Zawody przyszłości – lista najbardziej poszukiwanych i opłacalnych zawodów

Wraz z rozwojem technologii jedne profesje giną, ale pojawiają się nowe. Studenci i uczniowie stają przed trudnymi wyborami. Co robić po skończonej szkole? Jakie kierunki opłaca się studiować? I w końcu – jakie są zawody przyszłości? Odpowiadamy w artykule.

Kiedy mowa o zawodach przyszłości, często eksperci skupiają się wyłącznie na rozwoju technologii i dylemacie – które profesje zostaną zastąpione przez roboty. Tymczasem wraz z rosnącą długością życia, będzie rósł staż pracy – a z nim – konieczność przystosowania się do nowych oczekiwań na rynku.

Przyszłościowe zawody? Zweryfikują je roboty

Podczas jednej z edycji Europejskiego Forum Nowych Idei Ebrahim Rahbari, ekonomista Citi, przekonywał, że „Innowacje, niestety, zabierają miejsca pracy. Z badań wynika, że w perspektywie kilkudziesięciu lat 50 proc. miejsc pracy w USA jest zagrożonych likwidacją wskutek automatyzacji. W krajach wschodzących ten wskaźnik może sięgnąć nawet 70–80 proc.”. 

W tym samym roku światło dzienne ujrzał raport polskiego Infuture Hatalska Foresight Institute „Praca: scenariusze przyszłości”. Czytamy w nim, że gdy znikają jedne zawody, pojawiają się inne. „Jeszcze kilkanaście lat temu media społecznościowe nie istniały (Facebook powstał dopiero w 2004 roku), a dziś na świecie mamy 2,3 mld ich aktywnych użytkowników i całe rzesze ludzi pracujących jako specjaliści właśnie w tej dziedzinie. Szacuje się, że 65% dzieci urodzonych po 2007 roku będzie pracowało w zawodach, które jeszcze nie istnieją” – podają autorzy raportu.

Z tych i wielu innych opracowań wyłania się obraz zawodów przyszłości – wraz z rozwojem technologii, w najbliższym przynajmniej czasie, automatyzacja będzie nie tyle likwidowała konkretne zawody, co niektóre zadania, w obrębie których są wykonywane. A tym, co wówczas najważniejsze, będzie umiejętność dostosowania się do zmian i chęć do nauki.

Najbardziej opłacalne zawody

Patrząc jednak na najbliższe lata, można z dużym prawdopodobieństwem ocenić, które zawody będą najbardziej opłacalne. Biorąc pod uwagę dane Głównego Urzędu Statystycznego, w 2018 rokiem najlepiej opłacaną branżą była ta zajmująca się informacją i komunikacją. Pracownik IT w ubiegłym roku otrzymywał przeciętnie 7980,97 zł brutto miesięcznie, równie wysokie zarobki należały do sekcji górnictwo i wydobywanie, gdzie płace również przekroczyły pułap 7,5 tys. zł brutto.

Przeciętne wynagrodzenie brutto według branż
	Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w zł
	2018	2017= =100
Ogółem	4585,03	107,0
w tym w sferze budżetowej	4751,63	105,6
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo	4888,83	106,3
Górnictwo i wydobywanie	7772,86	110,7
Przetwórstwo przemysłowe	4398,05	107,1
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę	7430,31	105,9
Dostawa wody: gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja∆	4330,35	105,3
Budownictwo	3840,46	108,1
Handel; naprawa pojazdów samochodowych	3989,85	107,0
Transport i gospodarka magazynowa	3996,01	106,3
Zakwaterowanie i gastronomia∆	3029,13	106,5
Informacja i komunikacja	7980,97	106,9
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa	7509,91	106,2
Obsługa rynku nieruchomości∆	4752,00	105,1
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna	5755,11	106,8
Administrowanie i działalność wspierająca	3431,50	108,3
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne	5555,42	104,7
Edukacja	4478,60	105,2
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna	4418,95	110,3
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją	4098,84	106,4
Pozostała działalność usługowa	3387,92	102,6
Źródło: Główny Urząd Statystyczny

Jak wynika z zestawienia GUS-u, dobre zarobki czekały również na pracowników zatrudnionych w finansach i ubezpieczeniach oraz w sekcji: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę, gdzie płace również przekraczały 7 tys. zł brutto.

Na podstawie raportów serwisu Pracuj.pl można również wyodrębnić najlepiej płatne zawody i stanowiska pracy. Wśród nich znaleźli się: dyrektorzy hotelów, project managerowie w budownictwie czy kierownicy zakładów produkcyjnych.

