Właściciel jednoosobowej firmy może przy minimum formalności przyjąć do swojej firmy praktykanta w ramach tzw. praktyki absolwenckiej. Praktyka może być płatna lub bezpłatna i zorganizowana nie tylko dla absolwentów szkół wyższych. O czym warto pamiętać zatrudniając w firmie praktykantów?

Kogo przedsiębiorca może przyjąć na praktykę absolwencką
Pracodawcy mogą przyjmować praktykantów na podstawie Ustawy o praktykach absolwenckich. Ustawa określa, że w ramach tzw. praktyki absolwenckiej można przyjąć osobę, która:
- ukończyła co najmniej gimnazjum,
- w dniu rozpoczęcia praktyki nie skończyła 30 lat.
![]() | »10 wskazówek, jak nie powinno wyglądać CV |
Umowa z praktykantem musi być wyrażona na piśmie
Aby przyjąć praktykanta, przedsiębiorca musi podpisać z praktykantem pisemną umowę o praktykę absolwencką. W umowie powinny znaleźć się co najmniej zapisy określające:
- rodzaj pracy, który pozwoli praktykantowi na uzyskanie doświadczenia i nabycie umiejętności praktycznych,
- okres odbywania praktyki (maksymalnie 3 miesiące),
- tygodniowy wymiar czasu pracy,
- czy praktyka jest płatna, czy bezpłatna.
Praktyka może być płatna lub bezpłatna
![]() | » Szef każe pracować dłużej? Pracownik nie może odmówić |
Praktykant, który jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna, po rozpoczęciu praktyki nie traci swojego tytułu ani przysługujących świadczeń. Jeśli praktyka jest bezpłatna lub wynagrodzenie nie przekracza połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2012 roku jest to kwota 750 zł brutto), może nadal pobierać zasiłek dla bezrobotnych. Zarówno bezpłatna, jak i płatna praktyka nie podlega ubezpieczeniu ZUS.
Czy bezpłatna praktyka stanowi nieodpłatne świadczenie?
Istnieje pewna wątpliwość czy bezpłatna praktyka stanowi nieodpłatne świadczenie dla przedsiębiorcy, którego wartość należy wycenić i opodatkować podatkiem dochodowym. Ustawa o praktykach absolwenckich określa jednak, że praktyki stanowią korzyść przede wszystkim dla praktykanta, który ma szansę zdobyć konieczne doświadczenie i umiejętności przydatne w pracy. W związku z tym przedsiębiorca nie wykazuje przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Niestety, w przypadku wątpliwości kontrolerów skarbowych, to na przedsiębiorcy leży ciężar udowodnienia, że praktyka stanowi naukę dla absolwenta, a nie nieodpłatne świadczenie dla przedsiębiorcy.
Praktykanta dotyczą niektóre przepisy kodeksu pracy
Choć umowa z praktykantem ma charakter umowy cywilno-prawnej, praktykant przyjęty do firmy podlega niektórym przepisom kodeksu pracy, w tym:
- czasu pracy (praktyka nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo; nie powinna odbywać się w święta ani w porze nocnej; przedsiębiorca musi zapewnić 11-godzinny dobowy odpoczynek i 35-godzinny nieprzerwany odpoczynek tygodniowy),
- ograniczenia godzin nadliczbowych w tygodniu (średnia tygodniowego czasu pracy w jednym miesiącu nie może przekraczać 48 godzin),
- zakazu dyskryminacji (m.in. ze względu na niepełnosprawność lub płeć) przy przyjmowaniu na praktykę lub ustalaniu wysokości wynagrodzenia,
- zapewnienia praktykantowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (przedsiębiorca powinien przeszkolić praktykanta w zakresie BHP, a także zapewnić odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, jeśli wymaga tego rodzaj pracy),
- zezwolić na przerwę w pracy o długości do 15 minut, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin.
![]() | » Interwencja Bankier.pl: nie chcę już pracować na czarno |
Przedsiębiorca nie jest zobowiązany do prowadzenia dokumentacji osobowej praktykantów, tak, jak dla pracowników. Dokumentację odbywania praktyki stanowią: umowa o praktykę absolwencką, kopia zaświadczenia o odbyciu praktyk lub inne dokumenty, np. listy obecności.
Rozwiązanie umowy o praktykę
Umowa z praktykantem może zostać rozwiązana na piśmie zarówno przez przedsiębiorcę, jak i praktykanta. Bezpłatna praktyka może zostać rozwiązana w każdej chwili. W przypadku praktyki płatnej, obowiązuje 7-dniowy termin wypowiedzenia. Praktyka może zostać również rozwiązana w ramach porozumienia stron bez zachowania ustawowego terminu.
Obowiązki przedsiębiorcy po zakończeniu praktyki
Po zakończeniu praktyki, przedsiębiorca ma obowiązek na wniosek praktykanta wystawić mu zaświadczenie, które opisuje rodzaj wykonanej pracy oraz nabyte umiejętności. Może to być również opinia lub referencje.
Przedsiębiorca nie ma obowiązku zatrudnienia praktykanta po zakończeniu praktyki. Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się zatrudnić praktykanta, nie ma obowiązku podpisania szczególnego rodzaju umowy ze względu na odbytą praktykę - może to być np. umowa o pracę z okresem próbnym. W takim wypadku, okres praktyki nie musi mieć znaczenia dla długości trwania okresu próbnego.
Praktykanci mogą odbywać praktyki w inny sposób
Zobacz także: | |
![]() Pij kawę z mlekiem, ale nie jedź na integrację |
- praktyka zawodowa w ramach praktycznej nauki zawodu (np. w zawodach fryzjera lub mechanika; konieczne jest posiadanie szczególnych uprawnień; możliwe jest dofinansowanie wynagrodzenia praktykanta),
- praktyki organizowane w ramach umowy o współpracę z uczelnią wyższą lub szkołą średnią (zazwyczaj trwają krócej niż praktyki absolwenckie i muszą być ściśle związane z kierunkiem kształcenia),
- staże z Urzędu Pracy (dla osób bezrobotnych spełniających szczegółowe kryteria; staż może trwać nawet do 12 miesięcy; przedsiębiorca musi złożyć wniosek do starosty; staż może być dofinansowany),
- podpisanie płatnej lub bezpłatnej umowy zlecenie,
- podpisanie umowy o dzieło.
/Sebastian Bobrowski (inFakt)