Płace we wrześniu rosły nieco wolniej niż miesiąc wcześniej oraz słabiej od prognoz ekspertów. Wciąż jednak wzrost jest dwucyfrowy. Za niższym odczytem dynamiki nominalnej i większą inflacją idzie coraz niższy wzrost płac realnych, które rosną najwolniej od początku roku.
Przeciętne wynagrodzenie brutto w dużych firmach niefinansowych we wrześniu 2024 roku wyniosło 8140,98 zł brutto i było nominalnie (tzn. bez uwzględnienia inflacji) o 10,3% wyższe niż przed rokiem – poinformował Główny Urząd Statystyczny. Średnia krajowa była o 0,6% niższa od tej zaraportowanej w sierpniu. „Spadek wynagrodzeń jest efektem zmniejszenia skali dodatkowych wypłat, które miały miejsce w poprzednim miesiącu” – tłumaczą statystycy.
W prognozach wzrost został przeszacowany przez ekonomistów, którzy liczyli na dynamikę rzędu o 11,1%, czyli taką samą jak w sierpniu. Jednak dwucyfrowa nominalna dynamika płac utrzymuje się od lutego 2022 r. (z wyjątkiem grudnia 2023 r.). Presja płacowa wciąż jest silna, co jest jednym z czynników stojących na przeszkodzie do powrotu inflacji do celu NBP (2,5 proc.).
"Na wysoką dynamikę wpływa m.in. wcześniejszy wzrost płacy minimalnej i podwyżki w budżetówce. W przyszłym roku tempo wzrostu płac zmaleje ze względu na mniejszą podwyżkę płacy minimalnej w 2025 r." - zauważyli analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
| Dynamika przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw według rodzaju działalności PKD | ||
|---|---|---|
| SEKTOR PRZEDSIĘBIORSTW | mdm (%) | rdr (%) |
| Ogółem | -0,6 | 10,3 |
| Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo | -0,2 | 11,8 |
| Górnictwo i wydobywanie | 5,1 | 17,5 |
| Przetwórstwo przemysłowe | 0 | 10,3 |
| Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę | -6,5 | 2,5 |
| Dostawa wody: gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja | 2,3 | 12,8 |
| Budownictwo | -2 | 12,4 |
| Handel; naprawa pojazdów samochodowych | -1,2 | 10,8 |
| Transport i gospodarka magazynowa | -0,5 | 8,2 |
| Zakwaterowanie i gastronomia | -0,7 | 11,9 |
| Informacja i komunikacja | -0,3 | 7,6 |
| Obsługa rynku nieruchomości | 0,9 | 11,6 |
| Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna | -1 | 10,4 |
| Administrowanie i działalność wspierająca | -1,4 | 11,5 |
| Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją | -6,2 | 12 |
| Pozostała działalność usługowa | -1,2 | 7,2 |
| Dane GUS za wrzesień 2024 r. | ||
Odczyt wrześniowej dynamiki płac nominalnych we wrześniu przełożył się na lekkie spowolnienie wzrostu płac realnych. Złożył się na to także zaobserwowany wzrost inflacji, zwłaszcza po lipcowym skoku z 2,6% do 4,2%. W sierpniowym odczycie na poziomie 4,3% było trochę lepiej, ale już 4,9% odnotowane we wrześniu znów przełożyło się na niższy realny wzrost płac.
Tym samy we wrześniu płace realnie rosły o 5,15%, chociaż jeszcze w lutym i marcu rosły o ponad 9,8%, a w czerwcu wzrost wciąż przekraczał 8,2%. W lipcu płace realnie rosły już o 6,14%, a w sierpniu o 6,52%. Realne płace rosną jednak nieprzerwanie od sierpnia zeszłego roku. W lipcu 2023 r. były lekko pod kreską, a w czerwcu 2023 r. pierwszy raz na plusie po dziesięciu miesiącach, kiedy realnie spadały, przygniecione wysoką inflacją. Wrześniowy wzrost płac realnych jest najniższy od grudnia ubiegłego roku, kiedy wyniósł 3,2%.
Różne dane, różne wynagrodzenia
O tym, że dane dotyczące przeciętnego wynagrodzenia brutto w dużych firmach niefinansowych są oparte na „Meldunku o działalności gospodarczej (DG-1)” i badaniu metodą pełną w dużych firmach (50 i więcej pracowników) oraz metodą reprezentacyjną w mniejszych (10-49 pracowników) pisaliśmy w artykule „Kto tak dużo zarabia? Wynagrodzenia w Polsce – jak GUS to liczy? [Tłumaczymy]”. Badanie to nie obejmuje m.in. administracji publicznej, edukacji, opieki zdrowotnej i mikrofirm. Statystyki te obejmują więc niespełna 40% pracujących.
Inaczej jest z publikowaną od września medianą i rozkładem decylowym zarobków obejmującym sektor gospodarki narodowej, także z sektorem publicznym oraz mniejszymi firmami. Problem w tym, że są one podawane z półrocznym opóźnieniem. Jednak dobre i to, więc przypomnijmy, że mediana za kwiecień 2024 r. wyniosła 6 500 zł brutto, czyli 4 761,05 zł netto. Poglądowo podajmy, że dzisiejsza kategoria, czyli średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w kwietniu 2024 roku wyniosło 8271,99 zł brutto.
Zatrudnienie dalej w dół
Statystyka zatrudnienia za wrzesień znów spadła. Stało się tak po sierpniowym powrocie do tego negatywnego trendu. Co prawda w lipcu odnotowano jego przyrost (4,3 tys.), ale wcześniej liczba etatów w sektorze dużych przedsiębiorstw malała niemal nieprzerwanie od grudnia 2022 roku z pewnymi wyjątkami dotyczącymi styczniowych zmian w próbie badanych przedsiębiorstw.
GUS pokazał za wrzesień spadek liczby zatrudnionych o 7,6 tys., względem sierpnia, kiedy miesięczny spadek wyniósł 18,8 tys. etatów i był największym od maja 2020 r., kiedy gospodarka pogrążona była w covidowych lockdownach. Przeciętne zatrudnienie w stosunku rocznym spadło we wrześniu więc o 0,5%.
"W kolejnych miesiącach sytuacja na rynku pracy powinna się unormować: tempo wzrostu wynagrodzeń spowolni, a zatrudnienie ustabilizuje się. Szybki monitoring NBP potwierdza, że w III kwartale presja płacowa stopniowo maleje. Niemniej duży wzrost kosztów pracy stanowi istotny czynnik przy redukcji etatów w warunkach słabszej koniunktury. Odbicie gospodarcze wspierać będzie większy popyt na pracowników" - skomentowali dane analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Michał Kubicki
