„Psychologia ryzyka”, czyli dlaczego nie zarabiasz na rynku

To nie jest książka dla początkujących. Za to mniej lub bardziej doświadczeni gracze wyciągną z niej wiedzę, jak zidentyfikować i przezwyciężać własne słabości, aby zarabiać więcej (albo przestać tracić) na spekulacjach rynkowych.

Autorem „Psychologii ryzyka” jest Ari Kiev – nieżyjący już psychiatra, specjalista od depresji i zapobieganiu samobójstwom. W latach 70. XX wieku Kiev pracował w zespole medycznym kadry olimpijskiej Stanów Zjednoczonych, prowadząc mentalny trening amerykańskich sportowców.

Okazało się, że doświadczenia wyniesione z klinicznej psychiatrii i ze świata sportu sprawdzają się na Wall Street. W latach 90. Ari Kiev został „mentalnym trenerem” traderów i zarządzających funduszami hedgingowymi. Jego podejście skupiało się na analizie zachowań psychologicznych inwestorów. Kiev pomagał im przezwyciężyć ograniczenia natury mentalnej.

„Trenowanie” wilków z Wall Street zaowocowało ponad 20 książkami dotyczącymi wpływu psychiki na wyniki inwestycyjne. Laikom „Psychologia ryzyka” może wydawać się zbiorem dobrych rad w stylu Paulo Coelho. Ale inwestorzy i traderzy z pewnym stażem mogą odkryć to, o czym być może od dawna wiedzieli, ale nie zawsze w pełni to sobie uświadamiali.

Kiev radzi, jak zwiększyć poziom podejmowanego ryzyka. Z pozoru to rada szalona – przecież od tylu lat słyszymy, jak to finansiści rujnują świat poprzez zbyt ryzykowne decyzje. I właśnie dlatego nie jest to książka dla laików.

Nawet początkujący spekulant wie, że transakcje dzielą się na mocno stratne, akceptowalnie stratne, mało zyskowne i bardzo zyskowne. Te pierwsze eliminujemy poprzez rygorystyczne przestrzeganie własnych zasad inwestycyjnych i stop lossy. Drugie i trzecie na ogół się znoszą, pozwalając wyjść na zero. Tajemnica sukcesu tkwi w tych ostatnich. Nawet nie chodzi o to, by było ich dużo, ale o to, by je w pełni wykorzystać. By nie zamykać przedwcześnie zyskownych transakcji i by zawsze grać o pełną stawkę. „Pozwól zyskom rosnąć” – to chyba najczęściej łamana zasada inwestowania.

W pewnym momencie inwestor uświadamia sobie, że jego największym wrogiem nie jest rynek, lecz on sam. Że to nasze wewnętrzne słabości uniemożliwiają nam zarabianie. I to niezależnie od przyjętej strategii. Książka dedykowana jest krótkoterminowym spekulantom, lecz także długoterminowi gracze inwestujący w wartość odnajdą w niej sugestie pozwalające poprawić wyniki.

Być może nie przekonuje cię czytanie o psychologii i o motywacji. Może słuchanie o zaangażowaniu i skoncentrowaniu na celu pachnie ci tanią gadką ze spotkań „liderów sprzedaży”. Może już wiele razy czytałeś o konieczności stawiania i realizowania codziennych celów. Ale „Psychologia ryzyka” broni się autentycznymi wywiadami z inwestorami. Pozwolę sobie przytoczyć mój ulubiony:

Kiev: Czy wiesz, dlaczego lubisz grać przeciw trendowi?

Martin: Wydaje mi się, że to jest bardziej sexy, bardziej stymulujące.

K: Czy trudno jest się powstrzymać od tego typu transakcji? Masz poczucie, że czegoś ci brakuje?

M: Tak mi się wydaje. Nie lubię kupować podczas wzrostów ani zajmować krótkich pozycji podczas spadków. Nie chcę przepłacać, wolę kupować tanio.

K: Czy wybierasz zwykle jakieś szczególne sytuacje na wykresach?

M: Szukam szczytów i dołków. Zawsze staram się wyprzedzić punkt zwrotny.

K: Dlaczego decydujesz się na transakcje, zanim trend się odwróci?

M: Prawdopodobnie chodzi o satysfakcję z bycia pierwszym. Lubię być bohaterem (…)

K: Kiedy tracisz na takich transakcjach?

M: Czasem nie dochodzi do zmiany trendu. Akcje spadają o jakieś 10-30%, więc po stracie 10-20 milionów trzeba się gdzieś zatrzymać. Zwykle na samym dnie. Tracimy pieniądze, bo wchodzimy zbyt wcześnie, a potem nie możemy sobie pozwolić na pozostanie w grze. (…)

K: Wiesz zatem, że nie lubisz przepłacać i czekasz na wyprzedaże. Wygląda to na jakąś prawidłowość, na jakiś nawyk. Czy masz węża w kieszeni?

M: Nienawidzę wydawania pieniędzy. Nienawidzę przepłacać. To marnotrawstwo. Zawsze działam na przekór. Uwielbiam kupować, gdy inni sprzedają.

Krzysztof Kolany

Ari Kiev, „Psychologia ryzyka”, Wydawnictwo Linia 2016

Książkę można zamówić tutaj.