W zakresie alimentów pierwszym krokiem po rozstaniu rodziców powinna być rozmowa. Duża część małżeństw i związków konkubenckich rozstaje się w zgodzie. Jest wtedy duża szansa na porozumienie, o ile rodzice wiedzą, jak ustala się obowiązek alimentacyjny – czyli czego mogą się spodziewać w sądzie, jeśli nie uda im się porozumieć.
Czy rodzicom uda się osiągnąć porozumienie, czy też nie, aby otrzymać alimenty, muszą dokonać ustaleń, które opisujemy niżej w czterech krokach.
Pierwszy krok – ustalenie potrzeb dziecka
Puntem wyjścia dla ustalenia alimentów są potrzeby dziecka. Jak je określić? Najlepiej wyciągnąć kartkę i wypisać wszystkie wydatki na dziecko, zaczynając od opłat mieszkaniowych. Opłaty mieszkaniowe najlepiej wyliczyć w ten sposób, że sumujemy miesięczne wydatki i dzielimy je przez liczbę domowników. Wynikiem jest udział dziecka w kosztach domowych.
Przeczytaj także
Dalej należy się zastanowić, ile miesięcznie kosztuje nas wyżywienie, ubranie, obuwie, środki czystości o higieny, wizyty, lekarskie, leki, wyjazdy wakacyjne etc. Często rodzice korzystają ze skomplikowanych wielostronicowych kalkulatorów, alimentów czy skoroszytów Excel znalezionych w internecie. Z mojego doświadczenia sądy bardzo niechętnie podchodzą do długich i skomplikowanych spisów kosztów utrzymania, dlatego dla moich klientów przygotowałam projekt, który tę kwestię maksymalnie upraszcza.
Często klienci pytają, co zrobić z wydatkami okresowymi np. wakacje, okulary. W spisie umieszczamy wydatek średniomiesięczny. Jeśli faktura za prąd wynosi 200 zł, ale otrzymujemy ją co dwa miesiące, wpisujemy 100 zł (200/2). Jeśli okulary kosztują 1200 zł, ale ich wymiana jest konieczna co dwa lata wpisujemy 50 zł (1200/24)
Drugi krok – ustalenie możliwości zarobkowych rodziców
Kolejnym krokiem jest ustalenie możliwości zarobkowych rodziców. Należy pamiętać, że możliwości zarobkowe to nie synonim osiąganego wynagrodzenia. W sądzie nie znajdzie bowiem aprobaty niepracująca matka 5-letniego, chodzącego do przedszkola dziecka. Nie znajdzie również zrozumienia programista zarabiający najniższą krajową. Sądy szacują możliwości zarobkowe w oparciu o informacje z urzędów pracy, własne doświadczenie życiowe oraz dokumentacje złożoną przez strony postępowania. Jeśli zatem jesteś uprawniony do alimentów, warto zrobić przegląd w internecie w poszukiwaniu ofert pracy zgodnych z doświadczeniem i wykształceniem "przeciwnika". To może bardzo pomóc w osiągnieciu satysfakcjonującego rezultatu.
Trzeci krok – porównanie osobistych starań każdego z rodziców o utrzymanie i wychowywanie dziecka
Osobiste starania, opiekę i wychowanie dziecka również się wycenia! W przypadku małego albo niepełnosprawnego dziecka, które wymaga dużego nakładu prac,y może być tak, że rodzic, który nie sprawuje stałej opieki nad dzieckiem, obciążony będzie większością, a nawet całością kosztów utrzymania. Dlatego ważnym krokiem jest porównanie, ile czasu każdy rodziców zajmuje się dzieckiem. Ja robię to w formie procentowego czasu jaki każdy z rodziców opiekuje się dzieckiem – np. 30% matka, 70% ojciec.
Czwarty krok – ustalenie udziału każdego z rodziców w kosztach utrzymania dziecka
Ostatnim krokiem jest oszacowanie, w jakich proporcjach każdy z rodziców powinien partycypować w ustalonych w pierwszym kroku kosztach utrzymania dziecka. Pamiętajcie! Nie ma alimentów po połowie.
Przeczytaj także
Bierzemy pod uwagę:
- różnicę w możliwościach zarobkowych każdego z rodziców,
- różnicę w czasie, w jakim każdy z rodziców zajmuje się dzieckiem.
Bywa jednak tak, że ustalone w powyższy sposób alimenty przekraczają możliwości zarobkowe rodzica zobowiązanego do alimentacji. Dzieje się tak najczęściej, jeśli ów rodzic ma na utrzymaniu więcej dzieci lub jego wydatki (np. związane z chorobą) uniemożliwiają mu płacenie takiej kwoty, jakiej dziecko potrzebuje. Z problemem pozostaje rodzic sprawujący pierwszoplanowa opiekę.
Sprawa sądowa o alimenty
Wyżej opisane cztery kroki są aktualne nie tylko do negocjacji ugodowych rodziców. Mają one kapitalne znaczenie dla przygotowania się do rozprawy sądowej. Do pozwu należy przygotować spis kosztów utrzymania, a następnie opisać możliwości zarobkowe każdego z rodziców.
W kolejnym kroku trzeba szczegółowo wskazać udział każdego z rodziców w opiece i wychowaniu uprawnionego do alimentacji, co fachowo się nazywa wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego w drodze osobistych starań. Do pozwu warto dołączyć dokumentację dotyczącą tak kosztów utrzymania, jak i dochodów. Mogą to być faktury i rachunki (odradzam paragony), zaświadczenie o zarobkach, rozliczenie podatkowe, wydruki z rachunku bankowego.
Przeczytaj także
Nie można zapomnieć o dołączeniu do pozwu aktu urodzenia dziecka. Jeśli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa, wystarczy odpis skrócony aktu urodzenia, jeśli jednak nie, musi to być akt zupełny. Warto pamiętać, że w sprawie o alimenty uprawniony jest zwolniony z kosztów sądowych. Także akt urodzenia uzyskamy w USC do sprawy o alimenty bez opłat.
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia
Sprawy sądowe trwają długo, czasem bardzo długo. Dziecko potrzebuje zaś pieniędzy tu i teraz, zatem i alimenty są potrzebne tu i teraz. Jednym z najważniejszych wniosków w sprawie o alimenty jest wniosek o udzielenie zabezpieczenia. Zabezpieczenie to instytucja pozwalająca na przyznanie jakiejś kwoty alimentów już na czas trwania postępowania, gdy nie mamy całego materiału dowodowego. Do zabezpieczenia nie jest potrzebne udowodnienie kwestii opisanych w czterech krokach wyżej. Wystarczy ich uprawdopodobnienie. Warto oczywiście złożyć wszystko to, co posiadamy. Nie powinien być jednak przeszkodą w rozpoznaniu wniosku brak zaświadczenia o zarobkach rodzica zobowiązanego do alimentacji. Należy jednak wskazać w inny sposób prawdopodobne zarobki. Najlepszą możliwością są tutaj oferty pracy z Internetu.
Wyrok alimentacyjny
Sąd, wydając wyrok, będzie oceniał te kroki, które sugerowałam przejść przy negocjacjach dotyczących alimentów. Będzie oceniał zatem potrzeby dziecka, możliwości zarobkowe rodziców oraz wykonywanie przez nich obowiązku alimentacyjnego, poprzez osobiste starania o ich utrzymanie i wychowanie. Alimenty powinny odzwierciedlać proporcje w jakiej każdy z rodziców będzie partycypował w kosztach utrzymania dziecka.
Jeśli wyrok nie będzie satysfakcjonujący, to po jego wydaniu jest 7 dni na złożenie wniosku o uzasadnienie. Bez wniosku o uzasadnienie nie można złożyć apelacji. Uprawniony do alimentacji nie płaci nic, zaś zobowiązany za wniosek o uzasadnienie płacić 100 zł. Po otrzymaniu uzasadnienia można w ciągu 14 dni złożyć apelację, która również dla uprawnionego jest wolna od opłat. Zobowiązany do alimentacji płaci stosowanie do wysokości kwestionowanego roszczenia.
Pomoc prawnika w sprawie o alimenty
Osobiście uważam, że pomoc prawnika w sprawie o alimenty jest bardzo ważna. Adwokat lub radca prawny mający doświadczenie w takich sprawach niewątpliwie jest w stanie podkreślić fakty, które mają największy wpływ na rozstrzygnięcie sądu. Prawnik powinien nie tylko przygotować pozew i wniosek o zabezpieczenie, ale także przygotować klienta na sprawę sądową. Ja w kancelarii z każdym klientem robię de facto symulację przesłuchania. Dzięki temu klienci na sali sądowej czują się pewniej. Taka symulacja pozwoli wyłuskać ewentualne zagadnienia, które wymagają dopracowania.
Przeczytaj także
Jak szukać prawnika? Porozmawiać ze znajomymi, rodziną oraz skorzystać z internetu. Są także profesjonalne wyszukiwarki np. https://casum.pl/prawnicy, gdzie - filtrując po nazwie miejscowości - znajdziesz prawnika z twojej okolicy.
Adwokat Marta Rozwadowska-Kucka, https://www.rozwadowska-kucka.
