Wielkość wynagrodzeń zawsze budzi wiele kontrowersji. Ludzie w Polsce tak naprawdę nie wiedzą, kto i ile zarabia? Ok. 800 tysięcy ludzi w Polsce otrzymuje płacę minimalną, czyli ok. 1217 zł netto na rękę. Jednak nie wszyscy zarabiają tak mało.
Z danych GUS wynika, że przeciętne wynagrodzenia w różnych sekcjach wynoszą:
-
handel; naprawa pojazdów samochodowych to 3429 zł brutto (2455 zł netto),
-
transport i gospodarka magazynowa to 3621 zł brutto (2589 zł netto),
-
zakwaterowanie i gastronomia to 2691 zł brutto (1941 zł netto),
-
informacja i komunikacja to 6685 zł brutto (4724 zł netto),
-
działalność profesjonalna, naukowa i techniczna to 5443 zł brutto (3928 zł netto),
-
edukacja to 3926 zł brutto (2801 zł netto),
-
administrowanie i działalność wspierająca to 2621 zł brutto (1803 zł netto),
-
administracja publiczna i obrona narodowa to 4523 zł brutto (3217 zł netto),
-
opieka zdrowotna i pomoc społeczna to 3448 zł brutto (2468 zł netto),
-
budownictwo to 3727 zł brutto (2663 zł netto),
-
przemysł to 3954 zł brutto (2821 zł netto),
-
rolnictwo to 4407 zł brutto (3136 zł netto).
Patrząc na kwoty brutto, można powiedzieć, że nie jest tak źle. Niestety, pracownik na rękę otrzymuje kwotę netto, która jest pomniejszona o podatek dochodowy, składki do ZUS (emerytalne, rentowe, chorobowe) oraz składkę zdrowotną. Dodatkowo po stronie pracodawcy należy doliczyć do kwot brutto ok. 20% danego wynagrodzenia, czyli składki opłacane przez pracodawcę za pracownika (w istocie opłaca je pracownik, bo musi zapracować na te wynagrodzenie. Koszt wynagrodzenia musi być niższy od spodziewanego zysku wynikającego z zatrudnienia danej osoby. Podział ten dobrze ukrywa rzeczywisty koszt pensji po stronie pracodawcy).
Dane te opracowane zostały na podstawie informacji zebranych przez GUS. Dotyczą wszystkich podmiotów w gospodarce narodowej bez względu na charakter własności oraz liczbę pracujących. Mediana wynagrodzeń w Polsce zwykle publikowana jest w Polsce co trzy lata. Z ostatniego raportu za 2012 rok wynika, że kształtuje się ona na poziomie 3111 zł brutto (2200 netto). Jednak dotyczy ona tylko przedsiębiorstw zatrudniających więcej niż 9. pracowników. Z praktyki wynika, że większe firmy płacą odrobinę lepiej. Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń to badanie przeprowadzane na podstawie ankiet internetowych.
Osobiście podchodziłbym do danych prezentowanych przez Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń z rezerwą ze względu na metodologię badania, które umożliwia podawanie zaniżonych lub znacznie zawyżonych wartości i dotyczy to tylko wybranej grupy użytkowników (osób korzystających z internetu, które zazwyczaj również mają wyższe wynagrodzenia). Dane GUS są bardziej kompletne, co wcale nie oznacza, że są prawdziwe.
Niemniej prezentowane dane mają dużą wartość poglądową i konfrontowanie ich informacjami podawanymi przez GUS pozwala na wyciąganie interesujących wniosków – np. oczekiwane wynagrodzenia w danej społeczności, różnica procentowa w wynagrodzeniach z uwagi na zajmowane stanowisko w strukturze danej firmy, itd. Wynika z niego, że pensja pracownika szeregowego wynosi zwykle ok. 60% wynagrodzenia kierownika.
Czy Polacy pracują niewydajnie, że zarabiają tak mało? Niewydajnie nie oznacza, że się lenią. Po prostu produkujemy dobra i usługi o niższej wartości. Wartość ta rośnie dzięki inwestycjom w nowe technologie, badania i rozwój, a także na skutek korzystnej wymiany handlowej. Mimo tego, wynagrodzenia są w Polsce niedowartościowane o ok. 20%-25% w stosunku do przeciętnej wydajności i przeciętnego wynagrodzenia w UE.
Łukasz Piechowiak
