Z danych GUS wynika, że dynamika realnych wynagrodzeń w październiku była najwyższa od 2019 r., natomiast poziom nominalnych płac wspiął się na nowy rekordowy poziom. Stagnacja panuje w statystykach dotyczących liczby zatrudnionych, gdzie trzeci miesiąc z rzędu dane pokazują ich minimalny spadek.
Przeciętne wynagrodzenie brutto w dużych firmach niefinansowych w październiku 2023 roku wyniosło o 7544,98 zł brutto i było nominalnie (tzn. bez uwzględnienia inflacji) o 12,8% wyższe niż przed rokiem – poinformował Główny Urząd Statystyczny.
„Średnia krajowa” była zarazem o 2,2% wyższa niż we wrześniu. Było to rekordowy odczyt nominalnego wynagrodzenia. Jak dotąd najwyższy poziom został osiągnięty w marcu br. (7508,34 zł brutto), kiedy to firmy zwykle wypłacają premie roczne i kwartalne. Warto pamiętać o wypłacanych w październiku przyspieszonych ze względu na wybory nagrodach rocznych w spółkach Skarbu Państwa.
"Wzrost ten spowodowany był m.in. wypłatami premii kwartalnych, motywacyjnych, uznaniowych, nagród jubileuszowych oraz odpraw emerytalnych, które obok wynagrodzeń zasadniczych także
zaliczane są do składników wynagrodzeń" - tłumaczy wprost komunikat GUS.
Ekonomiści zakładali się, że „średnia krajowa” wzrośnie o 11,8% rdr po tym, jak miesiąc wcześniej odnotowano wzrost o 10,3% Od lutego 2022 roku nominalne płace w dużych firmach niefinansowych rosną w dwucyfrowym tempie. Absolutny rekord padł w lipcu zeszłego roku, gdy były one aż o 15,8% wyższe rok do roku.
Największy nominalny wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w stosunku do poprzedniego miesiąca wystąpił w sekcji "Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo" (o 31,6%). Znaczny wzrost odnotowano również w sekcji "Górnictwo i wydobywanie (o 30,9%)", w której jednocześnie w październiku wystąpiła najwyższa wartość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (13910,71 zł). Najniższą wartość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia zanotowano podobnie jak w poprzednich miesiącach w sekcji "Zakwaterowanie i gastronomia" (5384,21 zł) - podał GUS.
Realne płace mocno w górę
Pokazując dane w ujęciu nominalnym, nie można zapominać o wysokiej inflacji, która od ponad roku niweluje wzrost płac i osłabia siłę nabywczą oszczędności ulokowanych w polskim złotym. W październiku inflacja CPI obniżyła się do 6,6%, a przy wciąż z dwucyfrowym wzroście dynamiki płac nominalnych, w ujęciu realnym płace rosną nieprzerwanie od trzech miesięcy.
Realne płace w sektorze przedsiębiorstw w październiku były jednak o 5,8% wyższe niż rok wcześniej. To najwyższa roczna dynamika realnych płac od lutego 2019 r.
Opublikowane we wtorek dane dotyczą tylko firm niefinansowych zatrudniających ponad 9 pracowników. Badanie to nie obejmuje m.in. administracji publicznej, edukacji, opieki zdrowotnej i mikrofirm. Statystyki te obejmują więc niespełna 40% pracujących. Dodatkowo z innych badań wiemy też, że ok. 2/3 zatrudnionych otrzymuje pensje niższe od tzw. średniej krajowej.
Nieco lepiej opisujący realia polskiego rynku pracy raport o medianie wynagrodzeń GUS publikuje tylko raz na 2 lata. Najnowsze dane zostały upublicznione 12 października 2023 r., ale dotyczyły stanu na październik 2022 roku. Z tego opracowania wynika, że połowa zatrudnionych pracowników otrzymywała 5701,62 zł brutto, czyli 4217 zł na rękę. Był to wynik o 1000 zł wyższy od odnotowanego w 2020 roku, kiedy mediana płac w Polsce wynosiła 4702,66 zł brutto.
