Średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej została oszacowana na 3993 zł w 2023 roku - ocenia Polski Instytut Ekonomiczny, powołując się na badania GUS.
Według szacunków opublikowanych przez GUS, wartość dodana brutto nierynkowej produkcji gospodarstw domowych w Polsce w 2023 r. odpowiadała za 40 proc. wartości PKB.
Wartość prac domowych wykonywanych przez kobiety jest znacznie wyższa niż mężczyzn. Dla kobiet wyniosła 4727 PLN (66 proc. przeciętnego wynagrodzenia), a dla mężczyzn 3035 PLN (42 proc.). Kobiety wykonują prace domowe o wyższej wartości niezależnie od statusu zawodowego.
We wszystkich grupach prac domowych – z zakresu utrzymania mieszkania, zapewnienia wyżywienia, utrzymania odzieży oraz czynności opiekuńczych – wartość „ukrytej” pracy kobiet była wyższa.
PIE podaje, że wycenę uzyskano, mnożąc czas poświęcony na poszczególne obowiązki przez rynkowe stawki godzinowe zawodów odpowiadających tym czynnościom.
Pracę domową o najwyższej wartości wykonują matki, zwłaszcza niepracujące zawodowo i posiadające małe dzieci. Wraz ze wzrostem liczby dzieci rośnie udział czasu poświęcanego na obowiązki domowe (w tym opiekę), a maleje czas przeznaczany na pracę zarobkową, odpoczynek i potrzeby fizjologiczne.
Przeczytaj także
Praca domowa matki jednego dziecka pozostającej w małżeństwie została wyceniona na 1414 zł tygodniowo, natomiast matki czwórki i więcej dzieci – na 2404 zł. Jednak to wiek dziecka, a nie ich liczba najsilniej zwiększa wartość pracy domowej.
Według PIE w maju 2023 r. najwyższą tygodniową wartość takiej pracy, w zależności od liczby i wieku dzieci, odnotowano u niepracujących zawodowo matek i ojców dzieci do 3 lat - 2806 zł dla matek oraz 1810 zł dla ojców.
Tygodniowa wartość takiej pracy dla pracujących zawodowo rodziców najmłodszych dzieci wyniosła 2336 zł dla matek i 1267 zł dla ojców.
Wycena pracy domowej w kategoriach pieniężnych pozwala dostrzec jej skalę, ale nie oddaje w pełni istoty i wartości. Nieopłacana praca domowa podważa założenia klasycznego modelu gospodarczego, opartego na idei jednostki maksymalizującej własną użyteczność. Jej wartość ekonomiczna stanowi jedynie przybliżony wskaźnik czasu i wysiłku, pomija zaś altruizm, troskę i poczucie odpowiedzialności za bliskich, które odróżniają obowiązki domowe od pracy rynkowej - pisze Iga Rozbicka z PIE.
O nierównym podziale obowiązków w polskich domach mówił też raport Fundacji Share the Care i ZUS-u.
Równy podział obowiązków uratuje polską demografię? Te wyniki badań dają do myślenia
Podział obowiązków domowych i opiekuńczych między kobietami i mężczyznami w polskich rodzinach pozostaje wyraźnie nierówny. Kobiety nadal wykonują zdecydowanie więcej prac domowych niż ich partnerzy, a nierówności te mają dalekosiężne skutki nie tylko dla życia rodzinnego, ale także dla decyzji o posiadaniu kolejnego dziecka. Takie wnioski płyną z nowego raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego, który na podstawie szerokich badań wykazał, że satysfakcja z podziału tych obowiązków jest silnie powiązana z chęcią powiększenia rodziny.
map/ osz/
