Na rynku pracy najbardziej chodliwe są dziś dwie grupy zawodów. Pierwszą z nich są pracownicy fizyczni – budowlańcy, pracownicy produkcji, operatorzy maszyn, stolarze. Drugą – specjaliści IT, a w szczególności programiści. Czy najbliższe lata przyniosą przetasowanie wśród najbardziej pożądanych zawodów?
Obecnie, według raportu Manpower Group, 51 proc. pracodawców ma problem ze znalezieniem nowych członków załogi posiadających określone umiejętności. Stanowiska, które najtrudniej firmom obsadzić, to przede wszystkim: wykwalifikowani pracownicy fizyczni (elektrycy, spawacze, mechanicy), kierowcy (pojazdów ciężarowych, budowlanych i publicznego transportu zbiorowego), operatorzy maszyn i produkcji, inżynierowie elektromechaniki, chemii i cywilni, pracownicy restauracji i hoteli oraz przedstawiciele handlowi w obszarach B2B i B2C oraz w sprzedaży telefonicznej – wynika z badania „Niedobór talentów”.
Rok 2019 – zatrudnię każdego
Mówiąc o perspektywach zatrudnienia, nie sposób pominąć Barometru zawodów, opracowania wydawanego przez resort pracy na podstawie danych z urzędów pracy. Wśród najbardziej deficytowych zawodów wymienia się tam:
- pracowników zawodów budowlanych – betoniarzy i zbrojarzy, brukarzy, cieśli i stolarzy budowlanych, dekarzy i blacharzy budowlanych, monterów instalacji budowlanych, murarzy i tynkarzy, operatorów mechaników sprzętu do robót ziemnych, pracowników robót wykończeniowych oraz robotników budowlanych,
- pracowników z branży produkcyjnej – operatorów obrabiarek skrawających, robotników obróbki drewna i stolarzy, spawaczy, ślusarzy, elektryków, elektromechaników i elektromonterów, krawców i pracowników produkcji odzieży,
- pracowników branży transportowej – kierowców z uprawnieniami do prowadzenia autobusów i ciężarówek powyżej 3,5 tony, magazynierów, operatorów wózków widłowych, mechaników samochodowych,
- pracowników branży gastronomicznej – szefów kuchni, cukierników, kucharzy, piekarzy,
- pracowników branży medyczno-opiekuńczej – lekarzy, pielęgniarek i położnych, fizjoterapeutów i masażystów, opiekunów osoby starszej lub niepełnosprawnej
- pracowników branży usługowej – fryzjerów i kosmetyczek,
- pracowników branży finansowej – samodzielnych księgowych, pracowników ds. rachunkowości i księgowości.
To nie pierwsza ani nie druga publikacja, w której zwraca się uwagę na wciąż duże zapotrzebowanie na pracowników fizycznych. To nadal ogromna luka kadrowa, która, jak mówi Natalia Bogdan, właścicielka agencji pracy Jobhouse, będzie się poszerzać. – 60 proc. pracowników pochodzących z Ukrainy i pracujących w Polsce deklaruje chęć wyjazdu w celach zarobkowych do Niemiec, gdy tylko zostaną otwarte granice. W konsekwencji tego pojawi się ogromna luka i spora liczba wakatów. Aby zatrzymać pracownika, firmy będą musiały podnieść pensje i zaoferować lepsze warunki. To także szansa dla wszystkich osób zainteresowanych pracą w branży budowlanej, gdzie przede wszystkim poszukuje się pracowników fizycznych – wyjaśnia Natalia Bogdan. W publikowanej na łamach Bankier.pl „Długiej liście zawodów, w których brakuje rąk do pracy”, założycielka Jobhouse wyodrębniła 5 zawodów przyszłości. Są to, jej zdaniem:
- Programista
- Pracownik fizyczny
- Specjalista e-commerce
- HR Business Partner
- Specjalista ds. cyberbezpieczeństwa
Skąd pozostałe pozycje na liście? Pracowników IT brakuje i nie przewiduje się wyczerpania talentów na tym gruncie w najbliższym czasie. W związku z brakiem rąk do pracy i rotacją pracowników, coraz częściej firmy decydują się zatrudniać specjalistów do spraw rekrutacji i ogólnie – zasobów ludzkich, a biorąc pod uwagę, że w świetle ostatnich badań na temat e-commerce, 50 proc. Polaków kupuje online – specjaliści do spraw zarządzania takimi kanałami sprzedaży również będą jak najbardziej poszukiwani w tym roku.
Czy w 2022 roku zastąpią nas maszyny?
World Economic Forum wydał raport na podstawie ankiet wypełnianych przez firmy zatrudniające łącznie 15 milionów pracowników na świecie. Tematem wiodącym była przyszłość pracy w perspektywie do 2022 roku. W opracowaniu do „The future of Jobs” można znaleźć listę zawodów przyszłości, ale nie tylko – również listę trendów, jakie będą wiązały się z rozwojem HR w najbliższych latach.
Jakie technologie będą przyswajać firmy w ciągu kilku najbliższych lat? 85 proc. respondentów wskazało, że rozwiną do tego czasu analitykę danych użytkownika i jednostki, 75 proc. wybrało inwestycję w rynki obsługujące aplikacje i sieci oraz w internet rzeczy. Ponad 70-proc. poparcie zyskały również: uczenie maszynowe oraz chmura obliczeniowa. Więcej niż połowa respondentów wybrała natomiast handel cyfrowy, rozszerzoną i wirtualną rzeczywistość oraz szyfrowanie.
Na podstawie badania wytypowano również listę zawodów o stabilnej pozycji na rynku, nowych zawodów oraz tych, które okażą się z biegiem lat zbyteczne.
|
Zawody przyszłości i „przeszłości” |
||
|---|---|---|
|
Zawody o stabilnej pozycji |
Nowe zawody |
Zbyteczne zawody |
|
Dyrektorzy zarządzający i dyrektorzy wykonawczy Kierownicy ogólni i operacyjni Analitycy danych Specjaliści ds. sprzedaży i marketingu Przedstawiciele handlowi, hurtownicy i sprzedawcy Specjaliści ds. HR Specjaliści ds. łańcucha dostaw i logistyki Specjaliści rozwoju organizacji Operatorzy zakładów przetwórstwa chemicznego Nauczyciele uniwersyteccy i szkolnictwa wyższego Inżynierowie ds. energetyki Specjaliści i inżynierowie robotyki, |
Analitycy danych i naukowych Specjaliści ds. SI oraz uczenia maszynowego Specjaliści big data Specjaliści ds. transformacji cyfrowej Specjaliści ds. sprzedaży i marketingu Nowi specjaliści ds. technologii Specjaliści ds. rozwoju organizacji Deweloperzy i analitycy oprogramowania i aplikacji Pracownicy usług informatycznych Specjaliści ds. automatyzacji procesów Analitycy bezpieczeństwa informacji Specjaliści e-commerce i mediów społecznościowych Specjaliści ds. robotyki Pracownicy obsługi klienta Projektanci usług i rozwiązań Specjaliści ds. digital marketingu |
Pracownicy od wprowadzania danych Księgowi, pracownicy kadr Pracownicy robót montażowych i fabryk Pracownicy obsługi klienta Menedżerowie usług biznesowych i administracji Audytorzy Urzędnicy zajmujący się rejestrowaniem i magazynowaniem danych Pracownicy usług pocztowych Analitycy finansowi Telemarketerzy Instalatorzy elektroniki i osoby zajmujące się naprawami Kierowcy samochodów, samochodów dostawczych i motocykli Brokerzy Sprzedawcy, roznosiciele gazet Urzędnicy ds. statystyk, finansów i ubezpieczeń Prawnicy |
|
Źródło: Future od Jobs, edycja 2018, World Economic Forum |
||
Zawody, które będą odgrywać coraz ważniejszą rolę w każdym przedsiębiorstwie, to analitycy danych, programiści aplikacji oraz specjaliści ds. e-commerce i mediów społecznościowych. Według prognozy World Economic Forum oczekuje się również większego zainteresowania zawodami, w których umiejętności techniczne mają mniejsze znaczenie – czyli pracownikami obsługi klienta, specjalistami ds. sprzedaży i marketingu, profesjonalnymi trenerami, specjalistami ds. rozwoju organizacji oraz menedżerami do spraw innowacji. Nadchodzące lata to również dla wielu czas dostosowania się do nowych potrzeb rynku. 52 procent pracowników będzie musiało zdobyć nowe umiejętności lub podnieść kwalifikacje.
Czy roboty przejmą pracę rąk ludzkich? Jak wynika z raportu, stosunek godzin pracy człowieka i maszyny będzie się różnił, z przewagą po stronie automatyzacji.
|
Stosunek godzin pracy człowieka i maszyny w kontekście określonych zadań |
||||
|---|---|---|---|---|
|
Zadania i umiejętności |
2018 |
2022 |
||
|
Proc. wykonywanych zadań przez ludzi |
Proc. wykonywanych zadań przez maszyny |
Proc. wykonywanych zadań przez ludzi |
Proc. wykonywanych zadań przez maszyny |
|
|
Argumentowanie i podejmowanie decyzji |
81 |
19 |
72 |
28 |
|
Koordynowanie, rozwijanie, zarządzanie i doradzanie |
81 |
19 |
71 |
29 |
|
Komunikacja i interakcja |
77 |
23 |
69 |
31 |
|
Administracja |
72 |
28 |
56 |
44 |
|
Praca fizyczna i manualna |
69 |
31 |
56 |
44 |
|
identyfikowanie i ocenianie informacji istotnych dla pracy |
71 |
29 |
54 |
46 |
|
Wykonywanie złożonych i technicznych działań |
66 |
34 |
54 |
46 |
|
Poszukiwanie i odbieranie informacji związanych z pracą |
64 |
36 |
45 |
55 |
|
Informacja i przetwarzanie danych |
53 |
47 |
38 |
62 |
|
Źródło: Future od Jobs, edycja 2018, World Economic Forum |
||||
Zmiany w udziale godzin pracy człowieka i maszyny wyraźnie mogą zwiększyć się w kontekście niektórych zadań, jak w przypadku identyfikowania i oceniania informacji istotnych dla pracy czy przetwarzania danych. Niewielki udział będzie miała automatyzacja w takich obszarach, jak argumentowanie i podejmowanie decyzji oraz koordynowanie, rozwijanie zarządzanie i doradzanie, czyli tam, gdzie sztuczna inteligencja nie zdąży się wyraźnie rozwinąć.
Duże braki, skromne propozycje
Rynek pracownika nabiera stażu, bo wiele firm wciąż boryka się z brakiem rąk do pracy. Wynika to nie tylko z powodu braku wymaganych kwalifikacji, ale również z relatywnie niskich wynagrodzeń, jakie proponują zatrudnionym przedsiębiorcy. O ironio - ma to miejsce w szczególności wśród trudno obsadzanych stanowisk wymagających pracy fizycznej, mimo jednoczesnej potrzeby posiadania wymaganych umiejętności.
Jak podaje GUS, w III kwartale 2018 r. było 157 155 wolnych miejsc pracy. Kogo szukano? Robotników przemysłowych i rzemieślników. Ile płacono? Na podstawie ofert, które omawialiśmy na łamach Bankier.pl, w artykule „Deficytowe zawody, deficytowe płace”, dowiedliśmy, że mimo wysokiego zapotrzebowania, wynagrodzenia nie były wysokie. Trudno też nazwać je przeciętnymi. Większość proponowanych płac nieznacznie przekraczała minimalne wynagrodzenie w kraju. Ślusarze, robotnicy budowlani, monterzy, mechanicy pojazdów samochodowych czy fryzjerzy otrzymywali najczęściej wynagrodzenie w przedziale 2000-3000 zł brutto.