Pokazane we wtorek dane, na podstawie których GUS oblicza statystyki przeciętnego wynagrodzenia i zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw, pochodzą z „Meldunku o działalności gospodarczej” (DG-1). W ramach tego sprawozdania podmioty o liczbie pracujących 50 lub więcej osób badane są metodą pełną, a podmioty o liczbie pracujących od 10 do 49 osób – metodą reprezentacyjną. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule „Kto tak dużo zarabia? Wynagrodzenia w Polsce – jak GUS to liczy? [Tłumaczymy]”.
Zatrudnienie znów na minusie
Liczba zatrudnionych (w przeliczeniu na pełne etaty) w sektorze przedsiębiorstw w październiku 2023 roku wyniosła 6494,1 tys. i była o 2 tys. niższa niż miesiąc wcześniej – wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego.
Był to trzeci z rzędu spadek zatrudnienia i siódmy w tym roku miesięczny spadek. Tym samym w październiku 2023 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw zmniejszyło się do odnotowanego w sierpniu 2023 r. o 0,03%, podczas gdy we wrześniu 2023 r. względem sierpnia 2023 r. spadło o 0,1%. W skali roku odnotowane przeciętne zatrudnienie spadło o 0,1%.
Komentarze ekonomistów
mBank
"Płace realne rosną najszybciej od 2018-2019. Piękny zwrot. Popyt krajowy będzie w 2024 roku bardzo mocny.
Łatwo zrzucić to przyspieszenie (płac - PAP) na sektory "strategiczne", które ostatnio cieszą się sporymi wypłatami premii. Wyłączając je jednak, impet wzrostu płac wcale nie gaśnie (stabilne naście procent rocznie). To nie premie napędzają wzrosty wynagrodzeń"
ING
"Silny wzrost płac realnych (5,8 proc. rdr) i względna stabilizacja zatrudnienia w październiku. Rynek pracy bardzo dobrze zniósł spowolnienie koniunktury, co daje korzystny punkt startowy dla odbicia wzrostu PKB. 2024 będzie rokiem dynamicznego wzrostu konsumpcji".
PKO BP
"Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło w październiku o 12,8% r/r, silniej od oczekiwań (kons.: 11,7% r/r, PKOe: 11,5% r/r), a dynamikę płac mogły naszym zdaniem podbić wcześniejsze wypłaty bonusów świątecznych, w szczególności w górnictwie (wzrost wynagrodzeń o 30,9% m/m i 61,2% r/r). Popyt na pracę pozostaje ograniczony, zatrudnienie było nieco niższe niż przed rokiem (-0,1% r/r), a spadek o blisko 2 tys. w ujęciu miesięcznym jest słabym wynikiem na tle wzorca sezonowego".
Bank Pocztowy
"Październik, w przeciwieństwie do września, był miesiącem z korzystną zeszłoroczną bazą odniesienia (dynamika wynagrodzeń w październiku 2022 r. obniżyła się do 13,0 proc. rdr z 14,5 proc. rdr we wrześniu), pozytywnie na wynagrodzenia oddziaływała też większa liczba dni roboczych, ale przede wszystkim są to dane wskazujące na wciąż wysoką presję płacową w sektorze przedsiębiorstw.
W kolejnych miesiącach dynamika wynagrodzeń pozostanie wysoka, choć mogą to być wartości bliższe 11,0 proc. rdr. W październiku przyspieszyła też po raz kolejny dynamika realna wynagrodzeń, do 5,7 proc. rdr z 2,0 proc. rdr we wrześniu, co ma związek z wyhamowaniem inflacji do 6,6 proc. rdr, a co pozwala jednocześnie oczekiwać dalszego ożywienia w konsumpcji gospodarstw domowych.
W październiku br., po raz pierwszy od marca 2021 r., pojawił się spadek zatrudnienia w ujęciu rdr. W stosunku do września zatrudnienie zmniejszyło się o 2 tys. Część firm może wciąż wstrzymywać jeszcze procesy rekrutacyjne bądź ograniczać zatrudnienie, ale to się najprawdopodobniej dość szybko zmieni. Rosnącym natomiast problemem jest (lub będzie za chwilę) to, że część firm nie będzie w stanie zapełnić wakatów w związku z brakiem rąk do pracy, zwłaszcza że spora część uchodźców z Ukrainy albo wraca do kraju, albo migruje z Polski do innych krajów"
