8 września rusza nowy system rozliczeniowy Narodowego Banku Polskiego. Zmiana będzie miała charakter tzw. big bang, czyli dotknie jednocześnie wszystkich banków. Niektóre instytucje ostrzegają przed możliwymi opóźnieniami i zachęcają do załatwienia najważniejszych rozliczeń przed lub po granicznej dacie.
Ten weekend będzie pracowity dla bankowych informatyków. W dniach 6 i 7 września trwać będzie migracja do nowego systemu obsługi rozliczeń międzybankowych. 8 września NBP uruchomi SORBNET3 – najnowszą wersję „szkieletu” systemu płatniczego w Polsce. Od tej pory oparty on będzie na standardzie komunikatów XML ISO20022.
SORBNET jest systemem rozliczeń wielkokwotowych (powyżej 1 mln zł) i jego użytkownikami są przede wszystkim banki. Z przelewów SORBNET korzystają także korporacje, małe i średnie firmy, a czasem nawet klienci detaliczni. W wielu bankach możemy wybrać ten typ transferu, jeśli zależy nam na czasie – realizacja jest natychmiastowa (w godzinach granicznych narzuconych przez bank). Zaletą jest nie tylko szybkość, ale także brak limitów kwotowych ograniczających inne błyskawiczne typy przelewów. Wadą – wysoka opłata, sięgająca dla „detalu” nawet kilkudziesięciu złotych.
Krytyczny moment, może spowodować opóźnienia
Uruchomienie SORBNET3 to przede wszystkim zmiana technologiczna, „zakulisowa” i nie wpływająca bezpośrednio na to, jak działają rozliczenia. Każde duże wdrożenie to jednak moment, w którym mogą się pojawić komplikacje i niespodzianki. Banki uspokajają, że przeskok nie powinien być odczuwalny dla klientów. Niektóre instytucje jednak wydały komunikaty dla klientów korporacyjnych.
„Włączenie przelewów Sorbnet do grupy płatności realizowanych zgodnie z normą ISO20022 gwarantuje naszym klientom jeszcze sprawniejszą wymianę komunikatów między bankami w Polsce. Całość zmian dotyczy infrastruktury systemu, dlatego pozostanie ona niezauważalna dla naszych klientów” – wskazuje Natalia Oziębała, ekspertka ds. przelewów w mBanku.
W mBanku w piątek, 5 września, skrócono czas obsługi przelewów SORBNET do godziny 13. Bank BNP Paribas wskazuje, że „z powodu migracji mogą wystąpić opóźnienia w rozliczeniach płatności w systemie SORBNET3”. Instytucja zachęca, by wykonać najważniejsze transakcje przed migracją (do 5 września) lub z odstępem 1 dnia roboczego po migracji (od 9 września).
Bank Gospodarstwa Krajowego, że nie będzie realizować przelewów SORBNET oraz przelewów zagranicznych w złotych złożonych do 5 września z przyszłą datą realizacji, która przypada 8 września lub później. Takie transakcje z datą przyszłą będą anulowane na bieżąco.
Warto dodać, że przy okazji wzrosną opłaty pobierane przez NBP za przelewy w systemie SORBNET. Bank centralny będzie pobierał 4 zł za transakcję na kwotę 1 mln zł lub wyższą i 9 zł za operację poniżej tego progu. Od 2011 r. opłaty te wynosiły odpowiednio 3 i 7 zł. Jest prawdopodobne, że przełoży się to wkrótce na stawki ustalane w cennikach banków komercyjnych, a transfery SORBNET zdrożeją.
Nowe formaty komunikatów trafią wszędzie
Instytucje finansowe na świecie już od pół wieku korzystają z sieci elektronicznej wymiany danych. Mechanizm komunikacji stworzony przez organizację SWIFT w 1977 r. wymagał jednak „wspólnego języka”, zestandaryzowanego zestawu szablonów wiadomości. Takim standardem był SWIFT MT. Komunikaty podzielono na kilkadziesiąt hierarchicznych klas, a każdy z nich miał zdefiniowany zestaw pól. Dzięki temu można było, przynajmniej częściowo, zautomatyzować wiele transakcji.
Standard MT miał swoje ograniczenia, a w dodatku nie był jedynym wykorzystywanym w praktyce przez banki i inne instytucje finansowe. Branża potrzebowała bardziej elastycznego rozwiązania. Przyniósł je standard ISO20022, który docelowo stanie się lingua franca sektora na świecie.
Z ISO20022 korzysta już np. TARGET2, czyli system rozliczeń wysokokwotowych brutto w euro w Unii Europejskiej. W listopadzie 2025 r. rozpocznie się etap globalnej migracji do nowego standardu. Na pierwszy ogień pójdą najważniejsze komunikaty płatnicze w sieci SWIFT, w tym MT103, czyli polecenie wypłaty za granicę (nazwijmy go nieprecyzyjnie „globalnym przelewem”). Od listopada 2026 r. zmiany dotkną grupy 9 komunikatów MT, czyli potwierdzeń, wyciągów bankowych.
W Polsce zmiany dotrą także do przelewów ELIXIR. Datą końcową przyjęcia standardu XML ISO20022 w komunikatach w tym systemie detalicznym jest czerwiec 2027 r. Wiązać się to będzie ze zmianami w formatkach zleceń płatniczych.
„Nowy standard wiąże się m.in. z koniecznością zmiany formatek przelewów wychodzących w bankowości elektronicznej oraz papierowych formularzy do składania przelewów krajowych i zagranicznych. Największą zmianą będzie wprowadzenie tzw. adresu ustrukturyzowanego. Po tej zmianie w poleceniach przelewu będą Państwo wpisywać dane adresowe w przeznaczone do tego pola” – wskazuje Bank Gospodarstwa Krajowego.
