Ile zarabiają Polacy? To bardzo trudne pytanie. Najwięcej kontrowersji wywołuje przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, które dla blisko 2/3 Polaków jest nieosiągalnym marzeniem. Szczególnie dla tych, którzy pracują w mikroprzedsiębiorstwach, nie objętych tym badaniem. GUS podaje dane także dla pracowników zatrudnionych w najmniejszych firmach, ale niestety nie są one zbyt optymistyczne. Ekspedient w małym sklepie może liczyć średnio na 2,2 tys. zł brutto.
- Przeciętne wynagrodzenie w podmiotach zatrudniających do 9 pracowników wynosi 2257 zł brutto, czyli 1639 zł netto.
- W mikrofirmach na podstawie umów o pracę zatrudnionych jest 1,2 mln ludzi (na 1,82 mln podmiotów).
- Przeciętny dochód osoby prowadzącej działalność gospodarczą wynosi 59 tys. zł rocznie, a przychód 484 tys. zł rocznie.
- Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wynosi 4024 zł brutto, czyli 2869 zł netto. To o 1230 zł netto więcej niż w mikroprzedsiębiorstwach.
Uwaga Użytkownicy! W komentarzach pod artykułem prosimy o podanie:
- nazwy swojego stanowiska pracy,
- miesięcznego dochodu netto (na rękę),
- miasto,
- szacunkową liczbę osób zatrudnionych w firmie.
Zebrane informacje wykorzystamy w kolejnej publikacji o wynagrodzeniach Polaków przy okazji obwieszczenia GUS-u o przeciętnym wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw.
Kłopoty ze średnim wynagrodzeniem
W Polsce pracuje ok. 16 mln ludzi, ale nie powinno liczyć się średniej dla całej zbiorowości, bo byłoby to obarczone dużym błędem, ponieważ nie każdy pracuje cały rok – ludzie umierają, tracą pracę, wchodzą i wracają na rynek pracy. Dlatego średnie miesięczne wynagrodzenie uzyskane z tych danych mocno odbiegałoby od rzeczywistości. Takie dane teoretycznie można uzyskać z analizy dochodów z tytułu PIT-u - z analizy Bankier.pl wynika, że przeciętny miesięczny dochód podatników z wyłączeniem emerytów i rencistów, w 2014 roku wynosił ok. 2,1 tys. zł netto.
Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw
Lepsze statystyki odnośnie do wynagrodzeń prezentuje Główny Urząd Statystyczny. Jednak trzeba umieć je interpretować. Przykładowo przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw dotyczy tylko firm zatrudniających powyżej 9 pracowników, a tych jest w Polsce ok. 50 tysięcy. Łącznie zatrudniają one 5,6 mln ludzi, którzy pobierają średnie wynagrodzenie w wysokości 4020 zł brutto, czyli 2869 zł netto. Właśnie te dane najczęściej podawane są w mediach. Niestety, dotyczą one tylko 1/3 rynku pracy i nie dowiemy się z nich, ile wynoszą średnie zarobki w małych sklepach lub w warsztatach samochodowych.
Przeczytaj także
W większym stopniu służą one do analizy trendów zachodzących w gospodarce, tzn. ekonomiści sprawdzają, czy gospodarka się rozwija – przykładowo, jeśli przez kilka miesięcy z rzędu odnotowuje się spadek liczby zatrudnionych i wynagrodzeń oznacza to, że firmy mają kłopoty finansowe, a to wskazuje np. na możliwość wystąpienia recesji, wzrostu bezrobocia i zmniejszenie wpływów podatkowych do budżetu.
Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej
Niestety, to dalej nie informuje nas o przeciętnym wynagrodzeniu przeciętnego Polaka, bo przeciętny Polak niestety nie pracuje w dużej firmie. Drugą istotną daną statystyczną podawaną przez GUS jest wynagrodzenie w gospodarce narodowej. Obejmuje ono już blisko 8,5 mln osób, w tym zatrudnionych w sektorze publicznym. Nie ma w tej liczbie pracowników firm zatrudniających do 9 osób. Niemniej same dane o miesięcznym wynagrodzeniu w gospodarce narodowej obejmują już mikroprzedsiębiorstwa.
Przeczytaj także
Z danych tych wynika, że przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w I półroczu 2015 roku wynosiło 3854 zł brutto, czyli 2752 zł netto. Biorąc pod uwagę, że w sektorze przedsiębiorstw i w sektorze publicznym płace są wyższe, to wynagrodzenia w mikrofirmach muszą być znacznie niższe od średniej. I to się niestety potwierdza.
Przeciętne wynagrodzenie w mikroprzedsiębiorstwach
GUS w październiku opublikował dane o zatrudnieniu i wynagrodzeniach w firmach zatrudniających do 9 pracowników. Nie są one najlepsze, ale też można je różnie interpretować. W 2014 roku w Polsce było 1,82 mln firm zatrudniających mniej niż 10 osób. Łącznie pracuje w nich 3,5 mln ludzi, czyli średnio mniej niż 2 osoby na firmę. W 93% mikrofirmy to osoby prowadzące własną działalność gospodarczą i większość z nich zwyczajnie nikogo nie zatrudnia. Niektórzy są przedsiębiorcami na papierze, czyli zoptymalizowanymi podatkowo pracownikami, którzy co miesiąc wystawiają fakturę swojemu jedynemu kontrahentowi, czyli pracodawcy.
Przeczytaj także
Z danych GUS-u wynika, że w mikrofirmach, których jest 1,82 mln, na podstawie umowy o pracę zatrudnionych jest tylko 1,2 mln ludzi. Z tego przeciętne wynagrodzenie tych pracowników wynosi 2257 zł brutto, czyli 1639 zł netto.
Dam pracę za 350 euro miesięcznie...
Przy czym w podmiotach osób fizycznych przeciętne wynagrodzenie wynosi tylko 1950 zł brutto, czyli 1425 zł netto. W firmach posiadających osobowość prawną średnie wynagrodzenie wynosi 3298 zł brutto, czyli 2364 zł netto. Legalne zarobki pracowników mikroprzedsiębiorstw od 2009 roku wzrosły o ok. 25%. To co prawda szybszy wzrost niż średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, ale w dużym stopniu spowodowany był znacznym, bo ponad 30% wzrostem płacy minimalnej, która niejako wymuszała podwyżki głównie w najmniejszych podmiotach.
Potwierdza się teza, że legalna praca na etacie w mikroprzedsiębiorstwie jest dużo gorzej płatna niż w dużej firmie. Oczywiście dane GUS-u nie uwzględniają wypłat „pod stołem”, które często stanowią znaczącą część wynagrodzenia ludzi zatrudnionych w takich podmiotach. Dlaczego mali przedsiębiorcy rzadko zatrudniają na umowach o pracę i jednocześnie często wypłacają wynagrodzenie do ręki? Odpowiedź jest prosta – wysokie opodatkowanie pracy oraz duża liczba uciążliwych obowiązków administracyjnych związanych z zatrudnieniem przy jednocześnie niskim poziomie kontroli ze strony państwa.
Przeczytaj także
Przeciętne „wynagrodzenie” osób prowadzących własną działalność gospodarczą
Przyjrzyjmy się także dochodom osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Przeciętny przychód na jeden podmiot wynosi 484 tys. zł. Przychody na jednego pracownika wynosiły przeciętnie 247 tys. zł rocznie. Średni wskaźnik kosztów, do którego prowadzący własną firmę często i z przyzwoleniem państwa wliczają też niektóre wydatki na konsumpcję prywatną, wynosi 87%. Wynika z tego, że roczny średni dochód na jeden podmiot wynosi ok. 59 tys. zł, czyli ok. 5 tys. zł miesięcznie.
To oczywiście średnia – wielu mikroprzedsiębiorców może pomarzyć o takim wyniku. Nie zmienia to faktu, że przeciętnie nie jest im aż tak źle jak sugerują w przekazie medialnym, ale to też nie implikuje konieczności dokręcenia im śruby.
Tkanka przedsiębiorców jest bardzo wrażliwa i niejednorodna. Zanim weźmiemy się za wprowadzanie 6 nowych stawek podatkowych, jak proponuje Partia Razem, rozdawnictwo świadczeń wg pomysłu PiS-u, Zjednoczonej Lewicy i PO, czy też daleko idące uproszczenia w systemie podatkowym wraz z obniżeniem większości danin jak proponuje KORWiN lub .Nowoczesna, najpierw trzeba zrobić porządny przegląd danych i czynników, które kształtują taką a nie inną rzeczywistość gospodarczą. Na to politykom z reguły brakuje czasu – mają go jedynie na proste hasła – zabrać jednym i dać drugim. Kłopot w tym, że w znakomitym stopniu nie są oni zorientowani w tym komu zabierają, komu dają i jaki ma to wpływ na gospodarkę zarówno w skali mikro, jak i makro.
Mikrofirmy nie lubią pracowników na etacie
Większość małych firm zatrudniających do 9 pracowników to jednoosobowe działalności gospodarcze, z których ponad połowa nie zatrudnia nikogo. W Polsce mamy 1,82 mln mikroprzedsiębiorstw, w których łącznie pracuje ok. 3,5 mln osób, ale tylko nieco 1,2 mln ludzi jest zatrudnionych na etacie.
| Mikroprzedsiębiorstwa nie lubią zatrudniać na etacie | ||||
|---|---|---|---|---|
| Rok | Liczba przedsiębiorstw | Liczba zatrudnionych na umowie o pracę | Przeciętne wynagrodzenie brutto | Przeciętne wynagrodzenie netto |
| 2014 | 1,82 mln | 1217 tys. | 2257 zł | 1639 zł |
| 2013 | 1,74 mln | 1169 tys. | 2144 zł | 1560 zł |
| 2012 | 1,78 mln | 1232 tys. | 2113 zł | 1538 zł |
| 2011 | 1,77 mln | 1286 tys. | 1987 zł | 1451 zł |
| 2010 | 1,71 mln | 1238 tys. | 1879 zł | 1370 zł |
| Źródło: GUS, opracowanie Bankier.pl | ||||
Mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników w 2014 roku wygenerowały 884 mld zł przychodów. To mniej więcej tyle, co 80 największych firm działających w Polsce.
Mikroprzedsiębiorstwa są bardzo niejednorodne, ale łączy je wspólny mianownik – praktycznie wszystkie narzekają na obowiązujące w Polsce prawo podatkowe i prawo pracy, które jednych zmusza do założenia działalności gospodarczej w celu optymalizacji, a innym firmom, np. ze względu na duże koszty składkowe i mnogość obowiązków administracyjnych, utrudnia legalne zatrudnienie pracownika na podstawie umowy o pracę.
