Aksamitna rewolucja rozpoczęła się 17 listopada 1989 roku, czyli już po rozpoczęciu przemian w Polsce, NRD i na Węgrzech. 19 listopada Havel zwołał zebranie grup opozycyjnych, które powołały Forum Obywatelskie. Niecałe trzy tygodnie później ze stanowisk ustąpili komunistyczny premier i prezydent Czechosłowacji. 29 grudnia 1989 roku Vaclav Havel został zaprzysiężony na pierwszego od 41 lat niekomunistycznego prezydenta Czechosłowacji. W 1990 roku został ponownie wybrany na tę funkcję. Zrzekł się mandatu, gdy Słowacja ogłosiła niepodległość, jednak startował później również w wyborach prezydenckich w Czechach, w których parlament (który wybiera w tym kraju prezydenta) dwukrotnie obdarzył go mandatem zaufania.
| Stabilność przede wszystkim | |
| Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB Czech wynosi 24 869 dolarów (z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej), co daje im 36 miejsce na świecie (Polska zajmuje miejsce 44. z 18 936$). Poza kryzysem gospodarczym w 1999 roku i światowym kryzysem w 2008 produkt krajowy brutto stale rośnie, co więcej, w imponującym tempie. z około 25,5 miliarda dolarów w 1991 roku w 2008 roku osiągnięto poziom 216 miliardów dolarów. Republika Czeska ceniona jest również za stabilność gospodarki, która uważana jest na jedną z najbardziej bezpiecznych w regionie. Dług publiczny wynosił w 2010 roku "tylko" 38,5% PKB W tym samym roku inflacja wyniosła 1,5% (prognoza na 2011 rok to 2,3%). Bezrobocie wynosi 7,3% i znacznie spadło w porównaniu z rokiem 2009. |
Dwie porażki prezydenta
Jednak Havel niedługo po objęciu fotela prezydenta poniósł dwie dotkliwe porażki. W 1992 roku w wyborach w Czechach zwyciężyła nacjonalistyczna parta Vaclava Klausa, która pozbawiła go silnego zaplecza politycznego. W tym samym roku parlament w Bratysławie opowiedział się za odłączeniem Słowacji od republiki, czego Havel był zdecydowanym przeciwnikiem.
Mimo to okres jego prezydentury zakończył się dopiero z początkiem 2003 roku, kiedy nie miał już formalnej możliwości ubiegania się o urząd. W polityce zagranicznej przyjął kurs zdecydowanie prozachodni, raczej skierowany w stronę USA. W 1999 roku wprowadził Republikę Czeską do NATO, podpisał również traktat akcesyjny, który umożliwił wejście do Unii Europejskiej w 2004 roku.
Legenda wiecznie żywa
Od zakończenia prezydentury Havel często wypowiadał się w kwestiach politycznych, nie miał jednak bezpośredniego wpływu na kierunek działania państwa. Zwykle jest lepiej oceniany za granicą niż w kraju, jednak zachowanie Czechów po jego śmierci sugeruje, że cieszył się powszechnym szacunkiem. Co więcej, jego krytyka dotyczy raczej działalności z czasów prezydentury niż z okresu bezpośrednich przemian. Czesi są najbardziej zadowolonym z przemian społeczeństwem w regionie, a Havla ominęły częste w innych państwach podejrzenia o współpracę z komunistycznymi służbami. To sprawia, że niezależnie od późniejszych kontrowersji, na zawsze zostanie ojcem aksamitnej rewolucji.
Mateusz Szymański
Bankier.pl
Źródło:
