Wiek - około 30 lat, na ogół dobrze wykształcona. Zanim założyła firmę, pracowała na etacie. Do zmiany statusu zawodowego skłoniły ją przede wszystkim względy finansowe oraz dążenie do samodzielności. Najczęściej pozostaje w stałym związku, nie ma dzieci, ale nie rezygnuje z ich posiadania – tak wygląda obraz statycznej właścicielki firmy w Polsce. Polki cechuje poza tym pracowitość, cierpliwość, kreatywność, innowacyjność i odwaga.
Eurostat podaje, że w Polsce firmy założone i prowadzone przez kobiety stanowią 34,3% ogółu przedsiębiorstw. W Europie najwięcej kobiecych firm jest w Portugalii (40,35%), na Litwie (37,5%), Łotwie (36,5%) i w Austrii (35,2%). Najmniej w Irlandii (18,7%) i na Malcie (17%). Z kolei największy na świecie udział kobiet wśród ogółu przedsiębiorców występuje w Tajlandii (45,5%), Peru (38,4%) i Kanadzie (34%). Są jednak kraje, w których przedsiębiorczość kobiet jest wyższa od przedsiębiorczości mężczyzn, np. w Japonii.
Polska w czołówce krajów UE
Poziom przedsiębiorczości kobiet w Polsce jest jednym z najwyższych w Unii Europejskiej. Z prawie 35-procentowym udziałem kobiecych firm znajdujemy się w czołówce.
Wykres 1: Udział kobiet wśród przedsiębiorców ogółem w 2009 roku
Jeszcze lepiej wypadamy, jeżeli pod uwagę weźmiemy kobiety – pracodawczynie. Wprawdzie łączny odsetek ich jest mniejszy, ponieważ pomniejszony o osoby samozatrudnione, ale i tak stawia nas to na pierwszym miejscu w Unii Europejskiej (29,4%).
Wykres 2: Udział kobiet wśród pracodawców ogółem w 2009 roku
Przedsiębiorczość kobiet w Polsce
Firmy polskich kobiet są na ogół niewielkie i w większości przypadków jednoosobowe. Kobiety najchętniej zakładają firmy usługowe z zakresu ochrony zdrowia, pomocy społecznej oraz obsługi rynku nieruchomości. Niestety charakteryzują się one krótszą przeżywalnością na rynku od firm prowadzonych przez mężczyzn. W 2010 roku wskaźnik przeżywalności firm (które zostały założone w 2006 roku) prowadzonych przez kobiety wyniósł 43%, a przez mężczyzn 50,6%.
Oprócz profilu przedstawionego na początku artykułu spośród kobiet przedsiębiorczych w Polsce wyłania się równie mocno drugi profil, który jest także bardzo popularny. To kobieta w wieku 45 lat lub starsza, zamężna, mająca jedno lub dwoje dzieci, mająca wyższe wykształcenie.
|
Biznes nie ma płci
Przy omawianiu poziomu przedsiębiorczości kobiet pojawia się porównanie do biznesów prowadzonych przez mężczyzn. Nie da się tego uniknąć, ale także nie ma w tym nic złego. Dlaczego? Ponieważ niezależnie od tego, która płeć prowadzi firmę, ich motywacje, bariery, z jakimi muszą się zmagać i korzyści są takie same.
Za przykład mogą posłużyć np. motywacje do założenia firmy. Zarówno wśród kobiet, jak i wśród mężczyzn, wymieniane są te same powody podjęcia decyzji o założeniu firmy, podobny jest nawet odsetek udzielanych odpowiedzi.
Wykres 3: Co spowodowało, że podjęła/podjął Pani/Pan działalność gospodarczą?
Najczęstszym powodem założenia firmy jest przede wszystkim chęć wykorzystania sprzyjających okazji. Kolejno wymieniono brak alternatywy w postaci pracy na etacie oraz dążenie do niezależności i samodzielności w decydowaniu o własnym losie. Ważnym czynnikiem jest również chęć polepszenia sytuacji materialnej swojej i rodziny.
Główną różnicę widać w finansach
Pewnej nierówności przy omawianiu biznesu według płci doszukać się jednak można w finansowaniu dostępnym w bankach. PARP podaje, że dane z 34 krajów, w tym 26 gospodarek Europy Wschodniej i środkowej Azji, wykazały, że firmy zarządzane przez kobiety miały o 5% mniejsze prawdopodobieństwo otrzymania kredytu i musiały liczyć się z koniecznościa zapłacenia wyższych stóp procentowych (o średnio 0,5%) niż firmy zarządzane przez mężczyzn.
W Polsce jeszcze jednym istotnym czynnikiem pogarszającym pozycję kobiety prowadzącej firmę względem mężczyzny jest obciążenie obowiązkami opiekuńczymi wobec dzieci, szczególnie tych najmniejszych. Rozwiązania, które pomogłoby w tej sprawie, to przede wszystkim rozwój instytucjonalnych form opieki nad najmłodszymi dziećmi – żłobków – i łatwiejszy do nich dostęp.
Specjaliści podkreślają jednak, że obserwowana sytuacja, w której poziom przedsiębiorczości mężczyzn jest wyższy niż kobiet, może się wkrótce zmienić. Kobiety nie wykazują bowiem większej awersji do ryzyka niż mężczyźni (szczególnie młode kobiety). Coraz chętniej decydują się więc na założenie własnej działalności gospodarczej. Będzie im to także z pewnością ułatwiał proces odejścia do lamusa stereotypu postrzegania roli kobiety, jako tylko tej pilnującej domowego ogniska.
*dane w artykule pochodzą z raportu: Przedsiębiorczość kobiet w Polsce wydanego przez PARP
Barbara Sielicka
Bankier.pl
b.sielicka@bankier.pl
Źródło:
