Zmiany w akcjonariacie, wzrost kursu o ponad 2000 proc., poufna umowa, tweet premiera, prezes z list wyborczych PiS-u, śledztwo KNF-u, zawiadomienie do prokuratury o wpisach na forum Bankier.pl... Wątki w aferze dotyczącej giełdowego obrotu akcjami EC Będzin zaczynają się mnożyć, ale staramy się przedstawić i uporządkować chronologicznie najważniejsze z nich.
Grudzień 2022 r.
Tuż przed końcem roku, 29 grudnia, notowana na GPW Elektrociepłownia Będzin (działa na terenie Zagłębia Dąbrowskiego) publikuje komunikat, że w transakcjach zawartych dzień wcześniej właściciela zmieniło 646 184 akcji spółki. Nabywcą dwóch pakietów od Value FIZ i jego wydzielonego subfunduszu Familiar SICAV-SIR jest Grupa Altum, która wchodzi do akcjonariatu. Cena akcji według danych GPW dotyczących transakcji pakietowych z 28 grudnia 2022 r. wyniosła 5 zł za akcję, co oznacza, że Altum musiało wyłożyć 3,23 mln zł za 20,52 proc. akcji EC Będzin.
Skąd Grupa miała środki na ten cel? Nie wiadomo. Z dostępnych danych wynika, że w latach 2019-2021 działalność Altum była na minusie rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych rocznie. Warto zaznaczyć, że w tych latach jej roczne przychody wynosiły 0 zł, natomiast w 2018 r. zarobiła 115 tys. zł przy 203 tys. zł przychodu.
To był wyjątek, na bazie dostępnych w serwisie ekrs informacji finansowych, spółka nie miała przychodów też w ostatnim dostępnym sprawozdaniu za 2017 r. Sama Grupa Altum istnieje od 2013 r., a obecnie jej prezesem (od 2016 r.) jest Łukasz Bałdyga (członek Rady Nadzorczej EC Będzin), według ustaleń Szymona Jadczaka z WP.pl, startujący z list PiS-u w wyborach samorządowych w 2018 r., związany był ze Szkołą Wyższą Wymiaru Sprawiedliwości, podległą ministrowi sprawiedliwości. Właścicielami Grupy Altum są Biurorachunkowe.com i Altum Finance, ustaliła "Rzeczpospolita"
To Łukasz Bałdyga będzie w imieniu Grupy raportował o kolejnych zakupach akcji Będzina. Później do osób raportujących dołączy Sławomir Wołyniec, wiceprzewodniczący rady nadzorczej EC Będzin i jednocześnie prezes Agencji Inwestycyjno-Handlowej „V-Project”, która od 2020 r., według ustaleń „Rzeczpospolitej”, sprzedaje Elektrociepłowni węgiel.
Insiderem kupującym akcje będzie także Marcin Chodkowski - wiceprezes (od 25 maja 2023 r. ) i ponadto prawnik, który w swojej karierze obsługiwał m.in. PKN Orlen, jak ustalił Szymon Jadczak. Według komunikatów spółki, ze ścisłego kierownictwa, akcji nie kupował w ostatnim czasie prezes Krzysztof Kwiatkowski, który jednak ma już pakiet ponad 446 tys. (14,18 proc.) akcji, oraz wiceprezes Barbara Piontek powołana na stanowisko 25 maja br., wcześniej prezes notowanej w WIG20 Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Kurs spółki 29 grudnia wyniósł 5,35 zł za akcję.
Styczeń 2023 r.
Skarb Państwa, który posiada tylko 5 proc. udziałów w EC Będzin, interesuje się przyszłością spółki i podczas WZA, które obyło się z przerwami 7 grudnia 2022 r. i 4 stycznia 2023 r., poprzez swojego reprezentanta zadaje szereg pytań, na które spółka odpowiada na piśmie 26 stycznia br. Pytania dotyczą planowanej budowy nowego bloku energetycznego opalanego paliwami alternatywnymi, finansów spółki, prowadzonych sporów sądowych. W sumie to 13 rozbudowanych pytań i później wyczerpujących odpowiedzi ze strony EC Będzin. Kurs 27 stycznia br., na sesji po komunikacie nie zmienia się i wynosi jak dzień wcześniej 5,75 zł.
Luty 2023 r.
Spółka informuje, że istnieje możliwości przekazania przez Skarb Państwa akcji Będzina aportem do Towarzystwa Finansowego Silesia na podwyższenie kapitału tego drugiego. Do tej pory TFS wykonywało prawa z akcji Skarbu Państwa, ale informuje, że jest gotowe podjąć rozmowy o zbyciu otrzymanego pakietu, jeśli do tego dojdzie. Widać aktywność SP na temat tego, co zrobić z aktywem w postaci akcji EC Będzin. Temat spekulacji o przejęciu kontroli nad Będzinem przez SP pojawi się dopiero w czerwcu. Kurs 10 lutego, gdy opublikowano komunikat wyniósł 5,30 zł.
Marzec 2023 r.
Spółka informuje, że rozważa możliwości złożenia wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego wobec braku odpowiedzi obligatariuszy na propozycje układowe. Kurs na sesji po komunikaciem, 24 marca to 5,95 zł, co oznacza wzrost z 5,60 zł w poprzednim dniu.
Insiderskie tegoroczne transakcje zaczynają się od sprzedaży akcji EC Będzin. Waldemar Witkowski - członek rady nadzorczej - sprzedaje w transakcji pakietowej 24 marca 564 458 (17,92 proc.) akcji spółki po cenie 7,75 zł sztuka. Po transakcji posiada jeszcze 547 408 akcji i nieco ponad 4,37 mln zł brutto dodatkowej gotówki ze sprzedanych akcji Będzina. Trzy miesiące później sprzedany pakiet "giełda wyceni" na ponad 63 mln mln zł.
Nabywcą akcji od Witkowskiego oraz dwóch mniejszych pakietów okazuje się Grupa Altum, która zwiększa swój udział w EC Będzin do 1 270 871 akcji stanowiących 40,356 proc. w akcjonariacie. Informacja trafia na rynek 27 marca, kurs wynosi równe 6 zł.
Kwiecień 2023 r.
Trwają rozmowy z obligatariuszami EC Będzin nt. restrukturyzacji długu. Zmierzają one jednak donikąd, dlatego zarząd informuje 12 kwietnia o ewentualnym zamiarze złożenia wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Kurs wynosi 6,50 zł. Ostateczna decyzja zostaje podjęta 19 kwietnia, o czym spółka informuje po sesji. Na drugi dzień kurs spada z 7,30 zł na 6,85 zł.
Niespodziewanie z funkcji członka rady nadzorczej 25 kwietnia rezygnuje Marcin Chodkowski, który został do niej powołany zaledwie 4 miesiące wcześniej, w styczniu br. Rezygnacja następuje bez podania przyczyn.
Na rynku pojawia się wstępny raport finansowy za 2022 r. Przychody rosną w 2022 r. do ok. 322,1 mln zł z 244,3 mln zł w roku 2021 roku, a strata netto wynosi 205,7 mln zł w porównaniu do 210,6 mln zł rok wcześniej. Spółkę dobijają koszty węgla i emisji CO2. Koszt tego pierwszego w 2022 r. sięgnął 233,4 mln zł w porównaniu do 81,5 mln zł w 2021 i to przy mniejszym życiu. Raport pokazał się po sesji 27 kwietnia. W reakcji na wyniki kurs rośnie z 7,75 zł na 7,80 zł odnotowane 28 kwietnia – ostatniej sesji miesiąca.
Wpływa też wtedy kolejne zawiadomienie od Grupy Altum. Prezes Łukasz Bałdyga informuje kiedy i ile Grupa kupowała akcji na poprzednich sesjach giełdowych. W sumie w kwietniu zwiększa swój udział o 84 054 akcje i kontroluje już 43,02 proc. udziałów w kapitale zakładowym.
Ostatni sesyjny dzień miesiąca przynosi kolejny komunikat od EC Będzin, który informuje, że zbył on część akcji spółki zależnej Energetyczne Towarzystwo Finansowo-Leasingowe Energo-Utech w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli.
Maj 2023 r.
W czasie długiego weekendu majowego spółka pokazuje pełny raport roczny za 2022 r., który potwierdza wstępne wyniki i diagnozuje ryzyko utraty płynności, ponieważ na koniec roku zobowiązania krótkoterminowe przewyższały aktywa obrotowe. Zarząd spółki dominującej jest świadomy istnienia istotnej niepewności co do kontynuacji działalności, ale podjął działania w celu przywrócenia płynności. Wyniki były opublikowane 2 maja po godz. 23:00. Na sesji 4 maja kurs się nie zmienia i wynosi 7,80 zł.
W dniu 24 maja rezygnuje kolejny członek rady nadzorczej - Jakub Ryfa. Tego samego dnia na rynek trafia kolejny raport okresowy, tym razem dotyczący I kwartału 2023 r. W ujęciu skonsolidowanym Grupa EC Będzin znów wykazuje ogromną stratę w wysokości 70,5 mln zł wobec 55,1 mln straty za analogiczny okres 2022 r.
Jedna zarząd informuje, że realizowany od początku 2023 roku handel paliwami (węglem energetycznym) generuje istotne przepływy pieniężne, które pozwolą zrealizować płatności z tytułu obligacji i pożyczek. Na koniec marca 2023 roku wartość krótkoterminowych zobowiązań EC Będzin wynosiła 683,7 mln zł i była wyższa o 590,5 mln zł od aktywów obrotowych. Kurs na następnej sesji wzrósł z 7,60 zł do 7,70 zł za akcję.
Po publikacji wyników następnego dnia odbyło się walne zgromadzenie akcjonariuszy, które wybrało nowych członków rady nadzorczej oraz dwóch nowych członków zarządu, którymi zostali wspominany Marcin Chodkowski oraz Barbara Piontek.
Czerwiec 2023 r.
We wtorek 6 czerwca pojawia się komunikat o kolejnych zakupach akcji EC Będzin dokonanych przez Grupę Altum na sesji GPW 2 i 5 czerwca br. Kupiono wtedy odpowiednio 17 998 akcji ze średnią ceną 8,78 zł oraz 2610 akcji ze średnią ceną 10,57 zł. Komunikat zawiera też informację o zbyciu 12 akcji po średnio 7,40 zł, co pewnie wynikało z błędu we wprowadzeniu zlecenia.
Warto zwrócić uwagę na kurs, który jest już wyraźnie wyższy niż w poprzednich miesiącach. W dniu 6 czerwca na zamknięciu wynosił 14,50 zł, ale już 2 czerwca wzrósł na tyle, że był najmocniej rosnący podczas sesji. Duży pakiet kupiony tego dnia w handlu sesyjnym przez Altum tłumaczy, skąd jego skala, biorąc pod uwagę małą płynność.
Jeszcze 6 czerwca pojawia się kolejny komunikat, który zbiorczo informuje o poprzednich zakupach akcji EC Będzin przez Grupę Altum w maju i wspomnianym początku czerwca. Wynika z niego, że w 12 majowych transakcjach nabyto w sumie 28 058 akcji. Co wraz z zakupami z początku czerwca sprawiło, że Altum posiadał 1 403 579 akciji i kontrolował 44,57 proc. udziałów w kapitale zakładowym.
Akcje Będzina zaczynają zwracać uwagę obserwatorów rynku, bo codziennie od początku czerwca pojawiają wśród liderów wzrostów ceny na sesjach GPW. Jak się okaże będzie to trwało do końca czerwca, a może dłużej...
Komunikat z 9 czerwca informuje o zakupach kolejnych 6325 akcji przez Altum dokonanych trzy dni wcześniej, a na portalu FXMAG Piotr Rosik tego samego dnia zwraca uwagę w swoim artykule na nienaturalne wzrosty spółki z olbrzymimi problemami finansowymi. Kurs 9 czerwca wynosił już 24,20 zł na zamknięciu.
Kolejne dni i kolejne komunikaty o zakupach przez Altum, ale do rajdu zapewne podłączają się inni chcący wskoczyć, zyskać i wyskoczyć z windy, która do 13 czerwca jechała tylko do góry i od początku czerwca kurs zyskał 415 proc. W często obserwowanym na GPW schemacie przyszedł dzień, w którym ktoś powiedział „sprawdzam” i podażowa strona przeważyła popyt. Kurs 13 czerwca spadł o 30 proc.
Manipulacje na giełdzie wciąż żywe
Istnieje też problem transakcji fikcyjnych (ang. wash trading), które polegają na wzajemnym handlu między dwiema lub więcej umówionymi osobami, takiego samego pakietu akcji. W ten sposób nie zachodzi żadna zmiana w udziałach, w korzyściach lub ryzyku rynkowym, a jedynym celem jest sztuczny obrót i próba zmiany ceny. Wykreowany sztuczny popyt, podbija cenę i przyciąga nowych inwestorów/spekulantów zainteresowanych rosnącym walorem. Gdy cena osiągnie zamierzony poziom, osoby z porozumienia sprzedają akcje realizując zysk.
Nowością była opublikowana wtedy informacja, że akcje kupował kilka dni wcześniej wiceprezes Marcin Chodkowski, który nabył ich w sumie 970 w transakcjach po 18,90 zł i 31 zł. W zakupach nie ustawał również Altum, który na tej „feralnej” sesji dobrał 4258 akcji. Kurs tego dnia (13 czerwca) wrócił do 22,20 zł za sztukę.
Dwa dni później, 15 czerwca, na rynku pojawia się zaskakujący komunikat o tym, że zarząd zdecydował o wcześniejszym wykupie obligacji, na które wcześniej nie miał środków i przesuwał płatności z tego tytułu. „Poza zapłatą należności głównej z tytułu obligacji w kwocie ok 10,6 mln. złotych emitent wypłaci również obligatariuszom odsetki od bligacji” - informował komunikat po sesji. Następnego dnia kurs wzrósł o 25 proc. do 36,40 zł, nawiązując do mocnych wzrostów z dwóch poprzednich dni. Pamiętajmy, że akcje właściwie każdego dnia (po kilka tysięcy sztuk) kupuje Grupa Altum, o czym informuje w bieżących raportach spółka.
Opublikowany 19 czerwca komunikat mówi, że wiceprezes Marcin Chodkowski kupił 14 czerwca 230 akcji po 22,20 zł sztuka. Kurs 19 czerwca wynosił już 46 zł.
Uwaga ogólnopolskich mediów pozabranżowych została zwrócona na akcje EC Będzin 22 czerwca. Był to efekt reakcji kursu na podaną 21 czerwca informację o zawarciu umowy z Orlen Synthos Green Energy o zachowaniu poufności dot. wymiany informacji w sprawie możliwej instalacji małego reaktora jądrowego (SMR) na terenach EC Będzin. Wydawało się wtedy, że wcześniejsze wzrosty kursu wynikały z tej przełomowej informacji i doszło do insider tradingu.
W związku z wątpliwosciami ws. akcji EC Będzin zwróciłem się z prośbą do przewodniczącego @uknf, aby w trybie pilnym przygotował raport, który będzie podstawą do dalszych kroków.
