Igrzyska gospodarką stoją

11 medali olimpijskich, jakie w Rio de Janeiro zdobyli reprezentanci Polski, pozostawia niedosyt. W klasyfikacji medalowej Polska uplasowała się na 33. pozycji, a więc poniżej potencjału gospodarki.

Klasyfikację medalową w Rio wygrali – niemal jak zwykle – Amerykanie. Reprezentanci Stanów Zjednoczonych zdobyli 121 krążków, daleko w tyle pozostawiając inne nacje. To niewiele mnie niż rezultat Chin (70 medali) i Wielkiej Brytanii (67) razem wziętych. Niemal co ósmy z 974 przyznanych w Rio medali padł łupem Amerykanów.

Pieniądz rządzi sportem

Stany Zjednoczone są największą gospodarką świata, generującą niemal ¼ PKB Ziemi. Statystyka medalowa IO pokrywa się ze statystykami produktu krajowego brutto. Jeśli każdy medal traktować tak samo, to wśród medalowej pierwszej dziesiątki znajduje się 9 z 10 największych gospodarek świata. Brakuje tylko Indii – najbardziej nieusportowionego kraju świata - który przy przeszło miliardzie mieszkańców uzyskał zaledwie dwa medale olimpijskie (srebro i brąz).

Klasyfikacja medalowa	Kraj	Medale
		Złoto	Srebro	Brąz	Łącznie
1	Stany Zjednoczone	46	37	38	121
3	Chiny	26	18	26	70
2	Wielka Brytania	27	23	17	67
4	Rosja	19	18	19	56
5	Niemcy	17	10	15	42
7	Francja	10	18	14	42
6	Japonia	12	8	21	41
10	Australia	8	11	10	29
9	Włochy	8	12	8	28
20	Kanada	4	3	15	22
8	Korea Płd.	9	3	9	21
11	Holandia	8	7	4	19
13	Brazylia	7	6	6	19
19	Nowa Zelandia	4	9	5	18
39	Azerbejdżan	1	7	10	18
14	Hiszpania	7	4	6	17
22	Kazachstan	3	5	9	17
12	Węgry	8	3	4	15
28	Dania	2	6	7	15
15	Kenia	6	6	1	13
21	Uzbekistan	4	2	7	13
16	Jamajka	6	3	2	11
18	Kuba	5	2	4	11
29	Szwecja	2	6	3	11
31	Ukraina	2	5	4	11
33	Polska	2	3	6	11
17	Chorwacja	5	3	2	10
30	RPA	2	6	2	10
43	Czechy	1	2	7	10
40	Białoruś	1	4	4	9
Źródło: Google. Kolejność wg. liczby zdobytych medali.

Miejsce Indii (7. lokata pod względem PKB) w medalowej klasyfikacji zajęła Rosja, której pogrążona w kryzysie gospodarka w 2015 roku spadła na 13. miejsce w świecie. Co jednak nie przeszkodziło przetrzebionym przez gigantyczny skandal dopingowy Rosjanom przywieźć z Rio 56 metali. Więcej zdobyli tylko reprezentanci USA, Chin i Wielkiej Brytanii.

	Kraj	PKB w mln USD	Udział w światowej gospodarce
1	USA	17 946 996	24,44%
2	Chiny	10 866 444	14,80%
3	Japonia	4 123 258	5,61%
4	Niemcy	3 355 772	4,57%
5	Wlk. Brytania	2 848 755	3,88%
6	Francja	2 421 682	3,30%
7	Indie	2 073 543	2,82%
8	Włochy	1 814 763	2,47%
9	Brazylia	1 774 725	2,42%
10	Kanada	1 550 537	2,11%
11	Korea Płd.	1 377 873	1,88%
12	Australia	1 339 539	1,82%
13	Rosja	1 326 015	1,81%
14	Hiszpania	1 199 057	1,63%
15	Meksyk	1 144 331	1,56%
16	Indonezja	861 934	1,17%
17	Holandia	752 547	1,02%
18	Turcja	718 221	0,98%
19	Szwajcaria	664 738	0,91%
20	Arabia Saudyjska	646 002	0,88%
21	Pozostałe	548 055	0,75%
22	Szwecja	492 618	0,67%
23	Nigeria	481 066	0,66%
24	Polska	474 783	0,65%
25	Belgia	454 039	0,62%
26	Iran	425 326	0,58%
27	Tajlandia	395 282	0,54%
28	Norwegia	388 315	0,53%
29	Austria	374 056	0,51%
30	Wenezuela	371 337	0,51%
Źródło: Bank Światowy

…ale nie tylko gospodarka się liczy

Więcej zaskoczeń znajdziemy w drugiej dziesiątce klasyfikacji medalowej, w której bierzemy pod uwagę jedynie liczbę zdobytych krążków niezależnie od kruszcu, z którego zostały wykonane. Tu obok gospodarczych potęg (Korea Płd., Brazylia, Hiszpania) znajdziemy kraje o zdecydowanie mniejszym potencjale ekonomicznym i demograficznym.

Na 12. miejscu mamy 17-milionową Holandię (17. gospodarka świata) z 19 medalami – tyle samo co licząca ponad 200 mln mieszkańców Brazylia. Im dalej w drugą 10., tym więcej zaskoczeń. Niespełna 4,5-milionowa Nowa Zelandia uzyskała imponującą liczbę 18 medali. Tyle samo co liczący 9,5 mln ludności Azerbejdżan. Innymi fenomenami są ledwo 10-milionowe Węgry (15 medali), Kazachstan (17), Dania (15) i Uzbekistan (13). Osobnymi przypadkami są gospodarczo nieistniejące Kenia (77. miejsce na świecie z PKB) oraz Jamajka (119. gospodarka świata), których przedstawiciele zdobyli odpowiednio 13 i 11 medali olimpijskich.

Wynik Polski (11 medali, 26. miejsce) można określić jako niższy od gospodarczych możliwości kraju (23. gospodarka pod względem nominalnego PKB). Tylko o jeden krążek mniej zdobyli sportowcy z Czech i Białorusi. Najgorszy występ w historii zanotowali Ukraińcy – tak jak Polacy zdobyli 11 medali.

Co jednak mają powiedzieć mieszkańcy 119 krajów i terytoriów zależnych, których reprezentanci nie zdobyli ani jednego medalu? W tym klubie oprócz malutkich wysepek na Pacyfiku czy europejskich państw-miast znalazły się m.in. Chile, Irak, Pakistan (186 mln ludności!) czy Arabia Saudyjska (20. gospodarka świata) oraz 156-milionowy Bangladesz, który jeszcze nigdy nie zdobył medalu olimpijskiego. 21 olimpijskich reprezentacji z Rio przywiozło tylko po jednym krążku. W tym gronie znajdziemy Portugalię, Filipiny czy liczącą 170 mln mieszkańców Nigerię.

Statystyki z ostatnich Igrzysk Olimpijskich pokazują, że poza pewnymi wyjątkami sport pozostaje domeną bogatego Zachodu. Jeśli do Europy zaliczymy Rosję, to reprezentanci ze Starego Kontynentu zdobyli 423 medale olimpijskie, czyli 43,4% wszystkich. Amerykanie i Kanadyjczycy dorzucili 143 krążki (14,7%), czyli więcej niż Azja (247 medali) z wyłączeniem Chin i Japonii. Australijczycy i Nowozelandczycy zebrali 47 olimpijskich krążków, czyli o dwa więcej niż cała Afryka (!) i tylko o jeden mniej niż Ameryka Łacińska i Karaiby (67 medali) bez uwzględnienia Brazylii (19 medali).

Krzysztof Kolany