Przy rozliczeniu podatku za ubiegły rok ustawodawca dał możliwość skorzystania z ulg podatkowych tym osobom, które spełniają określone warunki. Warto dokładnie zapoznać się z tymi warunkami, aby nie narazić się na konieczność późniejszego zwrotu odliczenia wraz z odsetkami.
Do redakcji przyszedł e-mail czytelniczki, która po bezskutecznych próbach uzyskania odpowiedzi na swoje pytania w urzędzie skarbowym i na infolinii podatkowej postanowiła napisać do nas.
Nasza czytelniczka ma pytanie związane z okolicznościami, w których mogłaby skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów przysługującego osobie samotnie wychowującej dziecko. Jest ona osobą po rozwodzie, z dwójką dzieci (14 i 7 lat). Dzieci mieszkają z matką, oboje rodzice mają przyznaną władzę rodzicielską.
Czytelniczka pracuje na etacie, jednak poszukuje dodatkowego źródła dochodów. Chciałabym rozpocząć działalność biznesową. Nie wie jednak, czy:
- może wynająć lokal, który posiada, i czy wówczas może rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko? A może zależy to od wybranego sposobu opodatkowania przychodu z najmu?
- może założyć działalność gospodarczą w formie spółki z o.o. lub spółki komandytowej i nie stracić preferencji podatkowych?
Odpowiedź:
Ustawodawca przewidział możliwość preferencyjnego opodatkowania dochodów dla osób samotnie wychowujących dziecko. Pozwala to takim osobom zaoszczędzić na podatku niemałe kwoty. Aby jednak z takiej preferencji skorzystać, należy pamiętać o pewnych wymogach określonych przez ustawodawcę, szczególnie w sytuacji, gdy osiągają oni dochody opodatkowane według różnych zasad.
Co zyskuje samotny rodzic
Po pierwsze wyjaśnijmy, jak oblicza się podatek przy omawianej preferencji podatkowej. Otóż dochód rodzica obliczony według ogólnych zasad, powiększony o dochody małoletnich dzieci (które w większości przypadków go nie uzyskują) dzieli się na pół, a następnie podatek określa się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od tak uzyskanej połowy dochodów. Przy tym do dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w ustawie o PIT.
 | Interwencja Bankier.pl: pracowałem w Niemczech, nie dostałem pensji |
W taki sposób rozliczyć się może rodzic (opiekun prawny) podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, będący: panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację. Podatnik będący w związku z małżeńskim może skorzystać z przywileju tylko wtedy, gdy jego małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
- Podkreślenia wymaga fakt, że przy ocenie prawa do przedmiotowego sposobu opodatkowania trzeba mieć na względzie przede wszystkim okoliczności faktyczne, prawo do wspólnego opodatkowania przysługuje bowiem wyłącznie osobie samotnie wychowującej dziecko. Decydujące znaczenie ma więc fakt zamieszkiwania dziecka z podatnikiem – wyjaśnia Marcin Parulski, konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie.
I dodaje: - Oprócz wyżej wymienionych przesłanek samotny rodzic dodatkowo musi spełnić jeszcze jedną, a mianowicie koniecznym jest faktyczne samotne wychowywanie dziecka. Ustawodawca wyłączył więc z preferencyjnego rozliczania osoby, które formalnie są samotne, ale żyją w związku nieformalnym (w konkubinacie).
Przychody niwelujące ulgę
Osoba samotnie wychowująca dziecko, która chce skorzystać z omawianej preferencji, nie może uzyskiwać przychodów:
- z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym,
- przychodów opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym (wyjątkiem są przychody z tytułu najmu prywatnego lokalu, które mogą być rozliczane ryczałtem),
- opodatkowanych kartą podatkową lub
- opodatkowanych podatkiem tonażowym.
Podobnie przychodów opodatkowanych w tych formach nie może uzyskiwać dziecko podatnika.
- Należy pamiętać, że wniosek o rozliczenie wspólnie z dzieckiem trzeba złożyć w zeznaniu podatkowym za rok poprzedni. Na formularzu PIT-36 w pozycji nr 6 należy zaznaczyć kwadrat nr 4. Złożenie deklaracji po terminie określonym dla złożenia zeznania za rok podatkowy (tj. po 30 kwietnia 2012 r.) wyklucza skorzystanie z omawianej preferencji podatkowej – dodaje nasz ekspert.
Biznes bez straty preferencji?
 | Interwencja Bankier.pl: czy muszę zwrócić pracodawcy pieniądze za moje studia? |
W momencie, gdy czytelniczka osiąga dochody z tytułu umowy o pracę, zasady skorzystania z preferencji są jasne. Problem może się pojawić przy innych źródłach dochodów.
Jak wyjaśnia Marcin Parulski, przykładowo, jeżeli przedmiotem wynajmu przez podatnika będzie prywatny lokal mieszkalny, nic nie stoi na przeszkodzie, aby preferencja podatkowa pozostała. Jednakże rozliczenie dochodów pochodzących z takiego najmu musi być opodatkowane na zasadach ogólnych (tj. według skali) lub na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Niezależnie od wysokości osiąganych z niego kwot nie pozbawia on możliwości takiego rozliczenia.
Należy jednak zwrócić uwagę, że w sytuacji, gdy przedmiotem najmu byłby lokal wynajmowany w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ryczałtu, preferencyjne opodatkowanie nie mogłoby już znaleźć zastosowania.
Zatem jeżeli nasza czytelniczka samotnie wychowujący dziecko chce założyć firmę i zamierza korzystać z analizowanego sposobu opodatkowania, powinna pamiętać o ograniczeniach omówionych powyżej. Jednocześnie ustawa o PIT nie narzuca żadnych ograniczeń co do formy prawnej prowadzenia własnej firmy.
Bankier.pl
b.sielicka@bankier.pl
