Uproszczona rejestracja bezrobotnych, wyższe zasiłki, więcej możliwości zdobywania nowych kwalifikacji oraz wsparcie osób starszych w poszukiwaniu zatrudnienia – to tylko niektóre zmiany w prawie, jakie weszły w życie w czerwcu. Sprawdziliśmy, na co mogą teraz liczyć osoby poszukujące pracy.
Sporo uproszczeń, większa elastyczność i realne wsparcie dla osób w różnych sytuacjach życiowych - to założenia największej od lat reformy służb zatrudnienia, czyli ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia, która weszła w życie 1 czerwca br. Nowe przepisy mają zmienić sytuację osób poszukujących pracy. Sprawdziliśmy, które z nich mogą będą miały największe znaczenie dla bezrobotnych.
Rejestracja tam, gdzie się mieszka
Najważniejszą zmianą, jaka właśnie weszła w życie jest zniesienie obowiązku rejestracji w urzędzie pracy właściwym dla miejsca zameldowania.
– Teraz można rejestrować się tam, gdzie się mieszka i tylko w jednym urzędzie – mówi Bankier.pl Urszula Murawska, kierownik Dział Komunikacji i Analiz w Urzędzie Pracy m.st. Warszawy. – Można zarejestrować się osobiście lub online korzystając z indywidualnego konta, które każdy klient może założyć na platformie praca.gov.pl. Konto umożliwia również składanie wniosków, kontakt z urzędem oraz dostęp do ofert zatrudnienia.
Status bezrobotnego tylko przez 3 lata
Od czerwca zmienił się także czas, w jakim osobie bez pracy przysługuje status bezrobotnego.
– Teraz będą to maksymalnie 3 lata od dnia rejestracji. Natomiast dla zarejestrowanych przed wejściem w życie nowych przepisów okres ten będzie liczony od 1 czerwca 2025 r. – wyjaśnia Urszula Murawska. – Osoba zarejestrowana jako bezrobotna musi utrzymywać kontakt z urzędem co najmniej raz na 90 dni, osobiście lub online. Jeśli przez ten czas nie skontaktuje się z nami, zostanie wyrejestrowana.
Zasiłek po nowemu
Obecnie osoba, która zarejestruje się jako bezrobotna, ma prawo do zasiłku w wysokości 100 proc., niezależnie od stażu pracy. Przez pierwsze trzy miesiące jest to 1 721,90 zł miesięcznie, a przez kolejne 90 dni - 1 352,20 zł miesięcznie. Jeśli jednak dana osoba ma minimum dwudziestoletni staż pracy i prawo do zasiłku, to jego wysokość przez pierwsze trzy miesiące wyniesie 2 066,28 zł, a przez kolejne 90 dni 1 622,64 zł.
– Zasiłek jest wypłacany przez 180 dni, ale w niektórych sytuacjach np. w przypadku osób 50+ z minimum
dwudziestoletnim stażem pracy, samotnych rodziców, osób
z niepełnosprawnościami lub członków rodzin wielodzietnych posiadający
Kartę Dużej Rodziny - przysługuje on
przez 365 dni – wyjaśnia Urszula
Murawska. – Natomiast jeśli nasz klient
był zarejestrowany przed wejściem w życie nowej ustawy, prawo do zasiłku przysługuje na dotychczasowych
zasadach.
W nowych regulacjach zrezygnowano z zasiłku dla bezrobotnych przysługującego w wysokości 80 proc. zasiłku podstawowego przysługującego bezrobotnym, którzy posiadają okres uprawniający do zasiłku wynoszący mniej niż 5 lat. Osoby te będą otrzymywały zasiłek w wysokości 100 proc.
Jak twierdzi Arkadiusz Łukaszów z Powiatowego Urzędu Pracy we Wrocławiu, wyższe będą też stypendia stażowe.
– Dla osób odbywających staż z urzędu pracy zostały one zwiększone do 160 proc. kwoty zasiłku dla bezrobotnych – mówi Bankier.pl Arkadiusz Łukaszów.
Osoby powyżej 60 lat z większą szansą na pracę
Zmienione przepisy wprowadzają też nowy instrument dla pracodawców chcących przyjąć do pracy osoby w wieku emerytalnym. Przedsiębiorcy, którzy mają w planach zatrudnienie emeryta (osoby, która ukończyła 60 lat – w przypadku kobiety lub 65 lat – w przypadku mężczyzny), który zarejestrował się w powiatowym urzędzie pracy, będą mieli szansę na dofinansowanie.
– Jego wysokość będzie wynosić maksymalnie do 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie. Umowa z pracodawcą zostanie zawarta maksymalnie na rok, przy czym dofinansowanie będzie przysługiwało co drugi miesiąc – mówi Urszula Murawska.
Również firmy, które zatrudnią bezrobotnych, którzy ukończyli 50. rok życia, mogą liczyć na dofinansowanie wynagrodzenia przez okres 12 miesięcy.
Rolnicy mogą rejestrować się w PUP-ie
Od czerwca br. jako bezrobotni mogą zarejestrować się również rolnicy.
– Dotyczy to osób prowadzących gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 2 ha przeliczeniowych, którzy nie uzyskują stałych dochodów – mówi Bankier.pl Arkadiusz Łukaszów. – Dzięki temu mogą oni teraz korzystać z przysługujących im form wsparcia oraz możliwości zdobycia nowych umiejętności i kwalifikacji poszukiwanych na rynku pracy.
Pomoc na szczególnych zasadach
Nowe przepisy określają też grupy szczególne, które mają pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w formach pomocy dla osób bezrobotnych. Są to:
- bezrobotni posiadający Kartę Dużej Rodziny
- bezrobotni powyżej 50. roku życia
- bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych
- osoby z niepełnosprawnościami
- osoby długotrwale bezrobotne
- osoby do 30. roku życia
- osoby samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko.
Wiek nie ma znaczenia
Jednocześnie nie ma już ograniczeń związanych z wiekiem osoby bezrobotnej. Teraz staże, szkolenia, kursy i bony dostępne są dla każdego.
– Dotyczy to m.in. bonu na zasiedlenie, który teraz może otrzymać każdy niezależnie od wieku – mówi Arkadiusz Łukaszów.
Jest on przyznawany osobie zarejestrowanej w urzędzie pracy, która znalazła zatrudnienie poza miejscem zamieszkania. Dzięki tej formie wsparcia, może ona otrzymać środki na pokrycie kosztów zamieszkania aż do 200 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Ważne zdobywanie kwalifikacji
W czerwcu przed osobami bezrobotnymi otworzyły się też nowe możliwości zdobywania kwalifikacji poszukiwanych na rynku pracy. Kluczowym narzędziem wspierającym rozwój zawodowy stał się pakiet aktywizacyjny, który pozwala na łączenie kilku form pomocy dopasowanych indywidualnie do potrzeb danego kandydata.
Osoby zarejestrowane w urzędzie pracy mogą skorzystać z bonu na kształcenie ustawiczne, który gwarantuje finansowanie szkoleń, studiów podyplomowych oraz potwierdzania nabytej wiedzy i umiejętności. To wszystko w oparciu o diagnozę potrzeb rynku pracy.
Dodatkowo dostępna jest nieoprocentowana pożyczka edukacyjna w wysokości nawet 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia, z elastycznym okresem spłaty do 18 miesięcy.
Będzie łatwiej znaleźć pracę?
Jak twierdzi Arkadiusz Łukaszów, nowe przepisy wprowadzają szereg istotnych zmian mających na celu modernizację polskiego rynku pracy oraz zwiększenie jego efektywności.
– Promują aktywne formy poszukiwania pracy, poprawiają dopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku oraz pozwalają zintensyfikować walkę z bezrobociem – uważa Arkadiusz Łukaszów. – Choć ich wdrożenie będzie wymagało znacznych wysiłków ze strony służb zatrudnienia oraz adaptacji ze strony uczestników rynku pracy, to ich potencjał w zakresie stworzenia bardziej dynamicznego, elastycznego i sprawiedliwego rynku pracy jest ogromny.
– Z pewnością nowe regulacje odpowiadają na wyzwania, z którymi dziś się mierzymy – podsumowuje Urszula Murawska.
Bezrobotnych nie ma zbyt wielu
Stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce wzrosła od czerwca o 0,3 proc. i na koniec lipca wynosiła 5,4 proc. - wynika z szacunków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W urzędach pracy zarejestrowanych było niewiele ponad 830 tys. bezrobotnych. Z kolei unijne dane wskazują, że Polska należy do krajów z najniższym bezrobociem w Europie.
