Do końca lutego każdy pracodawca powinien przekazać swoim pracownikom PIT-11, aby z kolei podatnik mógł się rozliczyć z urzędem skarbowym. Co jednak w sytuacji, gdy podatnik otrzyma od płatnika błędnie wypełniony PIT, na podstawie którego dokona rozliczenia?
Załóżmy taką sytuację: Pracownik otrzymał od pracodawcy PIT-11 i na jego podstawie się rozliczył. Następnie w czasie kontroli skarbowej okazało się, że pracownik rozliczył się źle, a przyczyną był błędnie wystawiony PIT przez pracodawcę.
Na pytanie o to, jak postąpić w takiej sytuacji oraz jaką odpowiedzialność ponosi pracodawca, a jaką pracownik odpowiadają nam Tomasz Piekielnik, doradca podatkowy oraz Tomasz Kaczmarski, konsultant podatkowy, Kancelaria Piekielnik i Partnerzy.
Kto odpowiada za błędnie rozliczony PIT w omawianym przypadku?
Za prawidłowe wykazanie dochodów w zeznaniu rocznym odpowiada wyłącznie podatnik. Płatnik z kolei odpowiada za obliczenie i pobranie zaliczek na podatek w wartości prawidłowej oraz za przekazanie tych zaliczek na rzecz urzędu skarbowego.
Kluczowy w tym zakresie jest przepis art. 26 oraz 26a ustawy Ordynacja Podatkowa. Zgodnie z nimi, to właśnie podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Niemniej podatnik osiągający dochody z tytułu umowy o pracę lub np. umowy zlecenia, nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania. Przepisów tych nie należy jednak rozumieć w taki sposób, który pozwala uwolnić od konieczności prawidłowego ustalenia dochodu przez podatnika w zeznaniu rocznym, mimo błędnie wypełnionego PIT-11.
W przypadku źle wyliczonych zaliczek odpowiada więc płatnik?
W przypadku pobierania zaliczek z tytułu umowy o pracę bądź z działalności wykonywanej osobiście, płatnik jest jedynym podmiotem, do którego organ skarbowy może się zwracać o dopłacenie kwoty samej zaliczki na podatek. Natomiast nie ma prawa domagać się od podatnika takiej zapłaty.
Co w przypadku, gdy podatnik wie, że ma błędy w dostarczonym mu przez płatnika dokumencie PIT? Czy może samodzielnie obliczyć prawidłowe kwoty?
Należy podkreślić, iż podatnik nie jest związany informacją PIT-11 w przypadku, gdy informacja ta jest błędna. Jeżeli PIT-11 nie pokrywa się z rzeczywistością, pracownik powinien w rocznym zeznaniu podatkowym samodzielnie uwzględnić prawidłowe kwoty przychodów i kosztów.
Przyjmijmy, że na błędnie wystawionym PIT-11, podatek był zaniżony i konieczna jest dopłata. Kto będzie do tego zobowiązany? I co z ewentualnymi odsetkami?
To na podatniku będzie ciążył obowiązek ewentualnego dopłacenia podatku dochodowego jednak bez odsetek za zwłokę (o ile błąd w PIT-11 polega na nieujawnieniu lub zaniżeniu podstawy opodatkowania, a więc nie jest np. błędem rachunkowym).
Natomiast płatnik będzie mógł być zobowiązany do zapłaty kwoty odsetek za zwłokę. Problematyczne jest natomiast korygowanie PIT-11 przez płatnika w przypadku przekazania nieodpowiedniej (zbyt niskiej) kwoty podatku do urzędu skarbowego, co związane jest z reguły ze zbyt wysoką kwotą netto wypłaconą pracownikowi. Wówczas dla celów poprawności rozliczeń, płatnik który chce "wyrównać" zaległość, powinien uczynić to ze środków wpłaconych przez podatnika. Jeśli zamierza uczynić to ze środków własnych, wówczas powstać może dodatkowy przychód u podatnika.
A co w przypadku, gdy podatnik wiedział o błędnie wystawionym dokumencie PIT, a mimo to się rozliczył?
W przypadku świadomego posłużenia się nieprawidłowym PIT-11, mimo posiadania wiedzy o jego nieprawidłowości, w grę może wchodzić odpowiedzialność z kodeksu karnego skarbowego (KKS). Zgodnie bowiem z art. 56 § 1 KKS podatnik, który składając organowi podatkowemu deklarację, podaje nieprawdę lub zataja prawdę, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości (nie przekracza dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, tj. 277.200 zł), sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych (art. 56 § 2 KKS). W przypadku natomiast, gdy kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu (6930 zł – pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia), sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe (art. 56 § 3 KKS).
Jaka kara spotka z kolei płatnika?
Płatnik jest odpowiedzialny za prawidłowe obliczenie i pobranie zaliczek na podatek oraz ich przekazanie na konto właściwego urzędu skarbowego. W przypadku zaniedbań w tym zakresie również możliwa jest także odpowiedzialność z kodeksu karnego skarbowego (kwestię tą reguluje art. 77-78 KKS).
Dziękuję za rozmowę.
Barbara Sielicka
Bankier.pl
b.sielicka@bankier.pl
» Fiskus lubi handlujących w sieci
» Kara dla szefa, który na czas nie przekazał pracownikom PIT-11
» Przekaż 1% podatku!