— Mateusz Morawiecki (@MorawieckiM) June 22, 2023
Sprawę skomentował na Twitterze nawet premier Mateusz Morawiecki, polecający KNF przygotowanie raportu na ten temat. Kurs tego dnia rano ustanowił nowy historyczny szczyt na poziomie 88 zł za akcję, ale po równoważeniu notowań ze względu na tweet premiera oraz oświadczenie Orlen Synthos Green Energy, iż jednak nie planuje współpracy z EC Będzin, nastąpiło jego załamanie i spadek o 55 proc. względem ceny z dnia poprzedniego. Kurs 22 czerwca wyniósł 32 zł- była to druga spadkowa sesja w czerwcu.
Jak się okazało z kolejnych komunikatów, przecena ta była okazją dla Grupy Altum do kolejnych zakupów akcji Będzina. Sprawę opisywały już i relacjonowały wszystkie media, nawet te uznane zagraniczne jak Bloomberg, a o Będzin pytany był Daniel Obajtek, prezes PKN Orlen, który ma 50 proc. udziałów w Orlen Synthos Green Energy.
Dzień później, czyli 23 czerwca, nastąpiło zapowiadane wykupienie obligacji. Kurs tego dnia podniósł się z przeceny o 28 proc. do 41 zł. Z kolei 24 czerwca (sobota) wpłynęło tradycyjnie podsumowanie zakupów dokonanych przez Altum w ostatnich tygodniach z którego wynikało, że w 9 transakcjach nabyła łącznie 39 621 akcji i zwiększyła swoje posiadanie do 1 443 200 sztuk, czyli 45,83 proc. akcjonariatu. Kurs na koniec sesji 26 czerwca wynosił już 55 zł.
Rynkowe oburzenie trwało, ale kurs rósł dalej. Grupa Altum dalej dokupywała akcji, o czym spółka informowała w następnym komunikacie z 27 czerwca. Udział Altum w akcjanariacie Będzina przekroczył już 46 proc. Media doniosły m.in. o tym, że KNF dokonała przesłuchań zarządu EC Będzin i zabezpieczyła dane z kont e-mailowych i telefonów komórkowych – to Buisenss Insider. Z kolei KNF komentowała, że brak zawieszania handlu akcjami spółki, który jest czasami stosowany w przypadku podejrzeń o manipulację kursem, jest celowy i wkrótce okaże się dlaczego. Kurs EC Będzin 27 czerwca wynosił już 69,50 zł po wzroście na sesji o 26,4 proc.
Do prokuratury tego dnia, według relacji z 28 czerwca Bartłomieja Godusławskiego z Business Insidera, miało dotrzeć zawiadomienie o możliwości manipulowania kursem Będzina. Organy ścigania miał powiadomić sam zarząd spółki po analizie wpisów na forach internetowych nieznanych spółce osób, które miały rozpowszechniać nieprawdziwe informacje.
Miejscem dezinformacji wykorzystywanym do owej manipulacji miało być - według wniosków zarządu - m.in. inwestorskie forum portalu Bankier.pl. Kiedy wszyscy byli już „świadomi” czyhającego zagrożenia manipulacjami, kurs dalej robił swoje, czyli pokonywał kolejne granice. Najpierw zbliżył się szybko (+26 proc.) do historycznego maksimum, by pokonać je na sesji 29 czerwca i ustanowić nowe na poziomie 112 zł.
To oznacza, że akcje EC Będzin od początku czerwca na 20 sesjach (większość z nich to wielogodzinne równoważenie kursu) zyskały już 1560 proc. Tylko od przeceny z czwartku 22 czerwca wskakujący na spekulacyjną karuzelę mieli okazję zarobić 250 proc. w tydzień. Bezsprzecznie EC Będzin jest do tej pory najgorętszą spółką roku na GPW. Od poczatku roku stopa zwrotu (YTD) przekracza już 2050 proc. - najwięcej na giełdzie. Druga pod tym względem spółka na GPW dobija raptem do 200 proc.
Pozostaje tylko pytanie kto i dlaczego rozgrzał tak notowania spółki, której zobowiązania grubo przekraczają pół miliarda złotych i podniósł szybko jej wycenę do 350 mln zł?
