W kwietniu 2024 roku mediana wynagrodzeń w gospodarce narodowej wyniosła równe 6 500 złotych – poinformował Główny Urząd Statystyczny. Oznacza to, że wynagrodzenie środkowe było o blisko 22% niższe od średniej krajowej pensji.
GUS poszedł za ciosem i w październiku ponownie pokazał dane o rozkładzie płac w gospodarce narodowej. Raport ten mówi o naszych zarobkach znacznie więcej niż prezentowane do tej pory comiesięczne statystyki podające średnie wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw. Wynika z niego, że mediana wynagrodzeń w gospodarce narodowej w kwietniu 2024 r. wyniosła 6500,00 zł.
Oznacza to, że połowie zatrudnionych zostało wypłacone wynagrodzenie nie wyższe niż ta kwota, a druga połowa otrzymała wynagrodzenie nie niższe. Po odjęciu podatków (tj. składek na ZUS i NFZ oraz PIT) taki „medianowy” pracownik otrzymywał zatem 4 761,05 złotych netto. Z kolei pracodawca za płacę takiego pracownika zapłacił 7 831,20 zł (to tzw. duże brutto). Różnicę – zwaną też klinem podatkowym – w kwocie 3 070,15 zł zabierało państwo, obsadzając zakład pracy w roli poborcy podatkowego.
Dla porównania, średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w kwietniu 2024 roku wyniosło 8271,99 zł brutto. Natomiast przeciętna płaca brutto w gospodarce narodowej została obliczona przez GUS na 8 323,00 zł. Ta druga kategoria obejmuje nie tylko duże przedsiębiorstwa niefinansowe (tj. zatrudniające przynajmniej 10 ludzi), ale cały sektor gospodarki narodowej. A więc także sektor publiczny oraz mniejsze firmy. Różnica pomiędzy medianą a średnią wyniosła zatem 21,9%, a więc ponad 1,8 tys. złotych brutto.
Rozkład wynagrodzeń w Polsce jest spłaszczony
Wraz z danymi o medianie GUS zaprezentował też decylowy rozkład wynagrodzeń. Wynika z niego, że w kwietniu 2024 roku 10% najniżej opłacanych pracowników zarabiało płacę minimalną (wówczas wynoszącą 4242 zł). Drugie 10% zarabiało w granicach 4 536,20 zł – czyli tylko nieznacznie powyżej minimalnej. Warto też odnotować, że płaca minimalna stanowiła aż 65% płacy środkowej (mediany).
Z kolei 10% najlepiej opłacanych etatowców zarabiało ponad 13 012,14 zł brutto. To równowartość dwukrotności mediany zarobków oraz raptem trzykrotność płacy minimalnej! Wynika z tego, że struktura płac w Polsce stała się bardzo spłaszczona – różnice pomiędzy najsłabiej i najlepiej opłacanymi pracownikami etatowymi są relatywnie niewielkie. Rzecz jasna, ta statystyka nie obejmuje sporej części osób o wysokich dochodach, które ze względów podatkowych ponad etat preferują samozatrudnienie, kontrakty menedżerskie czy umowy cywilne.
Warto też zaznaczyć, że blisko 70% zatrudnionych zarabia mniej, niż wynosi wynagrodzenie średnie w gospodarce narodowej. Z kolei aby zaliczać się do grona 20% najwyżej wynagradzanych etatowców, wystarczyło zarabiać ponad 9 929,30 złotych brutto.
W tych branżach płacą najlepiej
Największe różnice płacowe widać w podziale branżowym. W najlepiej płatnych zawodach można zarobić blisko trzykrotnie więcej niż w branżach cechującymi się najniższymi płacami. Najwięcej wynosiła mediana zarobków w dziale „informacja i komunikacja” (ponad 10,6 tys. zł brutto). Na drugim miejscu uplasowało się górnictwo (10,3 tys. zł brutto) przed finansami i ubezpieczeniami (9,8 tys. zł brutto). Ponadprzeciętnie wysoka mediana zarobków dotyczyła także pracowników energetyki (ponad 9,2 tys. zł brutto).
| MEDIANA WYNAGRODZEŃ MIESIĘCZNYCH BRUTTO W GOSPODARCE NARODOWEJ. LUTY 2024 | |||
|---|---|---|---|
| WYSZCZEGÓLNIENIE | Ogółem | Mężczyźni | Kobiety |
| w zł | |||
| OGÓŁEM | 6500,00 | 6740,66 | 6292,12 |
| Informacja i komunikacja | 10603,12 | 12000,00 | 9200,00 |
| Górnictwo i wydobywanie | 10322,62 | 10539,54 | 8189,45 |
| Działalność finansowa i ubezpieczeniowa | 9843,36 | 12829,30 | 8711,45 |
| Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię | 9238,80 | 9333,44 | 8902,82 |
| Administracja publiczna i obrona narodowa; | 8095,00 | 8239,00 | 7912,10 |
| Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna | 7500,00 | 8051,10 | 7150,00 |
| Edukacja | 7290,77 | 7657,84 | 7203,57 |
| Opieka zdrowotna i pomoc społeczna | 6965,38 | 7455,73 | 6885,38 |
| Przemysł | 6494,56 | 6935,21 | 5721,65 |
| Dostawa wody; gospodarowanie ściekami | 6311,18 | 6339,17 | 6225,50 |
| Transport i gospodarka magazynowa | 6274,33 | 6544,98 | 5790,66 |
| Przetwórstwo przemysłowe | 6274,12 | 6709,44 | 5615,81 |
| Obsługa rynku nieruchomości | 6167,10 | 6210,00 | 6125,57 |
| Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją | 6120,00 | 6240,00 | 6045,94 |
| Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo | 5610,00 | 5566,79 | 5710,00 |
| Handel; naprawa pojazdów samochodowych | 5438,90 | 5824,00 | 5229,01 |
| Pozostała działalność usługowa | 4879,14 | 5051,94 | 4800,00 |
| Administrowanie i działalność wspierająca | 4757,40 | 4689,82 | 4859,72 |
| Budownictwo | 4500,00 | 4385,41 | 5800,00 |
| Zakwaterowanie i gastronomia | 4300,00 | 4300,00 | 4300,00 |
| Źródło: GUS. | |||
Zdecydowanie najmniej zarabiano w hotelarstwie i gastronomii, jak również w administracji oraz w pozostałej działalności usługowej. Pomijam tutaj nieco kuriozalne wyniki dla budownictwa, gdzie według danych GUS-u połowa zatrudnionych zarabiała tylko nieco ponad płacę minimalną. To informacja całkowicie sprzeczna z anegdotycznymi stawkami budowlańców i najprawdopodobniej wynika z szerokiego rozpowszechnienia tzw. szarej strefy w tej branży, gdzie spora część wynagrodzenia przechodzi poza uwagą aparatu państwa i pozostaje wolna od podatku.
