Głowa pełna pomysłów i kreatywność może doprowadzić do bogactwa. Innowacyjne rozwiązania, których na rynku nie ma, a jest na nie zapotrzebowanie, mogą okazać się żyłą złota. Jednak aby tak się stało, dobrym rozwiązaniem jest opatentowanie pomysłu, zanim na dobre ujrzy światło dzienne.
Według Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej patent to prawo do wyłącznego korzystania z przedmiotu patentu w sposób zarobkowy - przemysłowy lub handlowy. Istnieją dwa rodzaje prawa wyłączności. Jest to patent na wynalazek oraz prawo ochronne na wzór użytkowy.
Patent na wynalazek
Wyłączne prawo do korzystania z wynalazku trwa 20 lat od momentu zgłoszenia go w Urzędzie Patentowym. Wynalazek, na który może zostać udzielony patent, musi być nowy, posiadać poziom wynalazczy oraz nadawać się do przemysłowego stosowania. Poziom wynalazczy oznacza, że dla specjalistów w danej dziedzinie nie jest on oczywisty, czyli nie wynika wprost ze stanu techniki.
Osoba uprawniona z patentu (właściciel patentu) może wyrazić zgodę na korzystanie ze swojego wynalazku przez inną osobę na podstawie umowy licencyjnej, wówczas nabywa ona status uprawnionego z licencji.
Dokument patentowy jest potwierdzeniem istnienia patentu, zawiera opis wynalazku, zastrzeżenia oraz rysunki. Taki dokument podlega wpisowi do rejestru patentowego, o którym publikowana jest informacja w Wiadomościach Urzędu Patentowego.
Prawo ochronne na wzór użytkowy
Wzór użytkowy to rozwiązanie o charakterze technicznym, które dotyczy budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Musi charakteryzować się nowością i użytecznością. Okres trwania patentu jest zdecydowanie krótszy od tego udzielanego na wynalazek i trwa 10 lat.
Przez uzyskanie prawa ochronnego rozumie się wyłączne korzystanie ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy. Uprawniony może zakazać innym osobom wytwarzania, używania czy oferowania do sprzedaży wzoru użytkowego.
Warunkiem trwania patentu oraz prawa ochronnego jest dokonywanie opłat okresowych za ochronę wynalazków oraz wzorów użytkowych.
Przeczytaj także
Innowacyjność pomysłu i jej źródła
Głównym wyznacznikiem idei, która może podbić rynek i przynieść dochody, jest innowacyjność. Pomysł może narodzić się w wyniku nieoczekiwanych zdarzeń, które mogą być bodźcem do stworzenia unikatowych możliwości.
Innowacyjne zachowania mogą wyniknąć z obserwacji otaczającego nas świata. Dostrzeżenie pewnych niezgodności może być źródłem ciekawych pomysłów. Dobrym przykładem jest wynalazca Bernard D. Sadow. Zauważył on problem ciężkiego bagażu w czasie podróży. Postanowił dodać do walizki cztery kółka aby, zamiast dźwigać, ciągnąć ją za sobą. Początkowo żaden dom handlowy nie był zainteresowany jego pomysłem. Po kilku próbach znalazł wreszcie klienta. Pierwsze egzemplarze trafiły do sprzedaży w 1970 roku. Jednak te, które znamy dzisiaj, mające dwa kółka i wysuwany uchwyt, zostały wynalezione później przez Boba Platha.
Kolejnym źródłem innowacji jest dostrzeżenie słabości procesów technologicznych. Jeśli nikt nie próbuje z nimi walczyć, a jedynie ich unika, wówczas udoskonalenie takiego procesu może okazać się strzałem w dziesiątkę.
Zmiana struktury przemysłu lub rynku tworzy pewną lukę, którą szybko uzupełniają innowacyjne usługi, produkty oraz przedsiębiorstwa. Poprzez obserwacje zachowań rynku możemy dostrzec, czego potrzebują klienci na dany moment. Następnym krokiem jest opracowanie pomysłu i dostarczenie ludziom gotowego produktu czy usługi. Również modernizacja starej rzeczy czy zastąpienie jej czymś nowym może okazać się wyjątkowo udanym przedsięwzięciem.
Pierwsze kroki
Pomysł, który jest innowacyjny, musi się również przyjąć w społeczeństwie, a dokładniej ujmując – znaleźć klientów, którzy go kupią. Zanim podejmiemy się realizacji pomysłu, należy przemyśleć kilka rzeczy. Bardzo ważna jest analiza możliwości i ocena, czy potencjalni klienci byliby zainteresowani zastosowaniem innowacji.
Duży stopień efektywności zależy od prostoty pomysłu oraz jego funkcjonalności. Jednak idea już od samego początku powinna być liderem w swojej branży, ponieważ przewaga na rynku jest głównym wyznacznikiem sukcesu.
Co można zyskać przez ochronę patentową?
- Silna pozycja na rynku i przewaga konkurencyjna
- Wyższe dochody lub zwrot nakładów inwestycyjnych
- Dodatkowy dochód z licencji lub przeniesienia praw
- Dostęp do technologii poprzez licencję wzajemną
- Dostęp do nowych rynków
Zgłoszenie wynalazku lub wzoru patentowego
Jeśli pomysł jest już przemyślany i spełnia kryteria innowacyjności, następnym krokiem jest dokonanie zgłoszenia w Urzędzie Patentowym. Można to zrobić osobiście, przez internet lub za pośrednictwem poczty. Dokumentacja zgłoszeniowa powinna zawierać: podanie, opis, zastrzeżenia patentowe lub ochronne, skrót opisu i rysunki. Szczegóły można znaleźć na stronie internetowej Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej w zakładce „dokumentacja zgłoszeniowa”.
Co należy zrobić, żeby zgłosić patent?
- Zapoznać się z podstawowymi informacjami o ochronie prawnej wynalazków i wzorów użytkowych.
- Sprawdzić czy nie zostały naruszone prawa wyłączne. W tym celu należy zapoznać się ze stanem techniki np. w bazach danych urzędu patentowego.
- Dokonać zgłoszenia wynalazku lub wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym.
- Wypełnić formularz podania o udzielenie patentu.
- Wnieść jednorazową opłatę za zgłoszenie.
Źródło: uprp.pl
Maja Ostasiewicz
