"Dziesięć mieszkań i jedna spółka". Te akcje są w portfelach posłów

Panuje przekonanie, że Polacy odkładają gotówkę albo na lokaty, albo inwestują ją tylko w nieruchomości, a giełdę omijają szeroki łukiem. Taki wniosek na pewno jest zasadny w stosunku do posłów po przeglądzie ich oświadczeń majątkowych. Okazuje się, że tylko kilka procent z nich zadeklarowało w swoim portfelu posiadanie akcji spółek giełdowych. Sprawdzamy więc jakich i czy stawiany za biznesowy wzór Orlen to pierwszy wybór wśród posłów partii rządzącej.

Od razy odpowiadamy „nie”. Tylko dwóch posłów PiS zadeklarowało, że na koniec 2022 r. było w posiadaniu akcji Orlenu, ale o nich później. Przypominamy, że posłowie na Sejm są zobowiązani co roku składać do końca kwietnia oświadczenie majątkowe według stanu na 31 grudnia roku poprzedniego. Stąd prezentowany skład portfeli akcyjnych posłów i posłanek może być już nieaktualny, ale pokazuje kolejny rok z rzędu jak bardzo stronią od giełdy wybrańcy Narodu. 

Z analizy Bankier.pl wynika, że na 461 posłów, którzy złożyli w tym roku oświadczenie (Sejm liczy 460 posłów, jeden z posłów zmarł w maju i został zastąpiony przez innego, który przed ślubowaniem musiał złożyć oświadczenie) tylko 29 zadeklarowało, że posiadało akcje spółek giełdowych, co oznacza, że tylko 6,3 proc. posłów inwestowało na giełdzie, chociaż w niektórych przypadkach ciężko mówić o inwestycji, kiedy wszystkie posiadane akcje są warte kilka złotych. 

Dla porównania, raport analityczny CLC z 2022 wykazał, że aż 53 proc. amerykańskich kongresmenów posiadało akcje w swoich portfelach inwestycyjnych (223 osób z 435 osobowej Izby Reprezentantów oraz 61 z 100 osobowego Senatu). Portale, takie jak smartinsider.com, pozwalają śledzić w ciągu roku transakcje amerykańskich polityków, którzy są zobowiązani do raportowania swoich transakcji zgodnie z przepisami głośnej ustawy Stop Trading on Congressional Knowledge (STOCK) Act z 2012 r.

Majątek w nieruchomościach, akcje zbyt ekstrawaganckie?

Wracając na polskie podwórko i do oświadczeń majątkowych posłów, prezentujemy tylko część akcyjną portfeli osób zasiadających w Sejmie. Pomijamy przy tym akcje i udziały w spółkach, które nie są notowane na parkiecie, ale takich przypadków było niewiele. 

Nie opisujemy różnego typu form zbiorowego inwestowania poprzez fundusze inwestycyjne czy udziały w IKE, IKZE, OFE, PPE, PPK, które w oświadczeniach pojawiają się coraz częściej, tak jak zeszłoroczny hit inwestycyjny Polaków, czyli obligacje skarbowe. O wyróżniających się pod tym względem posłach pisaliśmy rok temu. 

Wyżej wymienione nie są bowiem w stanie jednak konkurować z najpopularniejszymi składnikami majątku, jakimi są oszczędności na lokatach czy też zwykłych ROR-ach i przede wszystkim nieruchomości, rozumiane jako drugie i kolejne mieszkanie przeznaczone na wynajem.

Rekordziści informowali nawet o 9 i 10 mieszkaniach, które potrafiły przynieść "dochód" na poziomie wyższym niż roczna pensja posła i to po podwyżkach. To jednak temat na inny artykuł np. o pomysłach wspierających wzrost cen kupna i najmu nieruchomości, które w tym świetle stają się nieco bardziej zrozumiałe. 

Akcje posłów największych klubów

Koncentrując się już na akcjach, zacznijmy od największego klubu i największej polskiej spółki na GPW. Akcje Orlenu miało tylko dwóch posłów klubu PiS. Byli to Arkadiusz Mularczyk (49 szt.) i Michał Wójcik (375 szt.). Dodajmy, że to stan portfela na koniec grudnia ubiegłego roku, a więc już po megafuzjach przeprowadzonych przez prezesa Daniela Obajtka. Dwa razy w portfelu posłów z klubu PiS znalazły się także akcje Tauronu oraz PZU.

