W lipcu br. chcemy przyjąć projekt szerszej noweli przepisów ws. inwestycji w energetykę jądrową, która ma uprościć i umożliwić przyspieszenie inwestycji w duży i mały atom - mówi PAP minister klimatu i środowiska Anna Moskwa. Nie przewidujemy oddzielnej ustawy dot. małych reaktorów jądrowych - dodaje.
Anna Moskwa na pytanie PAP, czy w kontekście planowanych inwestycji m.in. Orlenu dotyczących SMR-ów ministerstwo prowadzi prace nad specustawą dotyczącą takich reaktorów, odpowiedziała, że nie. Jak wyjaśniła, dodatkowe ułatwienia mają się pojawić w przygotowywanej nowelizacji ustaw określających proces inwestycyjny w energetykę jądrową, w szczególności tzw. ustawy inwestycyjnej oraz Prawa atomowego.
"W ubiegłym roku do Sejmu skierowana została duża nowelizacja ustawy inwestycyjnej i tam uwzględniliśmy szereg ułatwień zarówno dla dużego, jak i małego atomu (...). Pracujemy nad kolejną nowelą, którą chcemy przyjąć w te wakacje, jeszcze w lipcu. Znajdą się w niej kolejne ułatwienia m.in. dla małego atomu. Prace nad projektem noweli prowadzimy ze wszystkimi uczestnikami rynku" – poinformowała minister Anna Moskwa.
Duża nowelizacja przepisów, przygotowywana w MKiŚ, ma - według minister Anny Moskwy - uwzględnić specyfikę technologii SMR w ustawie inwestycyjnej.
Minister przypomniała, że w połowie marca prezydent Andrzej Duda podpisał nowelę ustawy o inwestycjach w obiekty energetyki jądrowej. Nowelizacja ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej przewiduje rozszerzenie katalogu inwestycji towarzyszących budowie elektrowni jądrowych, w szczególności o te niezbędne do prowadzenia badań środowiskowych i lokalizacyjnych na potrzeby budowy samej elektrowni oraz infrastruktury towarzyszącej.
Tzw. decyzja zasadnicza ma być wydawana na początkowym etapie całego procesu - przed decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji. Rolą decyzji zasadniczej jest potwierdzenie, że inwestycja jest zgodna z realizowaną przez państwo polityką, w tym polityką energetyczną. Decyzja ta będzie także wymagana przy ubieganiu się o wszystkie kolejne decyzje i pozwolenia wymagane w procesie inwestycyjnym dla elektrowni jądrowych. Natomiast decyzja o wskazaniu lokalizacji inwestycji oraz zezwolenia na wejście na teren nieruchomości ma zostać rozszerzona o pomiary, badania lub inne prace, które są niezbędne do sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
Organy administracji publicznej na uzasadniony wniosek inwestora mają udostępniać nieodpłatnie informacje i dane do wykorzystania w związku z wykonywaniem zadań związanych z obiektami energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących. Ma to pozwolić na redukcję kosztów oraz usprawnienie procesu przygotowania i realizacji przedsięwzięcia.
Wprowadzona zostaje możliwość tymczasowej eksploatacji obiektu jądrowego po uzyskaniu zezwolenia na rozruch. Do czasu wydania zezwolenia na eksploatację obiektu jądrowego, jednak nie dłużej niż przez czas określony w zezwoleniu na rozruch, eksploatacja będzie mogła być prowadzona na podstawie zezwolenia oraz zatwierdzonego przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki raportu z rozruchu obiektu jądrowego.
Po wejściu w życie znowelizowanej ustawy inwestycyjnej w kwietniu br. spółka Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) złożyła w Ministerstwie Klimatu i Środowiska wniosek o wydanie decyzji zasadniczej dla określonej w Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) pierwszej elektrowni jądrowej o mocy do 3750 MWe w gminach: Choczewo, Gniewino lub Krokowa.
Pod koniec kwietnia spółka Orlen Synthos Green Energy, która ma budować małe reaktory jądrowe (SMR) w amerykańskiej technologii BWRX-300, również złożyła wnioski o decyzję zasadniczą dla pierwszych lokalizacji swoich elektrowni (Włocławek, Stawy Monowskie koło Oświęcimia, Ostrołęka, Dąbrowa Górnicza, Kraków Nowa Huta, Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna obejmująca Tarnobrzeg i Stalową Wolę).
Oprócz Orlenu, w budowę SMR zamierza zainwestować także KGHM, który chce to robić razem z amerykańską firmą NuScale Power. W kwietniu br. KGHM złożył wniosek o wydanie decyzji zasadniczej w tej sprawie.
Polski rząd w listopadzie 2022 r. wskazał, że technologię do pierwszej elektrowni w ramach PPEJ dostarczy amerykańska firma Westinghouse, a elektrownia powinna stanąć na Pomorzu. Program przewiduje budowę dwóch elektrowni w dwóch różnych lokalizacjach. Zgodnie z rządowymi planami pierwszy blok elektrowni ma ruszyć w 2033 roku.
Drugim realizowanym projektem wielkoskalowej energetyki jądrowej jest, niezależny od PPEJ, komercyjny projekt budowy elektrowni w Pątnowie w oparciu o koreańską technologię reaktorów APR 1400. Jesienią 2022 r. ZE PAK, PGE i koreański KHNP podpisały list intencyjny ws. opracowania planu budowy elektrowni. W kwietniu br. PGE i ZE PAK ogłosiły powołanie spółki PGE PAK Energia Jądrowa, która zajmie się, wraz z partnerem koreańskim, budową elektrowni jądrowej w rejonie Konina.
autor: Michał Boroń
