Zmiany w zasiłku dla bezrobotnych. Komu przysługuje i ile wynosi?

Co najmniej 365 dni przepracowanych z co najmniej minimalnym wynagrodzeniem, od którego odprowadzane były składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy – to podstawowy warunek, aby uzyskać zasiłek dla bezrobotnych.

Obecnie zasiłek dla bezrobotnych wynosi 861,40 zł brutto. Z powodu załamania na rynku pracy spowodowanego epidemią koronawirusa rząd zaproponował nową stawkę – 1 200 zł brutto. Wyższy zasiłek miałby obowiązywać od czerwca lub lipca tego roku.

W kwietniu 2020 roku prawo do zasiłku dla bezrobotnych w województwie mazowieckim posiadało 23 402 osoby. W analogicznym okresie rok temu było to 22 019 osób. Ostatnie dane Głównego Urzędu Statystycznego również pozbawiają złudzeń – w kwietniu tego roku duże firmy zredukowały liczbę pracowników o 150 tys. etatów, co oznacza spadek dynamiki zatrudnienia o 2,1 proc., podczas gdy ekonomiści prognozowali spadek na poziomie 0,5 proc. Część osób, które straciły posady, pomocy będzie szukać w powiatowych urzędach pracy, a tym, którym rynek nie będzie miał do zaproponowania żadnego zajęcia, będzie przysługiwał zasiłek dla bezrobotnych.

Zasiłek dla bezrobotnych – warunki

Zasiłek dla bezrobotnych można otrzymać po zarejestrowaniu się w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. Jednak to tylko jeden z warunków, do kolejnych należą: brak propozycji odpowiedniej pracy, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót społecznych. 

Aby otrzymać zasiłek z powiatowego urzędu pracy, należy w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania, a łącznie przez okres co najmniej 365 dni, być zatrudnionym i osiągać wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.

Do wspomnianych 365 dni, które uprawniają do nabycia zasiłku, zaliczane są następujące okresy:

• prowadzenia działalności gospodarczej i odprowadzania składek naliczanych od co najmniej minimalnej krajowej,
• zasiłek chorobowy pobierany po ustaniu zatrudnienia naliczany od co najmniej minimalnego wynagrodzenia,
• zasiłek macierzyński pobierany po ustaniu zatrudnienia również naliczany od co najmniej minimalnego wynagrodzenia,
• renta z tytułu niezdolności do pracy,
• urlop wychowawczy,
• służba wojskowa.

Należy przy tym pamiętać, że nie ma znaczenia rodzaj umowy oraz wymiar etatu - istotna jest wysokość wynagrodzenia i fakt odprowadzenia składek.

Istnieją wyjątki, kiedy pomimo nieopłacania składek na Fundusz Pracy, przysługuje zasiłek dla bezrobotnych. Ma to miejsce między innymi w sytuacji, gdy:

• pracodawca jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy za zatrudnionych pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego,
• pracodawca jest zwolniony z obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy przez okres 12 miesięcy za osoby zatrudnione, które ukończyły 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem były zarejestrowane jako osoby bezrobotne w PUP,
• pracodawca jest zwolniony z obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy za zatrudnione osoby, które mająco najmniej 55 lat (kobiety) i 60 lat (mężczyźni),
• pracodawca jest zwolniony z obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy przez 12 miesięcy za skierowanych zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia,
• jednostki organizacyjne nie opłacają składek na Fundusz Pracy za osoby pobierające, na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, zasiłek dla opiekunów,
• przedsiębiorcy Polskiego Związku Głuchych i Polskiego Związku Niewidomych oraz Związku Ociemniałych Żołnierzy Rzeczypospolitej Polskiej, Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, Zakład Opieki dla Niewidomych w Laskach oraz zakład aktywności zawodowej nie opłacają składek na Fundusz Pracy za zatrudnionych pracowników o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
• bezrobotny wcześniej wykonywał pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą i osiągał z tego tytułu dochód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• bezrobotny wcześniej świadczył usługi na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca, z zastrzeżeniem sytuacji, gdy pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne byli zwolnieni z obowiązku opłacania za pracownika składki na Fundusz Pracy, ponieważ miał ukończone co najmniej 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni),
• bezrobotny wcześniej opłacał składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.

Kiedy nabywa się prawo do zasiłku?

