Kanclerz Niemiec Angela Merkel zapowiedziała wprowadzenie przez szefów państw UE dalszych sankcji wobec Rosji. Jej zdaniem grupa G8, do której należy Rosja, przestała istnieć. W przypadku zaostrzenia sytuacji możliwe są "w każdej chwili" sankcje gospodarcze.
Merkel oświadczyła w czwartek w Bundestagu, że na rozpoczynającym się tego dnia szczycie UE przywódcy państw unijnych rozszerzą listę osób objętych zakazem wjazdu oraz blokadą kont. Obecnie restrykcje dotyczą 21 osób związanych bezpośrednio z aneksją Krymu.
W oświadczeniu swego rządu przed szczytem, który zacznie się po południu w Brukseli, niemiecka kanclerz zapowiedziała ponadto ograniczenie stosunków politycznych z Rosją.
"Tak długo, jak nie będzie istniał polityczny klimat dla tak ważnego formatu jak G8, nie istnieje też G8 - ani spotkanie na szczycie (tego gremium), ani samo G8" - zaznaczyła Merkel. Siedem najbardziej uprzemysłowionych krajów świata i Rosja miało spotkać się w czerwcu w rosyjskim Soczi. Na początku marca USA i inne kraje Zachodu zawiesiły przygotowania do tego spotkania.
W Bundestagu Merkel wezwała do "zdecydowanej i zgodnej reakcji" UE na działania Rosji wobec Krymu, stanowiące "jednostronną zmianę granic".
Kanclerz Niemiec oznajmiła, że jej rząd zdecyduje w późniejszym terminie, czy zaplanowane na koniec kwietnia niemiecko-rosyjskie konsultacje międzyrządowe odbędą się, czy też zostaną odwołane.
"Uwzględniając nie tylko to, że kontakty i rozmowy są konieczne, lecz także to, że wymagają one definitywnie innego otoczenia niż to, które istnieje obecnie, rząd zdecyduje, czy i w jakiej formie niemiecko-rosyjskie konsultacje rządowe odbędą się lub nie" - powiedziała Merkel.
Kanclerz dodała, że przywódcy państw UE zaznaczą na szczycie w Brukseli, iż w przypadku dalszego pogarszania się sytuacji w stosunkach z Rosją kraje unijne gotowe są "w każdej chwili" wprowadzić najostrzejsze sankcje. "Bez wątpienia chodzi też o sankcje gospodarcze" - wyjaśniła Merkel. Jej zdaniem niezgodna z prawem międzynarodowym aneksja Krymu doprowadziła do międzynarodowej izolacji Rosji.
Merkel wskazała na znaczenie zaproponowanej przez Berlin misji obserwatorów Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), która miałaby kontrolować sytuację na wschodniej i południowej Ukrainie. Negocjacje są trudne - przyznała kanclerz.
Potwierdziła też gotowość podpisania przez UE części politycznej umowy stowarzyszeniowej z Ukrainą. Jak podkreśliła, ze strony UE jest to "polityczny sygnał solidarności i poparcia" dla Ukrainy.
Wszystkie kluby parlamentarne, z wyjątkiem postkomunistycznej Lewicy, poparły stanowisko Merkel.
Szef klubu SPD Thomas Oppermann powiedział, że po "doktrynie Putina", zgodnie z którą Rosja może interweniować wszędzie tam, gdzie rzekomo zagrożone są interesy rosyjskich obywateli, "nie można spodziewać się niczego dobrego". To zakrawa na prawo do automatycznej interwencji, z którym nie możemy się zgodzić - ostrzegł socjaldemokrata. Porównał obecne stanowisko Kremla z doktryną Breżniewa, która była podstawą do radzieckiej interwencji w Czechosłowacji w 1968 roku.
Marieluise Beck z partii Zieloni mówiła o "złamaniu zaufania" przez Rosjan. "Należy zapytać, czy Putin jest nadal zainteresowany współpracą z Zachodem, czy też żyje w zupełnie innym świecie, traktując gaz i ropę jak instrumenty sprawowania władzy" - zastanawiała się deputowana Zielonych.
Szef klubu Lewicy Gregor Gysi zarzucił koalicji rządowej stosowanie podwójnych standardów prawnych. Przyznał, że aneksja Krymu była naruszeniem prawa międzynarodowego, zauważył jednak, że niezgodne z prawem było także odłączenie Kosowa. Jego zdaniem zarówno prezydent Ukrainy, jak i rząd nie posiadają legitymacji do sprawowania władzy. Gysi zarzucił Merkel, że godząc się na sankcje ugina się pod amerykańską presją.
Hans-Peter Friedrich z CSU podkreślił znaczenie dywersyfikacji źródeł energii w celu uniezależnienia się od dostaw z Rosji. Bawarski polityk wyraził w związku z tym zrozumienie dla polskiego stanowiska w sprawie energii. "Całkowicie rozumiem naszych polskich przyjaciół, którzy chcą raczej wykorzystywać własne złoża węgla, niż uzależnić się jeszcze bardziej od dostaw rosyjskich. Mogę to zrozumieć, to przekonujący argument" - powiedział Friedrich.
Ze względu na intensywne kontakty gospodarcze z Rosją Niemcy preferowały dotychczas dyplomatyczne zabiegi o rozwiązanie konfliktu na Ukrainie. Niemieckie firmy ostrzegają przed negatywnymi skutkami sankcji dla gospodarki, uznają jednak prymat polityki nad interesami ekonomicznymi.
Z Berlina Jacek Lepiarz (PAP)
lep/ awl/ ap/
