Bułgarski parlament przyjął w piątek w nadzwyczaj szybkim tempie ustawę o zwiększeniu uprawnień państwa wobec rafinerii Neftochim, której większość aktywów należy do rosyjskiego koncernu Łukoil. Praktycznie oznacza to przejęcie przez państwo kontroli nad spółką.
Pierwsze i drugie czytanie ustawy odbyły się w tym samym dniu, przed drugim rozdano posłom tekst już w sali posiedzeń, a zapoznali się z nim dopiero podczas głosowania.
Ustawa przewiduje utworzenie stanowiska specjalnego przedstawiciela rządu ds. rafinerii, będącej największym przedsiębiorstwem tego typu na Bałkanach, i nadanie mu dużych uprawnień. Specjalny zarządca kombinatu otrzymuje prawo do sprzedaży aktywów rafinerii, obciążania jej hipoteką, zastawiania. Jego decyzje nie będą podlegać kontroli sądowej i administracyjnej. Specjalny przedstawiciel ma być mianowany przez rząd, a po jego mianowaniu wszyscy akcjonariusze stracą wszelkie uprawnienia.
Ustawę przyjęto pilnie po wycofaniu przez zarejestrowaną na Cyprze firmę Gunvor oferty zakupu zagranicznych aktywów Łukoilu po wprowadzeniu sankcji USA. Uchwalono ją głosami sił politycznych popierających rząd premiera Rosena Żelazkowa na tle poważnych obaw, że po 21 listopada, kiedy amerykańskie sankcje wchodzą w życie, w kraju może wystąpić deficyt paliw płynnych. Na razie rząd wprowadził tymczasowy zakaz eksportu oleju napędowego i paliwa lotniczego.
Opozycja parlamentarna zapowiedziała zaskarżenie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego. W mediach zbliżonych do opozycji wyrażane są obawy, że ustawa jest podyktowana dążeniem oligarchy Delana Peewskiego do nabycia kombinatu za pośrednictwem firm związanych z rosyjskim kapitałem.
Kombinat petrochemiczny Neftochim został sprzedany rosyjskiego koncernowi w 1999 r. za 101 mln dolarów. Rosjanie otrzymali 58 proc. udziałów, przeprowadzili poważną modernizację, instalacje rafinerii mogą pracować nie tylko z rosyjską ropą. Według krajowych mediów ówczesny premier Iwan Kostow odrzucił propozycję Shella i wybrał ofertę rosyjskiej spółki.
Ewgenia Manołowa (PAP)
man/ kar/