W większości przypadków akcje stanowiły jednak marginalny procent majątku posłów i najbardziej przypominały realizację strategii „kup i zapomnij”. Innym razem mogły zostać na rachunku maklerskim po częściowo zrealizowanych transakcjach sprzedaży, jak prawdopodobnie miało to miejsce u posła Krzysztofa Kozika, który miał akcje 7 spółek, ale wartych w sumie niespełna 20 zł.

Wśród posłów KO na uwagę zasługuje na pewno pakiet akcji Toya o wielkości 61 831 szt., który posłanka Katarzyna Lubnauer posiada co najmniej od początku kadencji. Obecnie jest on wart ok. 366 tys. zł. Mocno zdywersyfikowany portfel ma z kolei poseł Adam Szłapka, który zadeklarował posiadanie akcji w sumie 22 spółek, w tym kilku całkiem "egzotycznych". Niestety nie wskazał po ile akcji każdej ze spółek miał, ale podał że na koniec roku ta część jego portfela była warta ponad 50 tys. zł.

Uwagę może zwrócić poseł KO Arkadiusz Marchewka, który znalazł się w zestawieniu i podbił statystyki, ale jego 500 akcji Nicolas Games to już tylko pamiątka po jednym z outsiderów gamedev na GPW, który w 2015 r. ogłosił upadłość, a część inwestorów nie zdążyła nawet sprzedać akcje żeby zaksięgować stratę. Sprzedać akcje Żywca miał natomiast możliwość Piotr Adamowicz, zanim ta jedna z najstarszych spółek na GPW opuściła parkiet w bieżącym roku.  

Mniejsze kluby, spore zyski i kryptowaluty Konfederacji

Poza dwoma największymi klubami parlamentarnymi rzućmy okiem jeszcze na 10 posłów z PSL, Lewicy, Konfederacji, Polski2050 i koła Polskie Sprawy, którzy również posiadają akcje. Wśród nich jest Włodzimierz Czarzasty, który zadeklarował posiadanie ponad 30 tys. akcji spółki Muza. W tym roku mógł na nich sporo zarobić. Obecnie są wyceniane w okolicach historycznych szczytów (16,50 zł) po wzroście od początku roku o blisko 160 proc., dzięki sukcesowi wydawniczemu serii książek „Rodzina Monet”. Dodajmy, że głównym akcjonariuszem spółki jest żona lidera SLD.  

Z Lewicy uwagę zwraca mały pakiet akcji francuskiego Orange Roberta Obraza, kupiony na zagranicznej giełdzie, a także dywersyfikacja akcji przez Jana Szopińskiego, który inwestował w cały wachlarz spółek o różnej kapitalizacji z różnych branż oraz dając im różną wagę w swoim portfelu akcyjnym.

Zresztą podobnie jak Stanisław Tyszka z Konfederacji, który w sposób najbardziej przejrzysty uczynił zadość wymogom informacyjnym i do oświadczenia załączył wyciąg ze swojego konta maklerskiego. Posiadał on akcje 14 spółek, których wartość opiewała na koniec roku na ponad 112 tys. zł. To jedyny przedstawiciel Konfederacji w zestawieniu. Nawet biorąc pod uwagę małą liczbę posłów w kole parlamentarnym to dla partii, która epatuje wolnorynkowymi hasłami, brak szerokiego zaangażowania na giełdzie - istocie i sercu kapitalizmu (jaki by on nie był) - jej przedstawicieli jest zastanawiający. 

Na marginesie zaznaczmy, że więcej posłów tej formacji było związanych z technologią blockchain, ponieważ poseł Konrad Berkowicz zadeklarował, że miał 50 tys. zł w „kryptowalutach”, ale jeszcze rok wcześniej było to 110 tys. Z kolei Krzysztof Bosak napisał, że miał 0,05774 bitcoina, 0,0287 ethereum i 0,03899 ethereumPOW (hardfork oryginalnego blockchaina ethereum), wartych obecnie ok. 6,5 tys. zł. To jedyni posłowie zaangażowani na rynku "krypto" z całego Sejmu - wynika z oświadczeń. 

Z klubu Koalicji Polskiej (PSL, UED, Konserwatyści) większy kapitał w akcjach miał ulokowany tylko Marek Biernacki, bo na koniec roku było to 90 tys. zł, ale nie wymieniał jakich spółek akcje miał ma rachunku maklerskim. Z tej ekipy poseł Radosław Lubczyk miał z kolei 7 akcji Koszalińskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Drzewnego.

Przedstawiciele Polski2050, którzy mieli akcje na rachunkach maklerskich to Tomasz Zimoch i Mirosława Suchoń. Natomiast poseł Koła Polskie Sprawy Zbigniew Girzyński w porównaniu z zeszłym rokiem dokupił 322 akcje spółki Noctiluca notowanej na NewConnect do już posiadanego pakietu Scope. 

10 mieszkań i kilka akcji

Podsumowując poselski akcjonariat w spółkach giełdowych, wnioski są jednoznaczne. Giełdę, jako formę lokowania kapitału, wybiera znikomy procent posłów obecnej kadencji Sejmu. Na palcach jednej ręki można policzyć tych którzy posiadali zdywersyfikowany portfel o wartości przekraczającej przynajmniej 50 tys. zł.

Najchętniej wybierano akcje Tauronu, bo znalazły się w portfelach pięciu posłów. Akcje Orlenu były własnością czterech posłów. Po trzy razy w portfelach pojawiały się takie spółki jak Soho Development, BBI Development, KCI, Imperio Capital czy Octava. Po dwa razy powtarzają się akcje Pekao, Aliora, Allegro, KGHM, Banku Santander czy Biotonu. 

Najczęściej (14 przypadków) portfel akcyjny składał się z akcji tylko jednej spółki, w kolejnych czterech były to tylko dwie spółki. W wielu przypadkach portfele z pojedynczymi sztukami akcji za kilka złotych powinny być właściwie pominięte, bo tylko podbijają i tak fatalną statystykę. 

Największe pod względem wartości pozycje na akcjach pojedynczej spółki mieli Włodzimierz Czarzasty na akcjach Muzy, wycenianych na koniec ubiegłego roku na ok 193 tys. zł i Katarzyna Lubnaeur na akcjach Toya wartych na koniec ubiegłego roku ok. 321 tys. zł.

Ilustracją tego, jak duża istnieje przepaść pomiędzy inwestowaniem na giełdzie a inwestowaniem w nieruchomości przez posłów niech będzie przykład z jednego z oświadczeń, gdzie zadeklarowano własność lub współwłasność 10 mieszkań oraz akcje jednej spółki o wartości ok. 5,5 tys. zł.

Przegląd oświadczeń majątkowych posłów jasno pokazuje, że jeszcze wiele jest do zrobienia, aby upowszechnić inwestycje w akcje spółek notowanych na polskiej giełdzie jako jedną z form budowania kapitału. Bez wątpienia to gotówka jest najbardziej popularnym płynnym aktywem w majątkach posłów i posłanek.

Zdarzają się też przypadki, jak posła Macieja Gduli z SLD, który od lat przechowuje część kapitału w złocie i według ostatniego oświadczenia jeszcze go dokupił w ostatnim roku. Inni do swojego majątku mogą zaliczyć dzieła sztuki, jak choćby Paweł Kowal, który ma w zbiorze twórczość Magdaleny Abakanowicz czy Andrzeja Wróblewskiego. 

Dwóch posłów "flirtowało" z kryptowalutami (z lepszym lub gorszym skutkiem), inni korzystają z gotowych funduszowych produktów inwestycyjnych, a jeszcze inni sięgają po obligacje, a nawet lokaty jako te bezpieczniejsze formy angażowania kapitału. Akcje to marginalne aktywa, które raczej uchodzą za ekstrawagancję, niż realny sposób ochrony kapitału przed dwucyfrową inflacją. Być może dlatego próby reformy zmierzające do szerszego otwarcia rynku, poprawienia płynności, czy zniesienie tzw. podatku Belki idą tak powoli. 

Źródło: