Jak walczyć z inflacją? Co ją spowodowało? Czy można ją ograniczyć bez ograniczania konsumpcji? O tym rozmawiano podczas panelu "Inflacja" drugiego dnia 15. Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach. Poniżej nasz zapis tego wydarzenia:
Relacja live z wtorkowych paneli znajduje się tutaj.
Eugeniusz Gatnar, były członek RPP, zwraca uwagę, że jego zdaniem presja inflacyjna pojawiła się jeszcze przed pandemią i powstała na bazie popytowej – dobra sytuacja gospodarcza, silny rynek pracy. Obecna inflacja ma charakter wewnętrzny, popytowy.
Jako przyczyny inflacji wskazał:
-
Zbyt niskie stopy procentowe - 0,1 proc. Nie było adekwatne do presji inflacyjnej,
-
Odłożone 120 mld przymusowych oszczędności, które Polacy chcieli jak najszybciej uruchomić po lockdownach,
-
Bagatelizacja inflacji przez większość rady polityki pieniężnej, co spowodowało odkotwiczenie oczekiwań inflacyjnych
Kotecki: Problem jest taki, że inflację, która wymknęła się spod kontroli będzie trudno sprowadzić do celu. Dzisiejsze stopy nie gwarantują powrotu do celu inflacyjnego, z punktu widzenia polityki monetarnej stopy ciągle są za niskie. @EECKatowice
— Jacek Misztal (@jacek_misztal) April 25, 2023
- 50 proc. długu do PKB to nie jest miara, która by nas odróżniała na minus od państw UE. Czy prowadzimy rozrzutną politykę fiskalną? W danych nie znajduje to potwierdzenia - odpowiedział Artur Soboń, wiceminister aktywów państwowych.
To co rząd zrobił w 2020 roku, ja tego nie krytykuję. Nikt wtedy nie wiedział, czym globalna pandemia może się zakończyć. Problem jest rzeczywiście po stronie polityki pieniężnej, która za późno zaczęła reagować na nowe warunki. W warunkach powracającego popytu dosypywanie dodatkowych środków w postaci transferów społecznych było zupełnie niepotrzebne. Inflacja w skali światowej rozpoczęła się wcześniej, to nie są lata pandemiczne. Lata 2017-18 i wojna handlowa Trumpa z Chinami spowodowała stagnację w obrotach handlu międzynarodowego. A to zahamowało tempo wzrostu gospodarczego. My sobie inflację wyhodowaliśmy, bo presja płacowa rozpoczęła się grubo przed pandemią i wciąż trwa – powiedział Michał Dybuła, dyrektor, Departament Analiz Ekonomicznych i Sektorowych, główny ekonomista BNP Paribas.
W drugiej połowie roku powinniśmy widzieć nieco niższe poziomy inflacji bazowej. Inflacja bazowa i CPI przetną się w tym roku i inflacja bazowa stanie się dominującą w Polsce - mówi Ludwik Kotecki, członek RPP.
Eugeniusz Gatnar dodaje: Dobra sytuacja na rynku pracy powoduje, że firmy dość swobodnie, bezkarnie, frywolnie podnoszą ceny i nie widzą bariery popytowej.
Firmy w ostatnich dwóch latach ogółem miały ponadprzeciętne zyski, a patrząc na branże, najwięcej zyskały spółki energetyczne i detaliści. Martwi mnie to, że marże niespecjalnie poprawiły się w ciągu ostatniego roku w branżach produkcyjnych, które pchają nasz kraj do przodu - mówił Michał Dybuła.
Głosów z Rady o obniżkach stóp procentowych w tym roku prawie już nie ma, a jeśli są, to są one niszowe. Nie ma przestrzeni na obniżki stóp proc. w roku bieżącym - powiedział członek RPP Ludwik Kotecki.
Konsekwencje dalszych podwyżek stóp na pewno byłyby negatywne, mogłyby wpędzić gospodarkę w recesję. Stopy na poziomie 6,75 są wysokie i odpowiednie – przekonuje Elżbieta Chojna-Duch, doradczyni prezesa NBP, była członkini RPP w latach 2010-16.
Wakacje kredytowe są zbyt szeroko wykorzystywane - mówi Gatnar. 60 proc. kredytów hipotecznych (to dane z 2021 roku) było w posiadaniu 20 proc. najbogatszych Polaków. Myślę, że większość z nich nie miałaby problemu spłaty tych hipotek. Na kuriozalne przypadki korzystania z tego rozwiązania wskazywali prezesi banków na wczorajszym panelu.
- Tarcze antyinflacyjne nie działają antyinflacyjnie. Nie walczą z przyczynami inflacji, a działają jedynie na jej skutki. One de facto zwiększają inflację. Inflacja (tak wysoka - red.) to szkodliwe zjawisko gospodarcze - mówi Ludwik Kotecki.
- Przez problemy gospodarcze wywołane pandemią i wojną Polska i polskie gospodarstwa domowe przejdą względnie suchą stopą - mówi tymczasem Artur Soboń.
EKG 2023 - dzień pierwszy
Zapis naszej relacji w pierwszego dnia kongresu znajduje się tutaj. Szczególną uwagę warto zwrócić na debatę o sektorze bankowym: Falcetti z EBOiR: Frankowcy liczą na lunch za darmo, niezwykle ciekawy był panel dotyczący Ukrainy: Kwaśniewski: Ukraina będzie w NATO wcześniej niż w Unii Europejskiej, a także panel dotyczący lotnictwa: Kaczmarzyk: Jeśli chcecie zbudować, oprzeć CPK na LOT, to gratulacje, niczego nie zbudujecie. Wszystkie nasze materiały z kongresu znaleźć można pod tym linkiem.