Najlepiej płatne zawody 2019
Project Manager (budownictwo)	13 tys. zł brutto
Dyrektor hotelu	12,5 tys. zł brutto
Kierownik zakładu produkcyjnego	13 tys. zł brutto
Inżynier systemowy	9 tys. zł brutto
Makler papierów wartościowych	8,8 tys. zł brutto
Kierowca C+E w transporcie międzynarodowym	8,7 tys. zł brutto
Architekt – główny projektant	8,7 tys. zł brutto
Starszy analityk finansowy	8,6 tys. zł brutto
Źródło: oprac. Bankier.pl na podstawie danych Pracuj.pl

Jak wynika z powyższych danych nie tylko w IT można oczekiwać wysokich zarobków, jednak to tutaj bez dużego stażu pracy wynagrodzenia sięgają 9 tys. zł brutto.

Co opłaca się studiować?

Polski Instytut Ekonomiczny policzył, że zaledwie 5 proc. maturzystów nie chce iść na studia, o czym pisaliśmy na łamach Bankier.pl. Najlepsi bez doświadczenia w pierwszej pracy etatowej mogli liczyć już na płace rzędu 8 tys. zł brutto, gdzie średnia dla absolwentów w 2017 toku wyniosła 3,3 tys. zł brutto. Co zatem warto studiować?

Na liście 10 kierunków, po których absolwenci zarabiali najwyższe stawki, królowała informatyka.

10 kierunków, po których absolwenci zarabiali najwięcej
Kierunek	Uczelnia	Poziom studiów	Wynagrodzenie* [zł]
Informatyka	Uniwersytet Warszawski	Stacjonarne II Stopnia	7850,66 zł
Informatyka	Politechnika Warszawska	Stacjonarne II Stopnia	7318,42
Informatyka	Uniwersytet Jagielloński w Krakowie	Stacjonarne II Stopnia	7055,15
Informatyka analityczna	Uniwersytet Jagielloński w Krakowie	Stacjonarne I Stopnia	6823,74
Informatyka	Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu	Niestacjonarne II stopnia	6516,88
Analiza danych – big data	Szkoła Główna Handlowa w Warszawie	Niestacjonarne II stopnia	6508,98
Informatyka stosowana	Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki	Stacjonarne II stopnia	6380,39
Informatyka	Politechnika Gdańska	Stacjonarne II stopnia	6095,43
Mechanika i budowa maszyn	Politechnika Wrocławska	Niestacjonarne II stopnia	6050,00
Teleinformatyka	Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie	Stacjonarne II stopnia	5992,73
*Mediana średnich zarobków ze wszystkich źródeł w pierwszym roku po dyplomie, dotyczy osób bez doświadczenia zawodowego Źródło: oprac. własne Bankier.pl na podstawie danych ELA, 2017.

Jeśli nie informatyka, to co opłaca się studiować? Patrząc na zarobki absolwentów, którzy najlepiej radzili sobie po szkołach wyższych, to poza informatyką dobrze opłacani byli studenci analizy danych, mechaniki i budowy maszyn czy teleinformatyki. Ale nie tylko oni – patrząc szerzej na listę najlepiej zarabiających absolwentów danych kierunków, znajdują się również takie specjalizacje, jak niderlandystyka, elektronika i telekomunikacja, automatyka i robotyka, farmacja, czy ekonomia i zarządzanie.

Zawody przyszłości

Na podstawie danych z raportu przygotowanego przez serwis Gumtree.pl „Aktywni + Przyszłość rynku pracy”, można wymienić zawody, których wybór będzie bezpieczny w kontekście powszechnej automatyzacji.

Wśród takich zawodów przyszłości wymienia się:

• profesje związane z opieką nad ludźmi i służbą zdrowia
• profesje kreatywne oraz związane z tworzeniem nowych idei
• przedstawicieli wolnych zawodów
• pracowników uniwersytetów.

„W Polsce już w tym momencie brakuje pracowników w służbie zdrowia i ten deficyt będzie się pogłębiał, głównie ze względu na trendy demograficzne, takie jak starzenie się społeczeństwa. Zmieniający się styl życia, nacisk na zdrowe żywienie, zdrowy wygląd i kondycję fizyczną sprawi, że na rynku przypuszczalnie nie zabraknie również pracy dla tych wszystkich, którzy dbają o te aspekty życia: dietetyków, kosmetologów, trenerów osobistych i stylistów” - komentują autorzy raportu.

