Grunt nabyty w celu odprzedaży
Z kolei działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne, oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Ustawa o VAT nie zawiera definicji pojęcia "częstotliwości". Słownik Języka Polskiego pod. red. S. Dubisza definiuje pojęcie "częstotliwy" jako następujący raz po raz, jeden po drugim, często, wielokrotny.Nie każda dostawa gruntu podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT. Ważny jest bowiem status podmiotu dokonującego dostawy tego towaru. Jeżeli dostawy gruntów dokonywać będzie podatnik VAT, który nabył ten towar z zamiarem odprzedaży, to bez wątpienia będziemy mieć tu do czynienia z dostawą gruntów opodatkowaną podatkiem VAT. Przy czym podatnik VAT nabywający grunty budowlane opodatkowane VAT ma prawo odliczyć VAT zawarty w ich cenie.
W tym miejscu rodzi się pytanie co z podmiotami niebędącymi podatnikami VAT, które nabywają grunty budowlane z zamiarem późniejszej ich sprzedaży? Podmioty takie staną się podatnikami VAT już w momencie dostawy pierwszej działki. Zgodnie bowiem z przepisami o VAT będzie to działalność gospodarcza (czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy, czyli wielokrotny). Czynność ta wykonana będzie z zamiarem powtarzania jej, czyli w sposób częstotliwy. Dokonując dostaw terenów budowlanych i przeznaczonych pod zabudowę nie można korzystać ze zwolnienia podmiotowego od VAT uzależnionego od wysokości sprzedaży opodatkowanej (art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d). Zatem już pierwsza dostawa takiego towaru opodatkowana będzie podatkiem VAT.
Grunt pochodzący z majątku osobistego
Zdecydowanie bardziej problematyczne jest ustalenie czy konieczne jest opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży działek budowlanych, które pochodzą z majątku osobistego podatnika, czyli przykładowo wyodrębniono je z prowadzonego gospodarstwa rolnego i po przekształceniu zostaną sprzedane jako grunt budowlany. Nie będziemy tu rozpatrywać sytuacji, w której przedmiotem sprzedaży będzie jedna działka budowlana, gdyż bez wątpienia sytuacja taka nie będzie powodowała powstania obowiązku podatkowego w VAT. Przedmiotem naszej analizy będzie sytuacja, w której dany podmiot posiada kilka działek budowlanych i będzie dokonywał sprzedaży kilka razy.Zdaniem autorki sytuacja taka nie powinna powodować konieczności opodatkowywania VAT tych dostaw. Jeżeli sprzedawane działki budowlane pochodzą z majątku osobistego danego podmiotu, to od sprzedaży tej nie należy płacić VAT, bowiem po sprzedaży posiadanych przez siebie działek budowlanych podmiot ten nie będzie już tej czynności powtarzać. Stwierdzenie, że tylko na okres sprzedaży tych gruntów podmiot powinien być podatnikiem VAT wydaje się błędne.
Założyć przecież można również, że podmiot ten sprzeda posiadany grunt jednej osobie i tym samym dokona jednorazowej sprzedaży. Stanowisko takie zajęła również Izba Skarbowa w Gdańsku udzielając odpowiedzi w dniu 16 sierpnia 2004 r., nr PI/005-370/04/CIP/03, na pytanie podatnika. W interpretacji tej czytamy, że "mimo podziału własnego majątku na 10 działek w celu sprzedaży, nie można mówić o częstotliwości (...) ponieważ dokonali tego jedynie w celu ułatwienia sprzedaży w warunkach wskazujących, że działania te nie są czynione z zamiarem nadania im stałego zorganizowanego charakteru, tj. działalności gospodarczej. (...) W świetle powyższego, czynności te nie mogą być uznane za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy. Zatem pytający nie uzyskują statusu podatnika VAT."
Zatem, posiadając kilka działek przeznaczonych pod zabudowę sprzedawca nie będzie w momencie dostawy wykonywał czynności w sposób częstotliwy, a tym samym dokonywana przez niego sprzedaż nie będzie opodatkowana podatkiem VAT. Stanowisko takie potwierdzone zostało również w odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania zamieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, w której stwierdzono, że aby dostawa takiego gruntu podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT dokonana musi być przez podatnika VAT. W sytuacji bowiem, gdy dostawy tej dokonuje osoba fizyczna i nie ma znamion działalności wykonywanej z zamiarem wykonywania jej w sposób częstotliwy, wówczas dostawa ta nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.
Rozbieżne stanowiska
Należy jednak zaznaczyć, iż stanowisko takie nie znajduje poparcia w interpretacjach wydawanych przez niektóre urzędy skarbowe w Polsce. Niektóre z nich bowiem uważają, że sprzedaż kilku działek z majątku własnego danego podmiotu jest działaniem o charakterze działalności gospodarczej i należy dokonać opodatkowania tej czynności podatkiem VAT. Tak też uznała Izba Skarbowa w Opolu w decyzji z dnia 21 listopada 2005 r., nr PP-II-005/236/IW/05 stwierdzając, że mimo iż działki budowlane pochodzą z majątku osobistego danego podmiotu, to z uwagi na fakt iż będzie to sprzedaż kilku działek, podlegać będzie ona opodatkowaniu VAT.Interpretacja ta wydaje się jednak wątpliwa. Załóżmy bowiem, że osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej wydzieliła z posiadanego areału gospodarstwa rolnego 5 działek, które zamierza sprzedać. Będzie więc dokonywać sprzedaży kilka razy. Czy należy zatem uznać, że osoba ta powinna już w momencie sprzedaży pierwszej z nich zostać podatnikiem VAT, ponieważ czynność tę będzie powtarzać? Zdaniem autora - nie. Dla celów podatku VAT, aby uznać daną czynność za działalność gospodarczą, należałoby wykazać, że podmiot miał zamiar w momencie realizacji tej czynności wykonywać ją wielokrotnie, a sprzedawca w tym przypadku nabył towary w celu sprzedaży. Potwierdzenie takiego stanowiska odnajdziemy w wyroku NSA z dnia 21 czerwca 2000 r., sygn. akt SA/Sz 571/99, w którym Sąd stwierdził, że w sytuacji gdy "ustawa o podatku VAT, obowiązek podatkowy wiąże z określonymi czynnościami, to koniecznym jest wykazanie, że intencją podmiotu dokonującego określonej czynności, która wywołuje skutki prawnopodatkowe, było dokonanie tej czynności wielokrotnie i że taki zamiar dokonywania czynności wielokrotnie istniał w chwili dokonywania tej pierwszej (jednorazowej) czynności."
autor: Iwona Pietrzak
Gazeta Podatkowa Nr 203 z dnia 2005-12-19
Źródło:
