Cały urlop dla jednego rodzica
W stanie prawnym obowiązującym przed 1 października 2013 r. urlop wychowawczy w wymiarze 3 lat mógł zostać wykorzystany przez każdego z rodziców lub opiekunów dziecka. Przy czym pracownik - ojciec dziecka uzyskał prawo do urlopu wychowawczego dopiero od 1 stycznia 2004 r. Od tego dnia zarówno ojciec, jak i matka dziecka mogli zawnioskować o udzielenie pełnej puli omawianego urlopu lub jego części. Jeżeli urlop wychowawczy w pełnym wymiarze wykorzystywał jeden rodzic lub opiekun dziecka, nie musiał się "dzielić" tym urlopem z drugim rodzicem. To, przez którego z rodziców oraz w jakim wymiarze urlop wychowawczy zostanie wykorzystany, zależało wyłącznie od treści wniosku o urlop.
 | » Zmiany w urlopach macierzyńskich i wychowawczych 2013 |
Jednym miesiącem trzeba się podzielić
Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadzająca zmiany w urlopach wychowawczych przewidziała przepisy przejściowe. Obejmowały one jednak kwestie związane z "uzupełnieniem" liczby części urlopu wychowawczego oraz wymiaru urlopu, z którego oboje rodzice lub opiekunowie dziecka mogą wspólnie korzystać. Nowelizacja zwiększyła bowiem liczbę części, na które można podzielić urlop oraz wydłużyła okres, w którym na wychowawczym mogą przebywać oboje rodzice lub opiekunowie. Przepisy przejściowe milczą natomiast w kwestii stosowania regulacji o tzw. nieprzenaszalnym miesiącu urlopu. Pojawiła się więc wątpliwość, czy stosować nowe przepisy w tym zakresie w przypadku, gdy pracownik:
przed 1 października br. rozpoczął korzystanie z urlopu wychowawczego w pełnym wymiarze,
rozpoczął korzystanie z urlopu wychowawczego przed 1 października br., przy czym do tej daty skorzystał z jednej lub kilku, maksymalnie trzech, zakończonych części urlopu (lub znajduje się w trakcie korzystania z części urlopu), a po 1 października br. zamierza wystąpić o następną część urlopu.
 | » Osiem tygodni urlopu dla ojca? To możliwe |
Większe wątpliwości budzi natomiast druga ze wskazanych sytuacji. Zakłada ona złożenie przez pracownika wniosku o część urlopu wychowawczego już po wejściu w życie nowych przepisów. Generalnie wniosek ten powinien być rozpatrywany zgodnie ze stanem prawnym na 1 października br. Trudności interpretacyjne może jednak budzić fakt, że pracownik rozpoczynając urlop wychowawczy pod rządami starych przepisów oczekiwał, że będzie mógł "wybrać" pełną pulę tego urlopu. W tym sensie zmiana przepisów mogła go zaskoczyć. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nie ma jednak wątpliwości. W opinii udzielonej na zapytanie naszego Wydawnictwa opowiedziało się za stosowaniem w takim przypadku nowych regulacji.
| "Nieprzenaszalny" miesiąc urlopu w sytuacji przejściowej - stanowisko MPiPS "(…) Należy podkreślić, że przepisy powołanej wyżej ustawy nowelizującej Kodeks pracy nie przewidują reguł intertemporalnych, które dotyczyłyby maksymalnego wymiaru (długości) urlopu wychowawczego, co skutkuje bezpośrednim działaniem w tym zakresie nowego prawa w odniesieniu do urlopów udzielanych w całości lub w części począwszy od dnia 1 października 2013 r. (…) Powyższe oznacza, iż do pracowników rozpoczynających obecnie korzystanie z urlopu wychowawczego lub kolejnej jego części, należy stosować wprost nowe przepisy. Zatem jeżeli pracodawca udzielił pracownikowi pierwszą część urlopu wychowawczego na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów, to niezależnie od faktu kiedy nastąpi (lub nastąpiło) jego zakończenie, złożenie przez pracownika wniosku o kolejną część ww. urlopu już w nowym stanie prawnym, nakłada na pracodawcę obowiązek jego udzielenia wyłącznie na nowych zasadach. W konsekwencji, pracodawca może wyrazić zgodę na wykorzystanie przez pracownika tylko takiego wymiaru urlopu wychowawczego w ramach jego drugiej (lub kolejnej) części, który razem z częścią już wykorzystaną (w całości lub częściowo przed dniem 1 października br.), nie przekroczy 35 miesięcy. Zgodnie bowiem z nowymi regulacjami, każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego i prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka (…)". Stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 i 31 października 2013 r. |
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r, nr 21, poz. 94 ze zm.)
autor: Agata Barczewska
Gazeta Podatkowa nr 93 (1030) z dnia 2013-11-21
Jak rozliczyć dotacje w księgach rachunkowych? Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
