, że inflacja spadnie poniżej 10 proc. na koniec III kwartału"
Pekao
"Do grudniowego spadku inflacji mocno przyczyniły się ceny opału, które obniżyły się o 10,8 proc. mdm, a to jeszcze nie koniec. Średniorocznie inflacja w 2022 r. na poziomie 14,4 proc.
Dezinflacja widoczna jest na razie w czynnikach niebazowych. Inflacja bazowa pozostaje 'lepka', a w grudniu wg naszych szacunków jeszcze przyspieszyła do ok. 11,6 proc. rdr. Źródło obecnej dezinflacji dobrze też widać na zestawieniu towary vs. usługi"
PKO BP
"Szczegółowe dane potwierdziły, że głównym źródłem grudniowego spadku inflacji było obniżenie się cen opału (głównie węgla), o 11 proc. m/m. W grudniu, 3. miesiąc z rzędu spadły nieznacznie (m/m) także ceny gazu. W efekcie skala wzrostu cen nośników energii w ujęciu r/r obniżyła się do 31,1 proc. wobec odnotowanego we wrześniu szczytu na poziomie 44,3 proc., co łącznie obniża inflację o 1,5 pp" - zauważyli w piątkowym komentarzu ekonomiści PKO Bank Polskiego.
Ich zdaniem tempo wzrostu cen żywności "sukcesywnie słabnie". Jak wskazali, w grudniu żywność zdrożała o 1,4 proc. m/m – wciąż powyżej przedwojennego sezonowego wzorca (wskazywałby na wzrost o ok. 0,7 proc. m/m), ale to pierwszy miesiąc w trakcie 2022 (poza lutym), kiedy ceny rosły słabiej niż rok wcześniej. "Dzięki temu roczna dynamika cen żywności spadła (z 22,3 do 21,5 proc.) pierwszy raz od marca 2021 (poza lutym 2022, kiedy obniżono VAT)" - wyjaśniono. Jak dodano, ceny surowców rolnych na światowych rynkach zapowiadają, że to dopiero początek dezinflacji w obszarze żywności.
W ocenie PKO BP dalsze narastanie dynamiki cen usług (turystyka, restauracje i hotele, branża beauty), sprzeczny z sezonowym wzorcem wzrost cen odzieży - to sygnały pokazujące, że jak na razie nie widać, aby hamowanie popytu prowadziło firmy do zmiany polityki cenowej.
"Dane inflacyjne za styczeń (wstępny odczyt poznamy dopiero 15 lutego), pokazujące skalę noworocznej aktualizacji cenników, będą w tym kontekście bardzo istotnym sygnałem co do uporczywości presji inflacyjnej w gospodarce" - wskazali ekonomiści. Jak dodali, punkt odniesienia jest wysoko – "w styczniu 2022 inflacja bazowa wzrosła o 1 proc. m/m – stąd oczekiwalibyśmy w najgorszym razie stabilizacji inflacji bazowej r/r."
Zdaniem ekonomistów kluczowe znaczenie dla najbliższych dwóch odczytów będą miały ceny energii (wyższy VAT i nowe taryfy) oraz paliw (na ile trwały jest spadek marż). "Prognozujemy, że w styczniu i lutym inflacja CPI wzrośnie do 19-20 proc. r/r, aby następnie wejść w silny trend spadkowy, który na koniec roku sprowadzi ją nieco poniżej 10 proc. r/r" - przekazano.
