Sierpień przyniósł kolejny rekord w wykonaniu inflacji bazowej. To pokazuje, że presja inflacyjna wynikająca z czynników krajowych wciąż pozostaje bardzo silna.
Inflacja bazowa, czyli wskaźnik cen dóbr konsumpcyjnych nieuwzględniający żywności, paliw i energii, w sierpniu ustanowił nowy rekord na poziomie 9,9% - poinformował Narodowy Bank Polski. To nowy rekord w przeszło 20-letniej historii tych statystyk.
Według opublikowanych w piątek danych Narodowego Banku Polskiego w sierpniu 2022 r. inflacja w relacji rok do roku:
- po wyłączeniu cen żywności i energii wyniosła 9,9 proc. wobec 9,3 proc. odnotowanych w lipcu. To najwyższy odczyt w sięgającej 2001 roku historii tych statystyk. Wynik ten okazał zgodny z oczekiwaniami większości ekonomistów.
- po wyłączeniu cen administrowanych (podlegających kontroli państwa) wyniosła 16,7 proc., wobec 15,9 proc. miesiąc wcześniej;
- po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych wyniosła 12,6 proc. wobec 11,7 proc. miesiąc wcześniej;
- tzw. 15-proc. średnia obcięta, która eliminuje wpływ 15 proc. koszyka cen o najmniejszej i największej dynamice, wyniosła 12,3 proc. wobec 11,4 proc. miesiąc wcześniej.
Spośród czterech wskaźników inflacji bazowej najczęściej używanym przez ekonomistów oraz bankierów centralnych jest wskaźnik pomijający ceny żywności i energii (pierwszy na powyższej liście). Waga obu kategorii w koszyku inflacyjnym wynosi bowiem łącznie ponad 40 proc. W teorii wskaźnik ten ma mierzyć skalę inflacji „krajowej”, wynikającej z siły popytu krajowego pośrednio kontrolowanego przez politykę pieniężną banku centralnego.
- Narodowy Bank Polski co miesiąc wylicza cztery wskaźniki inflacji bazowej, co pomaga zrozumieć charakter inflacji w Polsce. Wskaźnik CPI pokazuje średnią zmianę cen całego, dużego koszyka dóbr kupowanych przez konsumentów. Przy wyliczaniu wskaźników inflacji bazowej analizie są poddawane zmiany cen w różnych segmentach tego koszyka. To pozwala lepiej identyfikować źródła inflacji i trafniej prognozować jej przyszłe tendencje. Pozwala też określić, w jakim stopniu inflacja jest trwała, a w jakim jest kształtowana np. przez krótkotrwałe zmiany cen wywołane nieprzewidywalnymi czynnikami - zaznacza NBP.
W sierpniu „zwykła” inflacja CPI w Polsce osiągnęła 16,1% w skali roku. To najwyższy poziom od przeszło 25 lat. W danych GUS klarownie widać, że przeważająca część inflacji nie jest „importowana” poprzez wyższe ceny paliw, energii czy żywności. Bardzo szybko drożeją też usługi oraz towary produkowane w Polsce. To właśnie te czynniki widzimy w inflacji bazowej.
NBP jest daleko „poza krzywą”
NBP definiuje „stabilność cen” jako wzrost koszyka CPI o 2,5 proc. rocznie z dopuszczalnym odchyleniem o jeden punkt procentowy w obie strony. Powyżej 2,5-procentowego celu od ponad roku utrzymują się wszystkie miary inflacji bazowej obliczanej przez NBP i wszystkie bardzo daleko wykraczają poza dopuszczalne pasmo odchyleń.
Aby sprowadzić inflację z powrotem do celu, Rada Polityki Pieniężnej od października 2021 roku podnosi stopy procentowe, które wcześniej obniżyła do rekordowo niskiego i niemal zerowego poziomu. Za nami już jedenaście podwyżek stóp procentowych w Polsce, w wyniku których stopa referencyjna NBP wzrosła z 0,1% do 6,75% Bieżący cykl zacieśnienia polityki pieniężnej jest najbardziej gwałtowny w XXI wieku. Mimo to stopy w NBP pozostają znacznie poniżej bieżącej, jak i oczekiwanej inflacji CPI. W rezultacie realna stopa procentowa jest głęboko ujemna. Historia uczy, że dopiero przywrócenie dodatniej realnej stopy procentowej pozwala zatrzymać spiralę inflacyjną. A to by oznaczało konieczność podniesienia stopy referencyjnej NBP w rejon 16-18%. A więc bardzo znacząco powyżej obecnych poziomów.
Po wrześniowej, skromnej podwyżce stóp procentowych prezes NBP Adam Glapiński sugerował, że RPP może wkrótce zakończyć cykl zaostrzania polityki pieniężnej. Szef polskiego banku centralnego wyraził też pogląd, że już na koniec 2023 roku inflacja zejdzie w pobliże 3%, jeśli utrzymane zostałyby obniżone stawki VAT i zamrożone ceny energii. Oczekiwania prezesa NBP nie znajdują potwierdzenia w prognozach wszystkich innych ekonomistów.
Wszystkie istotne informacje o inflacji w Polsce i na świecie znajdziesz tutaj.
