W trzecim kwartale 2022 roku
banki odnotowały historycznie najwyższą liczbę transakcji oszukańczych kartami
płatniczymi. Było ich 86 tys. – o 30 proc. więcej niż kwartał wcześniej –
podaje NBP. Bank centralny jednak uspokaja, pisząc, że Polska
pozostaje jednym z najbezpieczniejszych krajów w UE pod względem skali oszustw
z użyciem platisku.
Co kwartał NBP publikuje raport o transakcjach oszukańczych z wykorzystaniem instrumentów bezgotówkowych. Najnowsze opracowanie omawia sytuację w III kwartale 2022 roku. Wynika z niego, że w trzecim kwartale przeprowadzono ponad 86 tys. operacji oszukańczych kartami płatniczymi (najwyższa liczba w historii) na kwotę ponad 17,8 mln zł, co oznacza wzrost w porównaniu z II kwartałem liczby (o 30 proc.) oraz wartości (o 10 proc.) takich operacji.
Dominowały oszustwa internetowe
Z informacji przekazanych przez banki wynika, że w III kwartale 2022 r. pod względem liczby dominowały oszustwa w kategorii Inne. Są to transakcje z wykorzystaniem danych karty płatniczej bez jej fizycznej obecności. Stanowiły one 80,6 proc. ogółu oszustw i odnotowano je w 69 442 przypadkach na łączną kwotę blisko 14 mln zł. Średnia wartość transakcji oszukańczej w tej kategorii wynosiła 201,14 zł i zmniejszyła się o 15,5 proc. w stosunku do II kwartału 2022 r. Oszustwa kartami sfałszowanymi stanowiły 13 proc. ogółu oszustw, a zgubionymi – 6,5 proc.
ReklamaNieco inne dane płyną od agentów rozliczeniowych. Wynika z nich, że odnotowano blisko 12 tys. operacji oszukańczych dokonanych kartami płatniczymi na kwotę blisko 10 mln zł. Różnice w prezentowanych danych – między bankami a agentami rozliczeniowymi – wynikają z tego, że dane od tych drugich nie obejmują transakcji dokonywanych w bankomatach kartami skradzionymi i poza granicami kraju plastikami wydanymi w Polsce. Z kolei dane z banków nie obejmują transakcji oszukańczych dokonanych w Polsce kartami wydanymi w innych krajach.
Polska najbezpieczniejsza w UE
„W III kwartale 2022 r., transakcje oszukańcze kartami płatniczymi stanowiły 0,004 proc. liczby i 0,006 proc. wartości transakcji gotówkowych i bezgotówkowych dokonanych tymi instrumentami płatniczymi wydanymi przez raportujące do NBP banki. W poprzedzającym kwartale udziały te wynosiły odpowiednio 0,003 proc. i 0,006 proc. Wskaźniki te pomimo nieznacznych wzrostów są na bardzo niskim poziomie. Porównanie ich z analogicznymi wskaźnikami dla innych krajów Unii Europejskiej (ostatnie dostępne dane EBC za 2019 r.) pozwala na stwierdzenie, że Polska od wielu lat jest najbezpieczniejszym krajem pod względem częstości oszustw z wykorzystaniem kart płatniczych” – piszą analitycy NBP.
Wzrost transakcji oszukańczych przelewami
W trzecim kwartale wzrosła też liczba transakcji oszukańczych wykonanych przy użyciu przelewów. Odnotowano ich 12 585 na kwotę 51 010 728 zł - jest to wzrostliczby transakcji o 0,9 proc. i wzrost o 27,2 proc. wartości. Średnia wartość oszukańczego polecenia przelewu zrealizowanego w III kwartale 2022 r. wyniosła 4 251 zł (wzrost o 26,0 proc. względem poprzedzającego kwartału).
Bank centralny podaje, że najwyższą liczbą transakcji oszukańczych dokonanych poleceniem przelewu zanotowano w I kwartale 2022 r. Zdaniem analityków mogło to być związane z silnym napływem imigrantów z Ukrainy wywołanym agresją zbrojną Rosji na Ukrainę. Napływ ten spowodował zwiększony oraz niestandardowy przepływ środków pieniężnych na terytorium Polski, tworząc nowe możliwości oszustom.
W analizowanym okresie nie zanotowano żadnych transakcji oszukańczych przy użyciu polecenia zapłaty oraz czeków.
Opracowano na podstawie raportu NBP: „Informacja o transakcjach oszukańczych dokonywanych przy użyciu bezgotówkowych instrumentów płatniczych w III kwartale 2022 r. – styczeń 2023”.
