Pierwsze dwa tygodnie lutego upłynęły pod znakiem kontynuacji fali wzrostowej kształtującej się na rynkach kapitałowych od początku roku. Eskalacja niepokojów na Bliskim Wschodzie w drugiej połowie miesiąca stanowiła natomiast doskonały pretekst dla inwestorów na pierwszą w tym roku znaczniejszą realizację zysków. Taki stan rzeczy sprawił, że indeksy giełdowe nie wygenerowały w lutym imponujących stóp zwrotu (S&P500 zakończył miesiąc na 3,2 proc. plusie; DJIA na 2,8 proc.; DAX 2,75 proc.).
Fala protestów, która rozlała się na kraje Afryki Północnej i Bliski Wschód pozostawała w dalszym ciągu głównym tematem rozważań makroekonomicznych w lutym. Zamieszki w Libii odpowiedzialnej za 1,8 proc. światowej podaży ropy typu brent oraz obawy inwestorów o rozszerzenie konfliktu także na Arabię Saudyjską wpłynęły na silny wzrost notowań tego surowca (11,3 proc.). Warto jednak pamiętać, że produkcja ropy generowana przez pierwszy z wymienionych krajów może zostać zrekompensowana przez pozostałych członków OPEC, których rezerwy są szacowane na 4-5 mln baryłek dziennie (Libia dostarczała około 1,6 mln baryłek).
W związku z tym, że uwaga rynków skupiła się na Czarnym Lądzie aukcje obligacji i bonów skarbowych zadłużonych krajów strefy euro zostały zepchnięte na dalszy plan. Sporo emocji wzbudziły jednak przedterminowe wybory parlamentarne w Irlandii, w których zdecydowaną przewagę uzyskała będąca do tej pory w opozycji partia Fine Gael. Konieczność rozpisania przedterminowych wyborów wynikała z niezadowolenia społeczeństwa z działań poprzedniego rządu, które doprowadziły do przyjęcia 85 mld EUR pożyczki z UE i MFW w listopadzie ubiegłego roku oraz wymusiły plan cięć budżetowych.
W kontekście wymienionych wydarzeń pozytywny sentyment na rynkach kapitałowych był utrzymywany przez coraz lepsze odczyty danych makroekonomicznych zza oceanu i strefy euro. Wysokie poziomy wskaźników nastrojów oraz poprawiające się z miesiąca na miesiąc twarde dane makro sugerują, że hossa na giełdach pozostaje niezagrożona. Czasami jednak pozorny spokój wśród inwestorów okazywał się być „ciszą przed burzą”. Po tylu miesiącach wzrostów większa korekta byłaby w pełni uzasadniona. Chociaż na razie wszystkie ataki niedźwiedzi zostały udaremnione, warto mieć się na baczności.
Tabela grupująca najważniejsze dane makro opublikowane w ostatnim miesiącu, które mają największy wpływ na kształtowanie trendów na głównych rynkach finansowych:
| Wskaźnik makro | Miesiąc | Wartość z danego miesiąca | Poprzednia wartość | Trend |
| Indeks FED z Filadelfii | luty | 35,9 pkt. | 19,3 pkt. |  |
| Indeks nastrojów konsumentów Uniwersytetu Michigan | luty | 77,5 pkt. | 74,2 pkt. | |
| Indeks zaufania konsumentów – Conference Board | luty | 70,4 pkt. | 64,8 pkt. | |
| Indeks wskaźników wyprzedzających - Conference Board | styczeń | 0,1% m/m | 0,8% m/m | |
| NY Empire State Indeks | luty | 15,43 pkt. | 11,92 pkt. | |
| Indeks instytutu IFO | luty | 111,2 pkt. | 110,3 pkt. | |
| Indeks instytutu ZEW | luty | 15,7 pkt. | 15,4 pkt. |  |
| Sprzedaż detaliczna USA | styczeń | 0,3% m/m | 0,5% m/m | |
| Produkcja przemysłowa USA | styczeń | -0,1% m/m | 1,2% m/m | |
| Dynamika PKB USA (anualizowany) – rewizja | IV kwartał | 2,8% | 2,6% | |
| Bazowa stopa procentowa USA | luty | 0,25% | 0,25% |  |
| Inflacja CPI USA | styczeń | 1,6% r/r | 1,5% r/r | |
| Realna stopa procentowa USA | styczeń | -1,35% r/r | -1,25% r/r | |
| Inflacja PPI USA | styczeń | 3,6% r/r | 4% r/r | |
| Inflacja HICP | styczeń | 2,3% r/r | 2,2% r/r | |
| Inflacja PPI strefa euro | grudzień | 5,3% r/r | 4,5% r/r | |
| Stopa bezrobocia strefa euro | styczeń | 9,9% | 10% | |
| Stopa bezrobocia USA | styczeń | 9% | 9,4% | |
| Zmiana zatrudnienia w sektorze pozarolniczym USA | styczeń | 36 tys. | 121 tys. | |
| Bilans handlu zagranicznego USA | grudzień | -40,58 mld USD | -38,30 mld USD | |
| Zmiana poziomu produkcji przemysłowej w strefie euro | grudzień | 8% r/r | 7,9% r/r | |
- trend wzrostowy - trend spadkowy
- trend boczny
- zmiana trendu na wzrostowy
- zmiana trendu na spadkowy
Dobre dane makro asumptem do wzrostów
Mimo niepewnej sytuacji na Bliskim Wschodzie, napływające na rynki przez cały miniony miesiąc bardzo dobre dane makroekonomiczne stanowiły wystarczające uzasadnienie do ustanawiania nowych szczytów na indeksach giełdowych. W lutym zdecydowane wzrosty zanotowały wszystkie amerykańskie indeksy sentymentu, w efekcie czego indeks Fed z Filadelfii znajduje się najwyżej od stycznia 2004 roku, indeks zaufania konsumentów – Conference Board i indeks nastrojów konsumentów Uniwersytetu Michigan są już na poziomach sprzed trzech lat, a niemiecki IFO wyznaczył kolejne historyczne maksima. Nie rozczarował także NY Empire State indeks, który wzrósł o prawie cztery pkt. oraz indeks wskaźników wyprzedzających - Conference Board rosnący nieprzerwanie od 7 miesięcy.
Wśród twardych danych makro uwaga rynków najbardziej skupia się zawsze na amerykańskim raporcie z rynku pracy. Wynika to głównie z tego powodu, że dane te wywierają bezpośredni wpływ na działania Rezerwy Federalnej – są czynnikiem decydującym o kontynuacji bądź stopniowym wycofywaniu z luzowania ilościowego pieniądza – QE2. Ostatni spadek stopy bezrobocia za oceanem do poziomu 9 proc. jest wynikiem najlepszym od prawie dwóch lat. Warto zauważyć, że sukcesywnie spada również liczba nowych wniosków o zasiłek dla bezrobotnych publikowana co tydzień przez amerykańskie Bureau of Labor Statistic. W lutym liczba tych wniosków dwukrotnie wyniosła mniej niż 400 tys. i znajduje się poniżej 3-miesięcznej średniej (patrz wykres).
Liczba nowych wniosków o zasiłek wykazuje, podobnie jak stopa bezrobocia, cykliczną wahliwość. Ostatnie maksimum wypadło w marcu 2009 roku i od tej pory średnia miesięczna wartość tego wskaźnika spadła prawie o połowę. Patrząc na historyczne notowania i porównując je z odczytami stopy bezrobocia w Stanach Zjednoczonych można z dużym prawdopodobieństwem prognozować dalszą poprawę sytuacji na rynku pracy w USA.
Przewodniczący amerykańskiej Rezerwy Federalnej Ben Bernanke zeznając 1 marca przed Komisją Bankową Senatu zaznaczył jednak, że poziom bezrobocia nadal jest zbyt wysoki i tempo tworzenia nowych miejsc pracy jest niewystarczające. W związku z tym jest mało realne by FED zakończył wcześniej nabywanie obligacji rządowych lub by przeznaczona na to kwota 600 mld USD uległa zmniejszeniu. Z drugiej strony wszystko wskazuje na to, że w drugim półroczu bank centralny nie będzie miał powodów do wprowadzania kolejnych odsłon „quantitative easing” – groźba deflacji praktycznie już nie występuje, a rynek pracy radzi sobie coraz lepiej.
Zmiana warty w Irlandii
Najważniejszą informacją z krajów z grupy PIIGS były rozpisane na koniec lutego wybory w Irlandii. Kryzys polityczny, który rozpoczął się na Zielonej Wyspie po tym jak okazało się, że pomoc udzielana irlandzkim bankom doprowadzi w 2010 roku do deficytu sięgającego 32 proc. PKB, zmusił Partię Republikańską do przedterminowego zakończenia rządów. Nie było więc zaskoczeniem, że wygrała je występująca do tej pory w opozycji Partia Jedności Irlandzkiej. Przyjęcie pożyczki z unijnego funduszu pomocowego oraz konieczność cięć budżetowych przynajmniej przez najbliższe cztery lata zostały uznane przez większość Irlandczyków za bardzo upokarzające.
Enda Kenny – przywódca zwycięskiej partii – już zapowiedział plany renegocjacji spłaty kwoty 85 mld euro. Ma to dotyczyć przede wszystkim obniżenia, zbyt wysokiego zdaniem Kenny’ego oprocentowania pożyczki, które obecnie wynosi 5,8 proc. Warto zauważyć, że gdyby kraj ten miał sam szukać chętnych na sfinansowanie długoterminowego zadłużenia musiałby zagwarantować zwrot o kilka punktów procentowych wyższy. Spread pomiędzy CDS’em Irlandii i Niemiec w listopadzie wynosił ponad 500 pkt. bazowych, co oznacza że irlandzkie obligacje w tym czasie musiałyby mieć rentowność przynajmniej 8 proc. Gdyby jednak kraj ten nie uzyskał pomocy z UE i MFW oprocentowanie pożyczki sięgnęłoby pewnie nawet kilkunastu procent.
Karolina Bojko
Źródło:
