Zasoby złota w skarbcach NBP przekraczają już 20 proc. rezerw walutowych. Cel wyznaczony przez prezesa Adama Glapińskiego został osiągnięty przez zakup blisko 400 ton złota na przestrzeni ostatnich 6 lat. Według naszych szacunków średnia cena nabycie kruszcu w tym czasie wyniosła około 2000 USD za uncję. Teraz pora na transport metalu do kraju, bo blisko 80 proc. jest za granicą.
Po marcowych zakupach udział złota w polskich rezerwach walutowych przekroczył docelowy poziom 20%, pisaliśmy na Bankier.pl na początku kwietnia po analizie miesięcznych zmian oficjalnych aktywów rezerwowych NBP. Tuż przed Wielkanocą bank centralny potwierdził nasze wyliczania, ogłaszając, że polskie zasoby złota wynoszą już 15,973 mln uncji trojańskich, a tym samym stanowią już 21% rezerw walutowych Polski.
Prezes NBP Adam Glapiński publicznie zapowiedział w 2021 r., że celem banku jest osiągnięcie stanu, w którym złoto stanowi 20% ogółu rezerw walutowych Polski. Skoro cel został osiągnięty, czas na podsumowanie drogi zwiększenia rezerw z nieco ponad 100 ton u progu nowego tysiąclecia do blisko 500 ton ćwierć wieku później. To nie jedyna okazja, żeby podliczyć złoty rachunek NBP, bo kolejną jest pobity w poniedziałek realny - czyli 45-letni - rekord złota oraz pokazana przez bank centralny strata z działalności za rok 2024 r.
Gdyby nie złoto, straty byłyby rekordowe
Zgodnie ze sprawozdaniem NBP wyniosła ona prawie 13,35 mld zł wobec rekordowych 20,8 mld zł rok wcześniej. Strata byłaby znacznie większa, gdyby nie dodatni wynik zarządzania rezerwami. Na samej zmianie wyceny złota NBP zyskał 32,1 mld zł. Wartość aktywów w złocie zwiększyła się o 60,7 mld zł (64,9% rdr) na co, poza zmianą ceny, wpływ miał zakup 89,5 ton złota. Zakupy NBP kontynuował także w 2025 r., nabywając złoto w każdym miesiącu pierwszego kwartału. W sumie było to blisko 48,6 tony.
W 2023 r. NBP kupił z kolei 130 ton złota. W latach 2020-2022 naznaczonych pandemią i wybuchem wojny na Ukrainie odnotowano kosmetyczne zmiany. Przedtem w latach 2018-2019 zasoby złota NBP zostały zwiększone o 125,7 tony, co było pierwszymi zakupami złota w XXI wieku, w który NBP wchodził z rezerwami o wielkości około 3,310 mln uncji, czyli blisko 103 tony, o czym więcej w artykule „Wyciąg ze złotego rachunku banku centralnego”.
Średnia cena zakupu złota przez NBP
W około 6 lat rezerwy złota zwiększyły się więc o 12,66 mln uncji złota, czyli o blisko 394 tony. Według naszych szacunków opartych o średnie miesięczne ceny złota London Bullion Market Association (LBMA) na zwiększenie rezerw NBP mógł wydać w przybliżeniu 25,33 mld dolarów, co przekłada się na średnią cenę nabycie na poziomie 2000,51 dolarów za uncję trojańską.
Przy rekordzie wszech czasów (rekord nominalny i realny), który we wtorek, 22 kwietnia, wyniósł 3 506,94 dolarów za uncję, dawało to potencjalny zysk tylko na złocie kupionym w XXI wieku rzędu 75%. Wartość prawie 394 ton kupionych w ostatnich latach to ponad 44,4 mld dolarów przy cenie powyżej 3500 USD/oz. W sumie blisko 497 ton wszystkich rezerw złota NBP po obecnych cenach warte jest około 55-56 mld dolarów.
