Koszalin to nie tylko drugi co do wielkości ośrodek województwa zachodniopomorskiego, ale także jedno z najważniejszych miast na gospodarczej mapie całej północnej Polski. Lokalny rynek pracy rozwija się między innymi dzięki pobliskiej strefie ekonomicznej. Coraz lepiej wykorzystywany jest również potencjał Bałtyku.
Bezrobocie poniżej średniej. Podobnie do zarobków
Choć Pomorze Zachodnie kojarzy się przede wszystkim ze Szczecinem, ważnym punktem na jego mapie jest Koszalin. Liczące ponad 106 tysięcy mieszkańców miasto jest najważniejszym ośrodkiem środkowej części Pomorza, które wykorzystuje zarówno turystyczny, jak i gospodarczy potencjał regionu.
W październiku 2023 roku stopa bezrobocia w Koszalinie wyniosła 4,4%. To wynik lepszy od średniej dla kraju (5%) i województwa (6,4%). Gorzej ta sytuacja prezentuje się w powiecie koszalińskim, w którym stopa bezrobocia sięga 10,7%. W jego skład wchodzą miejscowości w znacznej mierze bazujące na turystyce, w tym Mielno, które stosunkowo niedawno, bo 1 stycznia 2017 roku, uzyskało prawa miejskie.
Pod tym względem Koszalin wypada również gorzej od Szczecina, w którym stopa bezrobocia jest niższa (3,4%). Wyższe są przy tym przeciętne zarobki. Średnia pensja, na jaką można liczyć w stolicy województwa, to 7550,72 zł (dane na sierpień 2023 roku). W tym samym czasie przeciętne wynagrodzenie w województwie plasowało się natomiast na poziomie 6943 zł brutto. Praca w Koszalinie może rzecz jasna przynosić zdecydowanie większe zyski. Wiele pod tym względem zależy przede wszystkim od branży.
Według danych GUS najwyższe wynagrodzenia czekają na specjalistów zajmujących się informacją i komunikacją – średnia to aż 10 364 zł. Oczywiście w tej kategorii na pierwsze miejsce wybijają się programiści i inni przedstawiciele prężnie rozwijającej się branży IT. Na drugim miejscu znajduje się transport i gospodarka magazynowa – w tym segmencie średnia pensja to 8463 zł, czyli więcej zarówno od średniej dla województwa, jak i całego kraju. Jego intensywny rozwój w Koszalinie w znacznej mierze wynika ze świetnego położenia miasta i wykorzystywania możliwości, jakie daje aktualna infrastruktura. Na wysokie zarobki mogą liczyć również specjaliści zajmujący się obsługą rynku nieruchomości (średnia to 7796 zł).
Bałtyk szansą na rozwój regionu
Choć Koszalin leży zaledwie 11 kilometrów od brzegu Morza Bałtyckiego, a jeszcze mniejsza odległość dzieli go od jednej z wakacyjnych stolic kraju, czyli Mielna, sam nie posiada dostępu do morza. Oddziela go od niego jezioro Jamno, które od tafli Bałtyku odcięte jest mierzeją. Morze jest jednak niezwykle ważnym ogniwem lokalnej gospodarki i było tak od czasów średniowiecznych, kiedy to Koszalin stał się członkiem Hanzy. Do końca XVII wieku w mieście funkcjonował nawet port morski.
Obecnie Koszalin jest bazą wielu przedsiębiorstw skupionych między innymi na rybołówstwie. Jednym z nich jest Grupa Espersen, która zajmuje się przetwórstwem mrożonych filetów, bloków rybnych, a także produktów porcjowanych. To jeden z liderów tej branży, który dostarcza ryby i owoce morza przede wszystkim na stoły w Europie i Ameryce Północnej. Poza koszalińskim zakładem firma posiada również oddziały m.in. w Danii, na Litwie, Hiszpanii, Francji i Wietnamie. W Espersen Polska zatrudnienie znajduje ponad 1300 osób.
Ogłoszenia o pracę są adresowane do przedstawicieli różnych zawodów. Znaczna część kadry to pracownicy produkcji zajmujący się przetwórstwem ryb, ale nie brakuje również ofert dla magazynierów, logistyków, specjalistów obsługi klienta i specjalistów IT. W koszalińskiej strefie ekonomicznej znajduje się również zakład innej duńskiej firmy specjalizującej się w przetwórstwie rybnym. Espan Sp. z o.o. zajmuje się przede wszystkim produkcją filetów z dorsza bałtyckiego. Wśród poszukiwanych zawodów dominują pracownicy do ręcznej i maszynowej obróbki ryb.
W pobliskim Maszkowie należącym do powiatu koszalińskiego od 1993 roku działa Polryb Sp. z o.o. To firma rodzinna, która specjalizuje się wstępnym przetwórstwem ryb bałtyckich oraz słodkowodnych. Obecnie zatrudnia powyżej 50 osób i dysponuje nowoczesnymi liniami produkcyjnymi oraz magazynami. Ważnym zakładem w Sianowie jest natomiast wędzarnia ryb Sian-Ryb.
Logistyka daje miejsca pracy
Istotnym ogniwem zachodniopomorskiej gospodarki jest branża logistyczna i transportowa. Z korzystnego położenia korzysta również Koszalin, który jest ważnym węzłem komunikacyjnym leżącym niemal w centrum polskiego wybrzeża. Przez miasto przebiega m.in. droga ekspresowa S6 łącząca obwodnicę Szczecina z Trójmiastem oraz droga ekspresowa S11, która ma docelowo łączyć Kołobrzeg z Piekarami Śląskimi poprzez m.in. Piłę i Poznań. Ważną arterią jest również Droga Krajowa nr 6 prowadząca od granicy w Kołbaskowie do Gdańska.
Jednym z liderów wykorzystujących tę możliwości jest Jeronimo Martins. W Koszalinie działa jedno z siedemnastu centrów dystrybucyjnych sieci Biedronka, którego podstawowym zadaniem jest obsługa pomorskich sklepów. Łącznie na powierzchni magazynowej liczącej niemal 30 tysięcy metrów kwadratowych zatrudnienie znajduje ok. 300 pracowników. Przy centrum dystrybucyjnym znajduje się również Biuro Regionalne zajmujące się m.in. marketingową, personalną czy techniczną obsługą punktów.
Innowacje w Specjalnej Strefie Ekonomicznej
Jednym z motorów napędowych lokalnej gospodarki i rynku pracy jest koszalińska podstrefa Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która została ustanowiona w 2003 roku. Jej pierwotny obszar (22 ha) na przestrzeni lat zwiększył się kilkakrotnie. Obecnie do dyspozycji przedsiębiorstw chcących skorzystać ze specjalnych warunków pozostaje ponad 150 ha.
W gronie firm, które prężnie działają w SSSE, jest również jeden z największych koszalińskich pracodawców – NordGlass. Firma należąca do japońskiego koncernu ACG to jeden z największych na świecie producentów i dostawców szyb samochodowych, który dysponuje również własną siecią punktów serwisowych. Przedsiębiorstwo działa na polskim rynku od ponad 25 lat i zatrudnia ponad 1000 pracowników. W nowoczesnych zakładach w Koszalinie i Słupsku są produkowane szyby przede wszystkim na potrzeby europejskich odbiorców. W samym Koszalinie obecnie działają dwa zakłady należące do grupy o łącznej powierzchni ok. 30 tys. mkw.
W granicach strefy znajduje się również zakład produkcyjny istniejącej od ponad 30 lat firmy Kospel. W Koszalinie mieści się również centrala, a kolejne zakłady produkcyjne zlokalizowano w Damnicy k/Słupska i Karlinie. Łącznie przedsiębiorstwo zatrudnia niemal 700 pracowników. Kospel specjalizuje się w produkcji urządzeń grzewczych trafiających do 50 krajów świata. W koszalińskim zakładzie produkowane są m.in. kotły elektryczne, podgrzewacze przepływowe i pojemnościowe oraz pompy ciepła. Zakład potrzebuje więc przede wszystkim przedstawicieli zawodów technicznych i pracowników produkcji. Centrala przedsiębiorstwa zajmuje się natomiast m.in. prowadzeniem działań marketingowych i sprzedażowych, szkoleniami czy badaniami i rozwojem, co oznacza duże zapotrzebowanie na specjalistów różnych obszarów.
Innowacyjne rozwiązania dostarcza MPS International. Przedsiębiorstwo, które powstało ponad pięć dekad temu w Szwecji, przeniosło się do Polski w 1991 roku. Zajmuje się kontraktową produkcją kosmetyków i środków czystości oraz opakowań z tworzyw sztucznych, dzięki czemu jest w stanie oferować kompleksowe procesy produkcyjne, minimalizując tym samym koszty finansowe i środowiskowe. Firma zatrudnia powyżej 300 pracowników, z czego większość skupia się na realizacji zadań produkcyjnych, a około jednej trzeciej realizuje zadania administracyjne. MPS International współpracuje również z Politechniką Koszalińską i jest partnerem kierunku Logistyka handlu i dystrybucji.
Turystyka ważna w regionie
Sporo miejsc pracy w Koszalinie, a zwłaszcza w skali powiatu, tworzy rzecz jasna turystyka. Pod tym względem wyraźnym liderem jest Mielno. Jak wynika z raportu „Programowanie Turystyki w Gminie Mielno”, miasto, którego populacja wynosi niespełna 3000 mieszkańców, odwiedza w ciągu roku niemal 2,4 mln turystów. Największy ruch – sięgający miliona osób – przypada na dwa wakacyjne miesiące, czyli lipiec i sierpień. Rozwój turystyki jest niezwykle intensywny – w ciągu nieco ponad dekady – pomiędzy 2010 a 2021 rokiem – liczba miejsc noclegowych prawie się podwoiła. W 2021 roku było ich 19 tysięcy.
Oczywiście w ślad za bazą noclegową idzie również rozwój gastronomii i innych usług, z których korzystają turyści. Autorzy badania podkreślają przy tym, że charakterystyka ruchu ulega z biegiem czasu zmianie. Wcześniej miał on wyraźnie sezonowy charakter, a wiele przedsiębiorstw ograniczało działanie do wakacyjnych miesięcy. Obecnie coraz częściej decydują się na działanie przez cały rok, a wielu turystów odwiedza powiat koszaliński również poza ścisłym sezonem, w tym w okresie jesiennym i zimowym.
Na turystykę stawia również Koszalin. Miasto oferuje m.in. tereny pod budowę hoteli na atrakcyjnych terenach inwestycyjnych. Walory miasta i bogata oferta gastronomiczna i kulturalna umożliwiają funkcjonowanie biznesu przez cały rok. Ważną rolę odgrywa Góra Chełmska, na której szczycie w 1888 roku wzniesiono wieżę widokową pozwalającą na podziwianie panoramy miasta i otaczającego go Bałtyku. Zdaniem włodarzy istotną rolę miałaby odgrywać również turystyka pielgrzymkowa skupiona wokół Sanktuarium Przymierza i najważniejszego zabytku miasta – Katedry Niepokalanego Poczęcia NMP z początku XIV wieku.