Kiedy jedni wymieniają jednym tchem zawody przyszłości, drudzy zastanawiają się nad kompetencjami, które będą najbardziej pożądane na rynku pracy. I tak w raporcie Instytutu Hatalskiej „Praca: scenariusze przyszłości” wymieniono następujące umiejętności, które będą docenione w 2020 roku:

1. kompleksowe rozwiązywanie problemów
2. krytyczne myślenie
3. kreatywność
4. zarządzanie ludźmi
5. współpraca z innymi
6. inteligencja emocjonalna
7. wnioskowanie i podejmowanie decyzji
8. zorientowanie na usługi
9. negocjacje
10. elastyczność poznawcza

– W  kontekście postępującej automatyzacji pracy pojawia się bardzo dużo postaw wśród badaczy i  ekspertów, zarówno po prawej, jak i  lewej stronie politycznego spektrum, które mogą budzić entuzjazm. Wspomnijmy choćby o  Nicku Srnicku, który w  Inventing the Future domaga się uniwersalnego dochodu podstawowego, kreśląc wizje technoutopii, w  której maszyny zastępując ludzi dają im wreszcie szanse na samorealizacje zamiast kieratu. Ja przychylam się do pewnego stopnia do tych, którzy podkreślają generowanie przez nowe technologie nowych zawodów, które wcześniej nie istniały lub były rzadkie (informatyk jeszcze kilka dekad temu) – komentuje wyniki raportu dr Aleksandra Przegalińska, adiunkt w Center for research on organizations and workplaces w Akademii Leona Kozmińskiego.

Na określenie zawodów przyszłości – tej od 2030 roku pokusili się stratedzy z kanadyjskiej fundacji The Canadian Scholarship Trust Plan. Wymienili oni:

• tele-chirurgów – sterujących maszyną zamiast bezpośredniej pracy rąk przy operacjach pacjentów,
• nostalgistów mogących odtworzyć wspomnienia z przeszłości emerytom,
• ekspertów ds. prostoty odpowiadających za uproszczenie narzędzi w firmach,
• trenerów zdrowia.

Wśród zawodów, które są popularne obecnie i prawdopodobnie zainteresowanie nimi nie spadnie, wymieniają również m.in. policjantów, projektantów mody czy inżynierów energii odnawialnej.

Znikające zawody

Wśród zawodów, które można określić mianem profesji bez przyszłości, wymienia się te, które opierają się na rutynowych, powtarzających się czynnościach. W raporcie serwisu Gumtree czytamy, że najnowsze analizy Oxford University sugerują, że w ciągu następnych 25 lat zniknie niemal połowa miejsc pracy na amerykańskim rynku. Za najbardziej podatne na automatyzację zawody uznaje się:

• te związane z logistyką i transportem,

• związane z pracą biurową i urzędniczą
• związane ze sprzedażą i handlem
• związane z przemysłem i przetwórstwem (w największym stopniu przemysł elektroniczny, samochodowy, maszynowy i wydobywczy.

Zawody narażone na automatyzację
Zawód	Ryzyko automatyzacji (proc.)
Terapeuta	0,7
Psycholog	0,7
Pielęgniarka	0,9
IT analityk bizn., architekt danych i system deisigner	1
Duchowny	1,6
Lekarz	2
Wykładowca	3,2
Opiekunka do dzieci	8
Kosmetyczka	37
Kierowca tira	41
Sprzątaczka	57
Kierowca autobusu	61
Pracownik call center	75
Rolnik	76
Murarz/tynkarz	82
Urzędnik lub pracownik administracji	89
Robotnik rolny	95
Sprzedawca	95
Recepcjonista	96
Księgowy	97
Bibliotekarz	97
Agent ubezpieczeniowy	97
Urzędnik w banku lub na poczcie	97
Sprzedawca przez telefon	99
Źródło: raport Gumtree.pl „Aktywni + Przyszłość Rynku Pracy”

– Zarówno automatyzacja, postęp technologiczny, jak i  wykorzystywanie AI (sztucznej inteligencji - przyp. red.) wiąże się z  ograniczeniem miejsc pracy. Praca zatem może stać się dobrem luksusowym, nie dla każdego – mówi Małgorzata Mickiewicz, dyrektor zarządzająca HR studio, komentują wyniki raportu „Praca: Scenariusze Przyszłości".

Weronika Szkwarek