Zawody przyszłości - oto lista najbardziej poszukiwanych i opłacalnych zawodów

Choć wraz z rozwojem technologii część profesji ginie, z czasem pojawiają się nowe. Studenci i uczniowie stają przed trudnymi wyborami. Co robić po skończonej szkole? Jakie kierunki opłaca się studiować? I w końcu – jakie są zawody przyszłości?

Kiedy mowa o zawodach przyszłości, eksperci często skupiają się wyłącznie na rozwoju technologii i dylemacie, które profesje zostaną zastąpione przez roboty. Tymczasem wraz z rosnącą długością życia będzie rósł staż pracy, a z nim konieczność przystosowania się do nowych oczekiwań na rynku.

Przyszłościowe zawody? Zweryfikują je roboty

Podczas jednej z edycji Europejskiego Forum Nowych Idei Ebrahim Rahbari, ekonomista Citi, przekonywał, że „innowacje, niestety, zabierają miejsca pracy”. „Z badań wynika, że w perspektywie kilkudziesięciu lat 50 proc. miejsc pracy w USA jest zagrożonych likwidacją wskutek automatyzacji. W krajach wschodzących ten wskaźnik może sięgnąć nawet 70–80 proc.” – tłumaczył.  

W tym samym roku światło dzienne ujrzał raport polskiego Infuture Hatalska Foresight Institute „Praca: scenariusze przyszłości”. Czytamy w nim, że gdy znikają jedne zawody, pojawiają się inne. „Jeszcze kilkanaście lat temu media społecznościowe nie istniały (Facebook powstał dopiero w 2004 roku), a dziś na świecie mamy 2,3 mld ich aktywnych użytkowników i całe rzesze ludzi pracujących jako specjaliści właśnie w tej dziedzinie. Szacuje się, że 65 proc. dzieci urodzonych po 2007 roku będzie pracowało w zawodach, które jeszcze nie istnieją” – podają autorzy raportu.

Z tych i wielu innych opracowań wyłania się obraz zawodów przyszłości – wraz z rozwojem technologii automatyzacja, przynajmniej w najbliższym czasie, będzie nie tyle likwidowała konkretne zawody, co wykonywane w ich ramach wybrane zadania. A wtedy kluczowymi staną się umiejętność dostosowania się do zmian i chęć do nauki.

Najbardziej opłacalne zawody

Patrząc jednak na najbliższe lata, można z dużym prawdopodobieństwem ocenić, które zawody będą najbardziej opłacalne. Biorąc pod uwagę dane Głównego Urzędu Statystycznego za I kw. 2022 r., najlepiej opłacaną branżą była tak zajmująca się informacją i komunikacją. Specjaliści z IT zarabiali na początku roku przeciętnie 11 129,88 zł brutto. Na drugim miejscu znalazła się branża związana z działalnością finansową i ubezpieczeniową – pracownicy tego sektora zarabiali średnio 10 962,64 zł brutto. Natomiast największy skok procentowy w porównaniu do pierwszych trzech miesięcy 2021 r. zaliczyło górnictwo i wydobywanie – pensje w tej branży wzrosły o 18 proc. i średnio wynosiły 9520,43 zł brutto.

Przyglądając się jeszcze branżom, w których pensje zbliżały się do poziomu 10 tys., to poza górnictwem najbliżej do tej kwoty było sektorowi wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę, gdzie średnie zarobki sięgały 9490,04 zł brutto oraz branży „działalność profesjonalna, naukowa i techniczna”, w której średnie wynagrodzenie wynosiło 9129,34 zł brutto.

Natomiast z „Raportu Płacowego 2022” firmy rekrutacyjnej Antal można wyodrębnić najlepiej opłacane zawody i stanowiska pracy. Jak wskazują autorzy badania, w porównaniu z wynikami z ubiegłego roku te obejmujące 2022 r. wzrosły dla wszystkich branż o średnio 13 proc.

Na najlepiej opłacanych stanowiskach w poszczególnych branżach zasiadają najczęściej dyrektorzy. W zależności od firmy, wynagrodzenia dla kadry zarządzającej wahają się od 15 do 50 tys. zł brutto. Poniżej postanowiliśmy jednak wyodrębnić dziesięciu najlepiej opłacanych specjalistów.

Jak widać po powyższych przykładach, nie tylko w branży IT czekają na pracowników wysokie stawki. Pierwsza dziesiątka dodatkowo opiera się o specjalistów z branż finansowej, bankowej oraz medycznej.

Co opłaca się studiować?

Polski Instytut Ekonomiczny policzył, że zaledwie 5 proc. maturzystów nie chce iść na studia, o czym pisaliśmy na łamach Bankier.pl. Najlepsi bez doświadczenia w pierwszej pracy etatowej mogli w 2020 r. liczyć już na płace rzędu 10 tys. zł brutto. Co zatem warto studiować?

Nie dziwi na powyższej liście dominacja kierunków związanych z informatyką. Pracodawcy w tej branży zgłaszają duże zapotrzebowanie na specjalistów, dlatego też osoby z dyplomami renomowanych uczelni mogą liczyć na wysokie stawki, nawet jak brakuje im doświadczenia.

