Wzrósł prestiż zawodu pielęgniarki, ale należy szukać rozwiązań, które zapobiegłyby przemęczeniu, bo tylko w Małopolsce 44 proc. pielęgniarek ma drugą, dodatkową pracę – zauważyła dyrektor instytutu pielęgniarstwa UJ Iwona Malinowska-Lipień z okazji stulecia akademickiego kształcenia tej grupy.
Sto lat temu w Polsce powstała pierwsza uczelniana szkoła pielęgniarek – Uniwersytecka Szkoła Pielęgniarek i Opiekunek Zdrowia w Krakowie. W stolicy Małopolski od środy do piątku potrwa jubileuszowa, międzynarodowa konferencja poświęcona osiągnięciom i wyzwaniom pielęgniarstwa.
– Wzrósł prestiż zawodu – powiedziała dr hab. Iwona Malinowska-Lipień, dyrektor Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum, organizującego wydarzenie.
Doprecyzowała, że pacjenci inaczej patrzą na pielęgniarki. Niegdyś zawód kojarzony był z funkcją opiekuńczą, dzisiaj także z kwalifikacjami i wiedzą.
Dyrektor zaznaczyła, że na tle Europy polskie pielęgniarki mają bardzo wysokie kompetencje, a ich dyplomy, na mocy odpowiedniej dyrektywy Unii Europejskiej, są uznawane w krajach Wspólnoty. Zwiększa się zakres uprawnień pielęgniarek i ich samodzielność, np. mogą kwalifikować pacjentów do obowiązkowych szczepień ochronnych.
Z danych Uniwersytetu Jagiellońskiego wynika, że studia pielęgniarskie cieszą się coraz większym zainteresowaniem. W rekrutacji na rok akademicki 2025/2026 chętnych na kierunek było 1,4 tys. na 200 możliwych miejsc, co oznacza siedmioro kandydatów na jedno miejsce. Pielęgniarstwo znalazło się w piątce najchętniej wybieranych kierunków na UJ.
– Wydaje się nam, że pokolenie Z zaczyna szukać i wybierać stabilne zawody. Pielęgniarstwo z pewnością takim zawodem jest – powiedziała dr Lucyna Płaszewska-Żywko, wicedyrektor Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa UJ CM.
Dodała, że absolwenci pielęgniarstwa natychmiast znajdują zatrudnienie.
Zapytana przez PAP o trend odpływu pielęgniarek za granicę oceniła, że proces ten zatrzymuje się, wielu absolwentów wybiera pracę w oddziałach szpitalnych w ojczyźnie.
– Wierzymy, że kraje zachodnie nie będą na tyle atrakcyjne zarobkowo, by absolwenci wyjeżdżali. I wierzymy, że w Polsce będą podejmować pracę w zawodzie dobrze wynagradzanym – powiedziała wicedyrektor.
Od lipca minimalna pensja zasadnicza pielęgniarek z tytułem magistra wynosi ponad 10,5 tys. zł brutto, z tytułem licencjata i specjalizacją – ponad 8,3 tys., ze średnim wykształceniem i specjalizacją – prawie 7,7 tys. zł. W praktyce zarobki często są wyższe, co wynika np. z dodatków do pensji.
– Rzeczywiście wydaje się, że są to już przyzwoite zarobki. Niemniej obserwujemy zjawisko, iż wiele osób pracuje na dwa etaty – zauważyła Lucyna Płaszewska-Żywko.
Iwona Malinowska-Lipień naukowo zajmowała się pracą pielęgniarek. Z przywołanej przez nią analizy badań wynika, że w województwie małopolskim 44 proc. pielęgniarek „pracuje na co najmniej drugim, dodatkowym zatrudnieniu, gdzie wypracowuje dodatkowo około 160 godzin” (miesięcznie).
Jej zdaniem, jeżeli pielęgniarka w miesiącu pracuje ponad 320 godzin, to należałoby poszukać rozwiązań, które zapobiegłyby przemęczeniu personelu. Może – według dyrektor – liczba godzin wypracowanych na dodatkowej formie zatrudnienia nie powinna wynosić 160 godzin.
Wicedyrektor oceniła z kolei, że potrzebne są systemowe rozwiązania chroniące tę grupę zawodową przed dużym obciążeniem fizycznym i psychicznym oraz przed wypaleniem zawodowym.
– Chodzi o jakość opieki, o bezpieczeństwo pacjentów – podkreśliła.
Średnia wieku pielęgniarki w Polsce to ok. 55 lat. Dyrektor Instytutu zwróciła uwagę na lukę pokoleniową, większą liczbę pielęgniarek odchodzących z zawodu niż przychodzących. Zapotrzebowanie na zawód nie będzie maleć z powodu starzejącego się społeczeństwa.
– Wierzymy, że najbliższe lata pozwolą na wyrównanie niedoborów – podsumowała Malinowska-Lipień.
Organizatorzy jubileuszowej konferencji w Krakowie liczą, że przyczyni się ona do wypracowania rozwiązań, które pozwolą jeszcze lepiej świadczyć opiekę nad pacjentem.
Miejscem spotkań jest Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wśród tematów debat i dyskusji są m.in.: miejsce pielęgniarstwa w systemie opieki zdrowotnej, innowacje technologiczne w edukacji pielęgniarek, problemy zdrowotne pielęgniarek a stres i zaangażowanie w pracy, osoby starsze w oczach studentów pielęgniarstwa.
Utworzenie Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek i Opiekunek Zdrowia w 1925 r. zapoczątkowało nowoczesne akademickie pielęgniarstwo w Polsce. Dziś siedziba tej instytucji – Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa UJ CM przy ul. Kopernika 25 mieści także stałą ekspozycję pamiątek o początkach kształcenia pielęgniarek. Instytut działa w ramach Wydziału Nauk o Zdrowiu.
Beata Kołodziej (PAP)
bko/ joz/