Cena kruszcu rośnie bez przerwy od kilku lat. W tym roku notowania złota zyskały już 32%, po tym jak w 2024 r. wzrosły o 27,2%, a w 2023 r. podskoczyły o 13,2%. W ciągu pięciu lat cena metalu szlachetnego wyrażona w dolarach uległa podwojeniu. NBP więc płacił coraz więcej za coraz mniej kruszcu - dla przykładu zakupy tylko z dwóch ostatnich miesięcy (marzec i luty) mogły kosztować około 4,28 mld dolarów. Kupiono za nie 45,5 tony, podczas gdy w czerwcu 2019 r. za około 4,14 mld dol. kupiono blisko 95 ton złotego kruszcu. Był to największy miesięczny zakup złota przez NBP w historii pod względem wartości oraz ilości.
Złoty transport do Polski
Wygląda na to, że przez jakiś czas, z uwagi na realizację dwudziestoprocentowego celu, udziału złota w rezerwach walutowych NBP skończy z zakupami, tym bardziej że ich udział rośnie wraz ze wzrostem ceny. Co to może oznaczać? Zgodnie z tym, co prezes Adam Glapiński mówił na ostatniej konferencji, NBP może przygotowywać operację transportu kupionego złota z Londynu do Polski tak, żeby proporcje w skarbcach w USA, Anglii i Polsce, gdzie NBP przetrzymuje złoto, wyrównały się i wynosiły po jednej trzeciej.
„Przypominam, że jedna trzecia [złota, przyp. red.] będzie w Polsce. W tej chwili jest około jednej czwartej, dlatego, że to złoto, które kupujemy obecnie, jest kupowane głównie w Londynie i od razu w Londynie jest lokowane w skarbcu. Jak uzyskamy pełne 20% rezerw w złocie, to zorganizujemy jeden duży transport złota z Londynu do Polski. I będzie jedna trzecie w Polsce, jedna trzecie w Londynie i jednak trzecia w Nowym Jorku” – mówił w czasie ostatniej konferencji prasowej prezes Adam Glapiński.
Raport roczny NBP pokazał, że przez znaczne zakupy proporcje w skarbcach w ostatnim roku były zaburzone. Bank centralny podał, że na koniec 2024 r. blisko 105 ton złota było w Polsce, natomiast ponad 343 tony było przechowywane w skarbcach Banku Anglii i amerykańskiej Rezerwy Federalnej. Po zakupach z pierwszego kwartału te dysproporcje są zapewne jeszcze większe i oznaczają, że za granicą jest około 392 ton złota NBP, czyli niemal 79% złotych rezerw. Wynika z tego, że transportu do Polski wymaga około 61 ton złota.
Podobny transport, o którym wspomniał prezes NBP, już raz zorganizowano jesienią 2019 r., kiedy do Polski z Banku Anglii przewieziono 3,214 mln uncji trojańskich, czyli 100 ton złota. Jak informował NBP, w sumie odbyło się wtedy osiem transportów, każdy po 1000 sztab. Złoto przewieziono specjalnie w tym celu wyczarterowanymi samolotami przy współudziale policji, Straży Granicznej oraz portów lotniczych w Warszawie i Poznaniu.
"Złoto pokazuje solidność polskiej gospodarki"
Na koniec dodajmy, że nasze wyliczenia dotyczące kosztów nabycia złota przez NBP podajemy z pominięcie kosztów transakcyjnych, prowizji, ubezpieczenia, przechowania, transportu itd. To cały szereg dodatkowych opłat, które przy złocie nie są małe, ale konieczne do poniesienia.
Przypomnijmy tylko, że każda sztaba przypisana do rachunku NBP jest jednoznacznie identyfikowalna, oznaczona unikatowym numerem seryjnym i znakiem rafinera, a do tego pilnie strzeżona i ubezpieczona, a to kosztuje. W naszych teoretycznych szacunkach bierzemy pod uwagę tylko złoto i jego cenę podawaną przez Londyńskie Stowarzyszenie Rynku Kruszców (LBMA).
Sam NBP wskazuje, że zasoby złota ze względu na ich strategiczny charakter nie są postrzegane jako źródło dochodu. „Złoto to bardzo ważny element bezpieczeństwa” – mówił na jednej z konferencji prezes Glapiński.
„Nie po to kupujemy, żeby sprzedawać. To jest na ewentualne trudne czasy, oby się nie zdarzyły. Na bieżąco pokazuje solidność polskiej gospodarki, polskich zasobów, polską wypłacalność” – dodał w kwietniu po posiedzeniu RPP. Szacowane zyski są więc tylko papierowe, na szczęście złoto jest fizyczne.
Michał Kubicki