Poza branżą IT na liście znaleźli się też absolwenci ratownictwa medycznego. W ich przypadku wysokie zarobki wynikały po części z „dodatku covidowego”, który był wypłacany medykom w trakcie trudnej walki z pandemią.

Jeżeli chodzi o dalsze miejsca, tuż poza pierwszą dziesiątką, to na liście ELA 2020 znajdowały się nie tylko kierunki związane z IT, ale także te z medycyną, finansami i mechaniką.

Zawody przyszłości

Na podstawie danych z raportu przygotowanego przez serwis Gumtree.pl „Aktywni + Przyszłość rynku pracy” można wymienić zawody, których wybór będzie „bezpieczny” w kontekście powszechnej automatyzacji.

Wśród takich zawodów przyszłości wymienia się:

• profesje związane z opieką nad ludźmi i służbą zdrowia,
• profesje kreatywne oraz związane z tworzeniem nowych idei,
• przedstawicieli wolnych zawodów,
• pracowników uniwersytetów.

„W Polsce już w tym momencie brakuje pracowników w służbie zdrowia i ten deficyt będzie się pogłębiał, głównie ze względu na trendy demograficzne, takie jak starzenie się społeczeństwa. Zmieniający się styl życia, nacisk na zdrowe żywienie, zdrowy wygląd i kondycję fizyczną sprawi, że na rynku przypuszczalnie nie zabraknie również pracy dla tych wszystkich, którzy dbają o te aspekty życia: dietetyków, kosmetologów, trenerów osobistych i stylistów” – komentują autorzy raportu.

Kiedy jedni wyliczają zawody przyszłości, drudzy zastanawiają się nad kompetencjami, które będą najbardziej pożądane na rynku pracy. I tak w raporcie Instytutu Hatalskiej „Praca: scenariusze przyszłości” wymieniono następujące umiejętności, które będą docenione w 2020 roku:

1. kompleksowe rozwiązywanie problemów,
2. krytyczne myślenie,
3. kreatywność,
4. zarządzanie ludźmi,
5. współpraca z innymi,
6. inteligencja emocjonalna,
7. wnioskowanie i podejmowanie decyzji,
8. zorientowanie na usługi,
9. negocjacje,
10. elastyczność poznawcza.

– W  kontekście postępującej automatyzacji pracy pojawia się bardzo dużo postaw wśród badaczy i  ekspertów, zarówno po prawej, jak i lewej stronie politycznego spektrum, które mogą budzić entuzjazm. Wspomnijmy choćby o Nicku Srnicku, który w Inventing the Future domaga się uniwersalnego dochodu podstawowego, kreśląc wizje technoutopii, w której maszyny, zastępując ludzi, dają im wreszcie szanse na samorealizacje zamiast kieratu. Ja przychylam się do pewnego stopnia do tych, którzy podkreślają generowanie przez nowe technologie nowych zawodów, które wcześniej nie istniały lub były rzadkie (informatyk jeszcze kilka dekad temu) – komentuje wyniki raportu dr Aleksandra Przegalińska, adiunkt w Center for research on organizations and workplaces w Akademii Leona Kozmińskiego.

Na określenie zawodów przyszłości – tej od 2030 roku – pokusili się stratedzy z kanadyjskiej fundacji The Canadian Scholarship Trust Plan. Wymienili oni:

• telechirurgów sterujących maszyną zamiast bezpośredniej pracy rąk przy operacjach pacjentów,
• nostalgistów mogących odtworzyć wspomnienia z przeszłości emerytom,
• ekspertów ds. prostoty odpowiadających za uproszczenie narzędzi w firmach,
• trenerów zdrowia.

Wśród zawodów, które są popularne obecnie i prawdopodobnie zainteresowanie nimi nie spadnie, wymieniają również m.in. policjantów, projektantów mody czy inżynierów energii odnawialnej.

Znikające zawody

Wśród zawodów, które można określić mianem profesji bez przyszłości, wymienia się te, które opierają się na rutynowych, powtarzających się czynnościach. W raporcie serwisu Gumtree czytamy, że najnowsze analizy Oxford University sugerują, że w ciągu następnych 25 lat zniknie niemal połowa miejsc pracy na amerykańskim rynku. Za najbardziej podatne na automatyzację zawody uznaje się:

• te związane z logistyką i transportem,
• związane z pracą biurową i urzędniczą
• związane ze sprzedażą i handlem
• związane z przemysłem i przetwórstwem (w największym stopniu przemysł elektroniczny, samochodowy, maszynowy i wydobywczy.

– Zarówno automatyzacja, postęp technologiczny, jak i wykorzystywanie AI (sztucznej inteligencji - przyp. red.) wiąże się z  ograniczeniem miejsc pracy. Praca zatem może stać się dobrem luksusowym, nie dla każdego – tak wyniki raportu „Praca: Scenariusze Przyszłości" skomentowała Małgorzata Mickiewicz, dyrektor zarządzająca HR studio.

Weronika Szkwarek/Alan Bartman

Źródło: