Jak kształtują się zarobki w instytucjach państwowych? Sprawdzamy, ile zarabia prezydent, jaka jest dieta radnego oraz ile zarabia poseł.
W celu ustalenia ile zarabia burmistrz, sołtys czy radny miasta trzeba przewertować kilka ustaw i rozporządzeń. Poszukiwania dotyczące diety radnego zaczyna się w aktach rady gminy lub powiatu. Każda jednostka samorządowa samodzielnie ustala wynagrodzenie dla przedstawicieli mieszkańców wskazanych w wyborach samorządowych.
Ile zarabia prezydent?
Przegląd zarobków na kierowniczych stanowiskach państwowych zaczynamy od głowy państwa. To ile zarabia prezydent, zależy od wysokości kwoty bazowej, która w każdym roku określana jest w ustawie budżetowej. Na płacę prezydenta RP składa się:
- wynagrodzenie zasadnicze – 12 525,94 zł,
- dodatek funkcyjny – 5 368,26 zł,
- dodatek za wysługę lat – 2 505,19 zł.
Wynagrodzenie zasadnicze to zgodnie z ustawą kwota bazowa (1789,42 zł) przemnożona siedmiokrotnie. Dodatek za wysługę lat przysługuje z tytułu przepracowania określonej liczby lat. Prezydent otrzymuje pensję w wysokości 17 894,20 zł brutto miesięcznie. Po uwzględnieniu dodatku za długoletni staż wynagrodzenie wynosi 20 399,39 zł. Od tej kwoty, z wyłączeniem dodatku za wysługę lat, odprowadzane są standardowe składki ubezpieczeniowe do ZUS oraz podatek dochodowy od osób fizycznych. Prezydent państwa, podobnie jak osoby zatrudnione na umowę o pracę, płaci podatek od osób fizycznych według standardowej skali podatkowej (17 proc./32 proc.).
Ile zarabia poseł?
Dieta poselska podobnie jak płaca prezydenta RP, uzależniona jest od wysokości kwoty bazowej ustalanej w ustawie budżetowej. Na rok 2021 wynosi ona 1 789,42 zł. Łącznie na to ile zarabia poseł składa się:
- wynagrodzenie bazowe – 8 016,70 zł,
- dodatek funkcyjny – 2 805,85 zł (przy zbiegu dodatków),
- dieta parlamentarna – 2 505,20 zł.
Wynagrodzenie poselskie składa się z wynagrodzenia bazowego oraz diety parlamentarnej. Zgodnie z przepisami prawa wynagrodzenie bazowe stanowi 80 proc. wysokości pensji podsekretarza stanu (wiceministra). W 2021 roku podstawowa miesięczna pensja posła wynosi 8 016,70 zł. Natomiast dieta parlamentarna, stanowiąca 25 proc. wynagrodzenia podsekretarza stanu, wynosi 2505,19 zł miesięcznie. W 2021 roku posłowie otrzymają łącznie 10 521,90 zł brutto miesięcznie.
Ustawa przewiduje dla posłów dodatki funkcyjne za zajmowanie niektórych stanowisk lub wykonywanie szerszego zakresu obowiązków. To suplementarne świadczenie nie jest przeznaczone dla każdego posła Sejmu. Są one kolejnym elementem zarobków części posłów, a ich wysokość uzależniona jest od pełnionej funkcji:
- 20 proc. uposażenia (1603,34 zł) – dla pełniących funkcję przewodniczącego komisji,
- 15 proc.uposażenia (1202,51 zł) – dla pełniących funkcję zastępcy przewodniczącego komisji,
- 10 proc. uposażenia (801,67 zł) – dla pełniących funkcję przewodniczących stałych podkomisji.
"W razie zbiegu uprawnień do dwóch lub więcej dodatków, wypłaca się je miesięcznie w łącznej wysokości nieprzekraczającej 35 proc. uposażenia" - czytamy w ustawie. Oznacza to, że maksymalnie w ramach dodatku funkcyjnego poseł może otrzymać do 2 805,85 zł miesięcznie.
Ile zarabia wójt, starosta i marszałek województwa?
Przedstawiciele mieszkańców na terenach jednostek samorządowych posiadają odgórnie narzucone ograniczenia kwoty otrzymywanego wynagrodzenia. Obecne stawki obowiązują od 1 lipca 2018 roku. Sprawdzamy, ile zarabia starosta, wójt i marszałek województwa.
| Stanowiska wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), starostów i marszałków województw w Polsce i wynagrodzenia od dnia 1 lipca 2018 | ||
|---|---|---|
| Stanowisko | Wynagrodzenie zasadnicze | Max. poziom dodatku funkcyjnego |
| Prezydent m.st. Warszawy | 6 500 zł | 2 500 zł * |
| Prezydent miasta na prawach powiatu: | 4 800 – 6 200 zł | 2 500 zł |
| - powyżej 300 tys. mieszkańców | ||
| - do 300 tys. mieszkańców | 4 800 – 6 200 zł | 2 100 zł |
| Wójt, burmistrz w gminie: | 4 800 – 6 200 zł | 2 100 zł |
| - powyżej 100 tys. mieszkańców, | ||
| - powyżej 15 tys. do 100 tys. mieszkańców, | 4 500 – 6 000 zł | 2 100 zł |
| - do 15 tys. mieszkańców | 4 200 – 5 900 zł | 1 900 zł |
| Starosta w powiecie: | 4 800 – 6 200 zł | 2 100 zł |
| - powyżej 120 tys. mieszkańców | ||
| - powyżej 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 4 500 – 6 000 zł | 2 100 zł |
| - do 60 tys. mieszkańców | 4 200 – 5 900 zł | 1 900 zł |
| Marszałek województwa w województwie: | 5 300 – 6 500 zł | 2 500 zł |
| - powyżej 2 mln mieszkańców | ||
| - do 2 mln mieszkańców | 5 300 – 6 500 zł | 2 500 zł |
|
* Plus dodatek specjalny — od 20 do 40 proc. łącznego wynagrodzenia (czyli sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego). Źródło: opracowanie własne Bankier.pl |
||
Od czego zależy wysokość pensji prezydenta miasta, wójta czy starosty? W zależności od zajmowanego stanowiska oraz liczby mieszkańców danej miejscowości określane są przedziały kwotowe wynagrodzeń. Przepisy prawne rozdzielają ównież pensję osób sprawujących państwowe funkcje kierownicze na:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- dodatek funkcyjny.
Wśród prezydentów najwięcej, zgodnie z prawem może zarobić prezydent Warszawy. Otrzymuje on 6,5 tys. zł miesięcznie wynagrodzenia zasadniczego oraz 2,5 tys. zł dodatku funkcyjnego (maksymalna możliwa wysokość tego dodatku). Otrzymuje on także dodatek specjalny w wysokości od 20 do 40 proc. łącznego wynagrodzenia (sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego), czyli maksymalnie 4,5 tys. zł miesięcznie. W efekcie maksymalne możliwe wynagrodzenia prezydenta Warszawy wynosi 13,5 tys. zł.
Dodatkowo po pięciu latach pracy wójtowi (burmistrzowi i prezydentowi) przysługuje dodatek za wieloletnią pracę, który wynosi 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i wzrasta o 1 proc. za każdy kolejny rok pracy, aż do 20 proc.
Maksymalna pensja w przedziale od 5300 do 6500 zł przewidziana jest dla marszałków województw. Najniższe pensje od 4200 zł do 5900 zł miesięcznie przewidziane są dla wójtów i burmistrzów w gminie do 15 tys. mieszkańców oraz starostów w powiecie do 60 tys. mieszkańców.
Ile zarabia radny powiatu?
Maksymalna wysokość diety radnego powiatu przyjmowana jest w drodze uchwały. Zatwierdzana jest przez powiat, a jej kwota nie może przekraczać maksymalnej wysokości diety, które uzależniona jest od liczby mieszkańców w powiecie oraz kwoty bazowej w ustawie budżetowej na dany rok.
| Maksymalne wynagrodzenie radnych w powiatach w 2019 roku | |
|---|---|
| Liczba mieszkańców powiatu: | Maksymalna wysokość diety |
| - powyżej 120 tys. mieszkańców | 2 684,13 zł |
| - od 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 2 281,51 zł |
| - poniżej 60 tys. mieszkańców | 1 878,89 zł |
| Źródło: opracowanie własne Bankier.pl | |
Najwyższe diety przewidziane są dla radnego w powiecie powyżej 120 tys. mieszkańców - 2 684,13 zł. Jest to kwota bazowa przemnożona przez 1,5 (mnożnik). Najmniej zarobi radny w powiecie poniżej 60 tys. mieszkańców – 1 878,89 zł.
Ile zarabia radny gminy?
To ile zarabia radny gminy podobnie jak wysokość diety radnego powiatu uzależniona jest od liczby mieszkańców danej gminy.
| Maksymalne wynagrodzenie radnych w gminach w 2019 roku | |
|---|---|
| Liczba mieszkańców gminy: | Maksymalna wysokość diety |
| - powyżej 100 tys. mieszkańców | 2 684,13 zł |
| - od 15 tys. do 100 tys. mieszkańców | 2 013,10 zł |
| - poniżej 15 tys. mieszkańców | 1 342,07 zł |
| Źródło: opracowanie własne Bankier.pl | |
Najwyższa dieta radnego gminy jest identycznej wysokości jak w przypadku radnego powiatu - 2 684,13 zł miesięcznie. Kolejne uposażenia dla radnych gmin są niższe niż dla radnych powiatu. W gminach w przedziale od 15 tys. do 100 tys. mieszkańców dieta wynosi 2013,10 zł. A ile zarabia radny wsi? Maksymalnie 1342,07 zł miesięcznie.
Pracownicy samorządu terytorialnego mają możliwość otrzymania dodatku za wysługę lat. Natomiast wysokość ich wynagrodzenia, zgodnie z ustawą nie może przekroczyć siedmiokrotności kwoty bazowej ustalonej na dany rok, czyli 12 525,94 zł w 2021 roku.
Dieta radnego a podatek
Diety radnych oraz poselskie zgodnie z ustawą zwolnione są z odprowadzania podatku dochodowego od osób fizycznych do kwoty 3000 zł. Kwota powyżej tej wartości zgodnie z ustawą traktowana jest jako wynagrodzenie ze stosunku pracy.
Dieta radnego a 500+
Od 1 lipca 2019 roku program Rodzina 500+ zmienił założenia dotyczące otrzymania świadczenia na pierwsze dziecko. Zgodnie z nową ustawą każda rodzina otrzyma wypłatę środków pieniężnych na pierwsze dziecko bez względu na uzyskiwany dochód. Radni nie muszą zastanawiać się jaka część ich uposażenia, zgodnie z przepisami prawnymi ma być wliczana do dochodu rodziny.
