Doliczając grudniowe bonusy, premie i świadczenia pracownicze połowa pracowników zarobiła w grudniu niespełna 5300 złotych "na rękę". Tradycyjnie już mediana płac w Polsce okazała się o mniej więcej jedną piątą niższa od średniej. Wynagrodzenia mężczyzn były na ogół tylko nieznacznie wyższe od płac kobiet.
W grudniu 2024 r. mediana wynagrodzeń miesięcznych brutto w gospodarce narodowej wyniosła 7266,80 zł brutto – poinformował w środę Główny Urząd Statystyczny. Po odliczeniu „składek” na ZUS, NFZ i podatku od pracy (PIT) dawało to kwotę 5 283,17 złotych trafiających do kieszeni pracownika (tzw. netto). Różnicę w wysokości 1983,63 zł zabierało państwo.
Dodatkowo władza pobrała sobie dodatkowe 1488,25 zł „składek” formalnie pozostających po stronie pracodawcy. Oznacza to, że z 8755,05 złotych miesięcznego kosztu pracy do „środkowego” pracownika trafiało niespełna 5,3 tys. złotych, a 3 471,88 złotych zabierał aparat państwa. Oznacza to, że faktyczne opodatkowanie medianowej płacy w Polsce wyniosło 39,7%. Nie wierzysz? Policz sam przy pomocy kalkulatora płacowego brutto-netto.
Warto przy tym pamiętać, że mediana (inaczej mówiąc: wartość środkowa) wynagrodzeń w Polsce była o 20,2% niższa od średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, które w grudniu ubiegłego roku wyniosło 9107,20 zł brutto.
Wraz z poziomem mediany GUS jak co miesiąc opublikował decylowy rozkład wynagrodzeń w gospodarce narodowej. Warto przy tym wziąć poprawkę na fakt, że grudzień jest miesiącem szczególnym, w którym zwykle są wypłacane premie czy bonusy świąteczne, co jednorazowo podnosi wartości wynagrodzeń. I tak w grudniu 2024 r. 10% najniżej zarabiających osób w Polsce otrzymało wynagrodzenie co najwyżej w wysokości 4 300,00 zł brutto (decyl pierwszy) – czyli płacę minimalną. Z kolei 10% najwyżej zarabiających otrzymało wynagrodzenie co najmniej w wysokości 15 116 zł brutto (decyl dziewiąty).
20% najmniej zarabiających otrzymywało miesięcznie do 4752,80 zł brutto, czyli raptem 3638,62 zł netto. Z kolei 20% najwyżej wynagradzanych etatowców zarabiało ponad 11 417,42 zł brutto. A więc wystarczyło nieco ponad 8,1 tys. zł na rękę (łącznie z premiami i bonusami), aby załapać się do górnego kwintyla najlepiej zarabiających pracowników etatowych w Polsce.
Z danych GUS wynika, że struktura płac w Polsce jest dość płaska – różnice pomiędzy najsłabiej i najlepiej opłacanymi pracownikami etatowymi są relatywnie niewielkie. 10% najlepiej opłacanych etatowców zarabiało nieco ponad trzykrotność płacy minimalnej. Należy jednak dodać, że ta statystyka nie obejmuje sporej części osób o wysokich dochodach, które ze względów podatkowych ponad etat preferują samozatrudnienie, kontrakty menedżerskie czy umowy cywilne.
Starsi zarabiają więcej niż najmłodsi
Biorąc pod uwagę wiek zatrudnionych najwyższa wartość mediany wystąpiła w przedziale wiekowym 45-54 lata i wyniosła 7620,74 zł. Z kolei najmniej zarabiali pracownicy najmłodsi (w wieku 24 lat i mniej), gdzie mediana zarobków wyniosła 5638,40 zł brutto.
| PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIE BRUTTO W GOSPODARCE NARODOWEJ |
|||
|---|---|---|---|
| WYSZCZEGÓLNIENIE | Ogółem | Mężczyźni | Kobiety |
| w zł | |||
| OGÓŁEM | 9107,20 | 9479,26 | 8726,05 |
| 24 lata i mniej | 6379,25 | 6520,95 | 6183,28 |
| 25-34 | 8448,77 | 8762,59 | 8094,72 |
| 35-44 | 9536,15 | 10146,06 | 8929,36 |
| 45-54 | 9631,90 | 10209,83 | 9132,44 |
| 55-64 | 9027,83 | 9048,02 | 9005,02 |
| 65 lat i więcej | 9830,18 | 10070,91 | 9498,01 |
Równocześnie najlepiej zarabiało się w największych firmach (tj. zatrudniających ponad tysiąc osób), w których mediana płac wyniosła 8820,95 zł. Jeśli wierzyć danym oficjalnym, to w mikrofirmach (tj. zatrudniających mniej niż 6 osób) połowa zatrudnionych otrzymywała płacę minimalną. Także w przedsiębiorstwach zatrudniających 6-9 ludzi połowa mężczyzn pobierała minimalne wynagrodzenie. Przynajmniej oficjalnie.
Luka płacowa w Polsce nie istnieje
Ze statystyk GUS wynika też, że mediana płac mężczyzn (7424,50 zł brutto) była ledwie o 4,2% wyższa od mediany płac kobiet (7124,65 zł). Przy czym większe różnice były widoczne tylko w dwóch najwyższych decylach dochodowych.
| DECYLE WYNAGRODZEŃ MIESIĘCZNYCH BRUTTO WEDŁUG PŁCI W GRUDNIU 2024 R. | ||||
|---|---|---|---|---|
| DECYL | Ogółem | Mężczyźni | Kobiety | |
| Różnica | ||||
| w zł | ||||
| 1 | 4300,00 | 4300,00 | 4300,00 | 0,0% |
| 2 | 4752,80 | 4580,92 | 4906,61 | -6,6% |
| 3 | 5524,85 | 5500,00 | 5544,81 | -0,8% |
| 4 | 6350,00 | 6441,26 | 6271,12 | 2,7% |
| 5 (mediana) | 7266,80 | 7424,50 | 7124,65 | 4,2% |
| 6 | 8265,28 | 8384,12 | 8136,16 | 3,0% |
| 7 | 9575,92 | 9776,00 | 9400,00 | 4,0% |
| 8 | 11417,42 | 11842,84 | 11075,00 | 6,9% |
| 9 | 15116,00 | 16170,00 | 14236,00 | 13,6% |
Natomiast w decylu pierwszym (którego granicę wyznaczała płaca minimalna) mediana płac kobiet i mężczyzn była identyczna. W drugim to panie zarabiały o 7,1% więcej od panów. W trzecim różnica była kosmetyczna, a w czwartym wynosiła 2,7% na korzyść mężczyzn. Dopiero w ósmym decylu widać było większe różnice – tu mediana płac panów o 6,9% przewyższała medianę płac kobiet. W najwyższym decylu różnica ta wynosiła 13,6%. Nadal były to jednak różnice znacznie mniejsze od tych, jakie od czasu do czasu pojawiają się w medialnych publikacjach forsujących tezę o rzekomej "luce płacowej" między kobietami a mężczyznami.
