BANKIER.PL POMAGAKiedy dzieci dziedziczą po rodzicach. Wszystko co trzeba wiedzieć

W sytuacji, kiedy w rodzinie na skutek ciężkiej choroby odchodzi jeden z rodziców, także dzieci, nawet małoletnie, są włączone do kwestii spadkowych. Decyzje dotyczące majątku małoletniego są podejmowane przez rodziców, aż do 18 roku życia dziecka. Dotyczy to jednak tzw. zwykłego zarządu. Wszelkie poważniejsze działania wymagają zgody sądu. W jakim zakresie rodzice mogą dysponować majątkiem dziecka? Zawiłości prawne tej trudnej sytuacji wyjaśnia nam Magdalena Łabuda z kancelarii Babiak.

Małoletni jako spadkobiercy: kluczowe aspekty prawne

Dziedziczenie przez małoletniego wiąże się z dodatkowymi ograniczeniami prawnymi, które mają na celu ochronę jego interesów. Zgodnie z kodeksem cywilnym zarząd nad majątkiem dziecka sprawują jego rodzice lub przedstawiciele ustawowi, ale nie mogą oni podejmować wszystkich decyzji samodzielnie – w przypadku niektórych czynności wymagana jest zgoda sądu rodzinnego.

Zarząd majątkiem małoletniego 

Rodzice posiadający pełnię władzy rodzicielskiej zarządzają majątkiem dziecka. W przypadku rozwiedzionych rodziców, zarząd zależy od postanowień wyroku rozwodowego dotyczącego władzy rodzicielskiej. W sytuacjach konfliktowych lub gdy spadkodawca chce uniknąć, aby pozostający przy życiu rodzic zarządzał majątkiem dziecka, istnieje możliwość ustanowienia innego zarządcy w testamencie. Zgodnie z art. 102 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, spadkodawca może w testamencie postanowić, że zarząd majątkiem małoletniego spadkobiercy będzie sprawowany przez inną osobę niż rodzic. ​

Warto wiedzieć:
Nie wszystkie decyzje dotyczące majątku dziecka mogą być podejmowane samodzielnie przez rodziców. Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, takie jak sprzedaż nieruchomości czy zaciąganie zobowiązań obciążających majątek dziecka, wymagają zgody sądu opiekuńczego. Ma to na celu ochronę interesów małoletniego przed potencjalnie niekorzystnymi decyzjami. ​Sąd nie musi wyrażać zgody na dokonanie w imieniu dziecka czynności, która ma na celu „przysporzenie” dziecka, tzn. wyegzekwowanie przysługujących mu praw. Wszelkie czynności prawne podjęte przez rodziców w imieniu małoletnich dzieci bez wymaganej zgody sądu są nieważne.

Opcje przekazania spadku małoletniemu

Przekazanie nieruchomości małoletniemu może odbywać się na kilka sposobów, a każdy z nich wiąże się z określonymi konsekwencjami prawnymi i organizacyjnymi. Najczęściej stosowaną metodą jest testament, który pozwala na wskazanie, jaka część majątku trafi do dziecka i w jaki sposób ma być nią dysponowane. Spadkodawca może określić, czy dziecko otrzyma całość majątku, czy tylko jego część, oraz wskazać konkretne składniki, które przejdą na własność małoletniego.

W testamencie można również skorzystać z zapisu testamentowego, który umożliwia przekazanie określonej rzeczy lub prawa konkretnej osobie. Wyróżnia się tutaj zapis zwykły, który nakłada na spadkobierców obowiązek przekazania zapisanej rzeczy, oraz zapis windykacyjny, który sprawia, że dziecko automatycznie staje się właścicielem danej rzeczy z chwilą śmierci spadkodawcy. Aby zapis windykacyjny był skuteczny, konieczne jest sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego.

Alternatywą dla dziedziczenia testamentowego jest darowizna, która pozwala na przekazanie nieruchomości jeszcze za życia darczyńcy, co eliminuje konieczność prowadzenia postępowania spadkowego.Taki sposób ma jednak swoje skutki prawne. Darowizna jest uwzględniana przy obliczaniu zachowku, co oznacza, że inni spadkobiercy mogą dochodzić swoich praw do części majątku.

Warto również zwrócić uwagę na sytuację prawną dzieci urodzonych poza małżeństwem. Zgodnie z przepisami mają one takie same prawa do dziedziczenia jak dzieci ślubne, co oznacza, że niezależnie od formy przekazania majątku, podlegają takim samym zasadom dziedziczenia ustawowego i testamentowego.

Każda z dostępnych form przekazania nieruchomości niesie ze sobą zarówno korzyści, jak i potencjalne ograniczenia. Wybór odpowiedniego rozwiązania zależy od sytuacji rodzinnej, planów spadkodawcy oraz tego, w jaki sposób małoletni będzie mógł w przyszłości zarządzać przekazaną mu własnością.

Warto wiedzieć:
Jeśli spadkobiercą jest małoletni, a jego rodzice nie mogą lub nie powinni zarządzać spadkiem, warto wyznaczyć zarządcę spadku już w testamencie. Dzięki temu unikniesz sytuacji, w której majątkiem dziecka będzie zarządzał przypadkowy kurator wyznaczony przez sąd.

Artykuł jest częścią Przewodnika po kwestiach prawnych i finansowych rodziny. Poniżej odnośniki do pozostałych tekstów:

Magdalena Łabuda z Kancelarii Babiak

Źródło: