Raport półroczny JSW pokazał miliardowe zyski górniczej spółki i ujawnił kilka ciekawych informacji na temat rosnących kosztów pracowniczych. Jednorazowa nagroda to już przeszłość, ale wyższe wynagrodzenia zasadnicze obowiązują dalej, a górnicy zrzeszeni w związku „Sierpień 80” domagają się kolejnej podwyżki płac.
Rekordowy zysk JSW w II kwartale stał się faktem. Chociaż o 4,4 proc. mniejszy niż zakładał rynkowy konsensu, to aż o 27,3 proc. wyższy niż w poprzednim I kwartale 2022 r., który wtedy był również najlepszy w historii. Mniejsza produkcja została zrekompensowana wyższymi cenami, nawet mimo obserwowanego od końca maja trendu spadkowego cen australijskich węgli koksowych, które są benchmarkiem dla cen węgla sprzedawanego przez JSW. To efekt mechanizmu stabilizującego wahania na rynku, który spółka stosuje w negocjacjach z odbiorcami.
Ceny, produkcja i koszty
Przyszłe wyniki nadal w największej mierze będą zależały od przychodów będących wypadkową cen surowca na światowych rynkach produkcją i sprzedażą węgla koksującego. Nie bez znaczenia będzie też sytuacja na rynku węgla energetycznego, który odpowiadał w I półroczu za 22,2 proc. produkcji i 25 proc. sprzedaży, a według raportu JSW ich udział to 7,4 proc. w krajowej produkcji węgla energetycznego.
Jest też druga strona rachunków zysków i strat, odpowiadająca za ostateczny wynik, czyli koszty. Te w największej pozycji, czyli kosztu sprzedanych produktów, materiałów i towarów wzrosły w I półroczu o 851,3 mln zł, czyli o 21,4 proc., z czego tylko w II kwartale było to 526,8 mln zł więcej, czyli zanotowano wzrost o 25 proc. Ma to związek ze wzrostem kosztów rodzajowych, na co głównie wpływ miał wzrost świadczeń na rzecz pracowników i koszt materiałów i energii. To przede wszystkim obciążanie wyników za poprzedni kwartał kosztami jednorazowych nagród dla pracowników, które związki wywalczyły na początku lipca. Ich koszt, wraz z kosztami pracodawcy wyniósł 478,9 mln zł.
Rekordowe zyski i podwyżki
Spółka sama w raporcie finansowym wskazuje na zwiększone koszty pracownicze jako jeden z dwóch podstawowych czynników mających wpływ na pozycję wynikową. Ja informuje raport w całym I półroczu wzrost świadczeń na rzecz pracowników wyniósł 761,4 mln zł, a wzrost zużycia materiałów i energii 368,6 mln zł.
Skąd tak duży wzrost kosztów pracowniczych w porównaniu do analogicznego okresy rok temu? To efekt wynegocjowanych serii podwyżek oraz wspomnianej jednorazowej nagrody. Od 1 lipca 2021 r. w JSW roku wprowadzono podwyżki płac zasadniczych o 3,4 proc. oraz wdrożono z dniem 1 września 2021 r. nową tabelę stawek płac wyższych od dotychczasowych o 1,6 proc. Z kolei o 1 stycznia 2022 r. podniesiono stawki płac zasadniczych o 10 proc. oraz wysokości posiłku profilaktycznego z 21 zł do 30 zł na dniówkę.
Ta ostatnia podwyżka została wprowadzona na mocy porozumienia z dnia 28 stycznia 2022 r. między zarządem JSW i reprezentatywnymi organizacjami związkowymi JSW i wedle informacji spółki miała wyczerpywać z dniem jego podpisania roszczenia dotyczące wzrostu płac i świadczeń pracowniczych w 2022 roku. Jednak inflacja w styczniu w Polsce wynosiła 9,4 proc. rdr. Rosja jeszcze nie zaatakowała Ukrainy, a sytuacja na rynku surowców i energii, choć wymagająca w porównaniu z obecnym kryzysem jawi się jako miłe wspomnienie, przy inflacji za lipiec na poziomie 15,6 proc. rdr.
Waloryzacja oparta o inflację
Tym samym część górników z JSW wystosowała nowe żądanie. Według raportu spółki w dniu 4 lipca 2022 roku ZOK WZZ „Sierpień 80” JSW zwrócił się do zarządu JSW z wnioskiem wzrostu stawek zasadniczych wynagrodzeń pracowników JSW w wysokości odpowiadającej wzrostowi poziomu inflacji do poziomu 16 proc. z jednoczesnym wyrównaniem o wskaźnik inflacji począwszy od stycznia 2022 roku oraz wzrostu wysokości kwoty posiłków profilaktycznych z kwoty 30 zł do 50 zł na dniówkę. Informując, że pismo z żądaniami należy traktować jako wszczęcie sporu zbiorowego.
Jak informuje raport, zarząd JSW podjął dialog ze związkiem, przypominając o dotychczasowym porozumieniu, jednocześnie prosząc o doprecyzowanie żądania, mianowicie czy dotyczy wzrostu stawek płac o kolejne 16 proc., czy też wzrostu stawek o różnicę pomiędzy żądaniem, a dotychczasową 10-proc. podwyżką. Związek doprecyzował, że chodzi o wzrost stawek o 16 proc. i wnosi o wszczęcie negocjacji. Potwierdził to również przewodniczący "Sierpnia 80" w rozmowie z Bankier.pl
Warto zwrócić jednak uwagę na kontekst zgłoszonego żądania, który trzeba rozpatrywać w odniesieniu do liczby funkcjonujących w spółce związków zawodowych i ich statusu.
W spółce działa 68 (według stanu na koniec czerwca 2022 r.) związków zawodowych i nie wszystkie mają status związków reprezentatywnych, a z takimi zarząd JSW podpisał obowiązujące porozumienie płacowe. Wspomniany związek nie ma takiego statusu.
Jednak jak zaznaczył w rozmowie przewodniczący „Sierpnia 80” Bogusław Ziętek negocjacje z zarządem już trwają.
„Negocjujemy w tej chwili z zarządem, odbyły się już dwa spotkania, trzecie jest wyznaczone na początek października. Chodzi o pewne regulacji dotyczące wyrównania różnic płacowych pomiędzy poszczególnymi kopalniami, świadczeń, które są na tych kopalniach różne. Przede wszystkim zależy nam na ujednolicenie zatrudnienia pracowników, ponieważ mamy do czynienia z pracownikami trzech kategorii. Jedni są zatrudnieniu na starych umowach i pracują pod kopalnią, drudzy są na nowych umowach i też pracują pod kopalnią, no i są pracownicy spółki należącej do JSW i wynikają z tego znaczące różnice.” – powiedział przewodniczący.
„Oczywiście to się będzie odbywać w ramach dodatkowych pieniędzy, które musiałby być na ten cel wydatkowane” – informuje Ziętek, zaznaczając, że związek otrzymał materiały od drugiej strony, nad którymi ma się pochylić przed następnym spotkaniem.
Niemniej, trzeba zauważyć, że górnicy mogą należeć do kilku związków jednocześnie co pokazuje stopień uzwiązkowienia pracowników w JSW, który na koniec czerwca 2022 r. wynosił 156,9 proc. Poza tym, o ile według porozumienia ze związkami reprezentatywnymi roszczenia płacowe w 2022 r. zostały wyczerpane, to do końca roku zostały tylko cztery miesiące. Sam Bogusław Ziętek zauważył, że „Sierpień 80” prowadzi rozmowy dotyczące wszystkich pracowników JSW, nie tylko tych należących do związku. Tak samo jak porozumienie podpisane przez związki reprezentatywne dotyczyło wszystkich pracowników. Czyżby presja o podwyżki płac w JSW znów rosła?
Rzecznik JSW Tomasz Siemieniec potwierdził wpłynięcie żądania i rozmów na temat spotkania z przedstawicielami związku. Poprosiliśmy o komentarz dotyczący żądań „Sierpnia 80” jednego z przedstawicieli reprezentatywnych związków zawodowych JSW, ale na moment publikacji nie uzyskaliśmy odpowiedzi.
Dla JSW kolejne kwartały to bicie rekordów pod względem wyników. W czasach dobrej koniunktury dla przedsiębiorstwa oraz oczywistej presji płacowej w czasach wysokiej inflacji wzrost wynagrodzeń dla pracowników to rzecz jak najbardziej normalna, zwłaszcza że część górników pamięta zapewne czasy dużych planów oszczędnościowych JSW i cięć kosztów pracowniczych, kiedy ceny węgla stawiały pod znakiem zapytania „być albo nie być” dla spółki. Dla inwestorów to czynnik, który należy brać pod uwagę przy szacowaniu przyszłych wyników.
Michał Kubicki