Prawo do zasiłku przysługuje po okresie 90 dni od dnia rejestracji w następujących przypadkach:

1. jeżeli w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem w PUP rozwiązano stosunek pracy za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron,
2. jeżeli zarejestrowano się w PUP jako osoba bezrobotna, która jest w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej i spełnia warunki nabycia zasiłku dla bezrobotnych.

Prawo do zasiłku dla bezrobotnych po okresie 180 dni przysługuje, jeśli:

1. w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w PUP bezrobotny spowodował rozwiązanie ze swojej winy stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia albo rozwiązał stosunek pracy zawarty na podstawie skierowania przez urząd pracy od pracodawcy otrzymującego w ramach tego skierowania świadczenie aktywizacyjne,
2. w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w PUP bezrobotny rozwiązał stosunek pracy zawarty na podstawie skierowania przez urząd pracy do pracodawcy otrzymującego w ramach tego skierowania grant, świadczenie aktywizacyjne lub dofinansowanie wynagrodzenia przed upływem wyznaczonych w ustawie o promocji zatrudnienia.

Prawo do zasiłku nabywa się również po zakończeniu odbywania praktyki absolwenckiej i otrzymywania z tego tytułu miesięcznie świadczenia pieniężnego w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Epidemiczne decyzje kadrowe

Obniżenie wynagrodzeń, przymusowe postojowe albo zawieszenie stosunku pracy to tylko niektóre z metod pracodawców, by utrzymać zatrudnienie w swoich firmach. Wielu z nich walczy, aby nie zwalniać.

Na jak długo przyznawany jest zasiłek dla bezrobotnych?

Prawo do zasiłku przyznawane jest na:

1. 180 dni – jeśli bezrobotny mieszka na obszarze powiatu, którego stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała 150 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju,
2. 365 dni, jeśli: 

• bezrobotny mieszka na obszarze powiatu, którego stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała 150 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju,
• bezrobotny ma powyżej 50. Roku życia i posiada co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku
• bezrobotny ma na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, a małżonek jest także osobą bezrobotną i tracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez bezrobotnego
• bezrobotny samotnie wychowuje co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat.

Zasiłki urzędy pracy wypłacają w okresach miesięcznych z dołu. Zasiłek dla bezrobotnych za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę przysługującego zasiłku przez 30 i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych przypadających w okresie, za który wspomniane świadczenie przysługuje.

Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?

Wysokość wypłacanego zasiłku dla bezrobotnych jest zależne od stażu pracy i czasu jego przyjmowania. W okresie pierwszych trzech miesięcy zasiłek jest wyższy w porównaniu do kolejnych miesięcy.

Osoba, która posiada łącznie nie mniej niż 5 lat i nie więcej niż 20 lat okresów wymaganych do nabycia prawa do zasiłku, otrzymuje go w wysokości podstawowej, jeżeli jest to mniej niż 5 lat – otrzyma wówczas 80 proc., a przy stażu wyższym niż 20 lat – 120 proc. kwoty zasiłku podstawowego.

Zasiłek dla bezrobotnych jest waloryzowany raz w roku, 1 czerwca.

Wyższy zasiłek dla bezrobotnych

Z powodu epidemii koronawirusa rząd pracuje nad podniesieniem zasiłku dla bezrobotnych. Podczas konferencji premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że rząd podwyższy zasiłek do 1200 zł i wprowadzi dodatkowy 3-miesięczny zasiłek solidarnościowy w kwocie 1300 zł dla osób, które stracą pracę.

– Zasiłek dla bezrobotnych, który będzie podniesiony z poziomu dzisiejszego 860 zł do poziomu 1200 zł, ale także, zgodnie z zaleceniem pana prezydenta, osłonę solidarnościową - dodatkowy zasiłek 3-miesięczny dla osób, które teraz tracą pracę, w wysokości 1300 zł na pewien okres, (...) żeby wesprzeć tych, którzy znajdą się w tym bardzo nieszczęśliwym dla siebie położeniu, ale też, by umożliwić potem ich ponowny, jak najszybszy powrót na rynek pracy – mówił Morawiecki, o czym pisaliśmy na łamach Bankier.pl.

W rozmowie w radiu ZET wicepremier Jadwiga Emilewicz powiedziała, że stopa bezrobocie w Polsce na koniec roku wzrośnie do 7-8 proc. W kwietniu szefowa resortu pracy Marlena Maląg mówiła o 10 proc. stopie bezrobocia, jednak teraz dane te są korygowane.

Źródło: