Od 4 marca zmieniają się kroki notowań na GPW. Co to oznacza dla inwestorów i na co powinni zwrócić szczególną uwagę? Zebraliśmy krótki zestaw pytań i odpowiedzi, który powinien pomóc w zrozumieniu giełdowej rewolucji.
Czym jest krok notowań?
Krok notowań to nic innego jak najmniejsza różnica, o jaką może się zmienić cena instrumentu notowanego na rynku (np. akcji na GPW). Obecnie krok notowań akcji uzależniony jest od płynności i ceny danej akcji, licząc jednak w wariancie najniższym, to obecnie 1 grosz. Od 4 marca wartość ta zmieni się na 0,01 grosza, czyli 0,0001 zł.
Po co to wszystko?
Wprowadzenie nowych kroków notowań spowoduje, że ustalanie kursów akcji będzie cechowało się większą niż dotychczas dokładnością. Umożliwi dokładniejszą wycenę rynkową instrumentów i powinno przyczynić się do ułatwienia handlu spółkami, w szczególności spółkami tzw. groszowymi. Nowe poziomy kroków notowań powinny także wyeliminować efekt znaczących zmian procentowych obserwowanych na spółkach groszowych, dla których np. zmiana kursu z 0,20 na 0,21 zł oznaczała skok wartości o 5 proc. Dotychczasowe kroki notowań nie pozwalały na zmianę mniejszą niż 0,01 zł, teraz będzie to możliwe, zmiana wartości spółki będzie mogła być zatem bardziej płynna.
Warto dodać, że wprowadzane zmiany stanowią drugi etap implementacji przez GPW kroków notowań wynikających z pakietu regulacji UE MIFID II/MIFIR. O pierwszym pisaliśmy na początku 2018 roku. Nie są więc wymysłem GPW, a europejskim standardem.
Co zmieni się dla inwestorów?
Zmiana kroku notowań wymusi zmianę zapisu wyceny akcji. Zamiast dwóch miejsc po przecinku pojawią się cztery i będzie to najszybciej zauważalna zmiana dla inwestorów. Jednocześnie inwestorzy zyskają możliwość złożenia zlecenia z dokładniejszą ceną. Dziś inwestor chcący sprzedać akcje w okolicy 50 groszy do wyboru ma poziomy 48, 49, 50, 51, 52 grosze etc. W nowym systemie będzie mógł wystawić zlecenie np. za 50,2 grosza lub 49,7 grosza. Warto jednak przypomnieć, że nie zmieni się stara zasada o zróżnicowaniu kroku notowań w zależności od płynności i ceny akcji. Nie trzeba bowiem nikogo przekonywać, że notowanie co 0,0001 zł akcji LPP wycenianych na około 8000 zł byłoby przesadą.
Od czego będzie zależeć krok notowań spółki?
Obecne zasady ustalania minimalnego kroku notowania dla akcji nie ulegną zmianie. W dalszym ciągu podstawą do ustalenia tabeli kroku notowania jest średnia dzienna liczba transakcji na rynku o zasadniczym znaczeniu dla płynności dla danej akcji oraz od limitu ceny w zleceniu. Na podstawie szacowania średniej liczby transakcji w okresie podlegającym takiemu szacowaniu zostaje wyliczona Średnia Dzienna Liczba Transakcji (ŚDLT). Wyliczona wartość ŚDLT zostaje naniesiona na tabelę kroku notowań i na tej podstawie instrument zostaje przypisany do odpowiedniego pasma płynności. Jednocześnie – na podstawie aktualnej ceny instrumentu – trafia do odpowiedniego wiersza z tabeli odnoszącego się do minimalnej wartości zmiany ceny (kroku notowania) przy danym zakresie cenowym.
Tabela na pierwszy rzut oka może wydawać się nieco skomplikowana, warto jednak pamiętać, że inwestorzy nie będą musieli tego wszystkiego sami wyliczać, całość będzie zautomatyzowana. To po stronie GPW będzie leżało zakwalifikowanie spółki do odpowiedniego kroku notowań. Inwestorzy krok notowań będą mogli rozpoznać bądź to obserwując notowania spółki i arkusz, bądź podczas składania zlecenia w DM/BM, bądź na specjalnej stronie przygotowanej przez GPW.
GPW przygotowała także przykład tłumaczący powyższą procedurę. Na podstawie szacowania ŚDLT dla akcji spółki CIGAMES (CIG), dla której średnia dzienna liczba transakcji mieściła się w zakresie od 600 do 1999 transakcji, zostaje wyznaczone czwarte pasmo (piąta kolumna powyższej tabeli). Dodatkowo biorąc pod uwagę kurs spółki w momencie przydzielania pasma płynności wynoszący 0,80 zł, krok notowania będzie równy 0,0005 zł. Odpowiada to bowiem zakresowi cen ze wspomnianej kolumny, gdzie dla cen powyżej 0,50 zł, ale nie przekraczających 1,00 zł – krok notowania wynosi 0,0005 zł. Co istotne, w przypadku prób składania zleceń poniżej 0,50 zł krok notowania będzie wynosił 0,0002 zł. Natomiast dla zleceń równych i wyższych niż 1,00 zł krok notowania będzie wynosił 0,001 zł.
Czy kupię akcje za mniej niż grosz?
Jednocześnie warto zauważyć, że choć spółki będą notowane z dokładnością do czterech miejsc po przecinku, to jednak w powyższej tabeli nie przewidziano zakresu cen poniżej 0,01 zł. Nie jest to przypadek, bowiem pomimo zmian kroków nie zmieni się najniższa możliwa cena jednej akcji. To nadal będzie 1 grosz. Nie oznacza to jednak, że spółka, której akcje warte są 1 grosz, nie może być warta mniej. Są jeszcze scalenia akcji, upadłości, etc., to jednak historie na inny artykuł.
Jak będą rozliczane transakcje?
Może się jednak okazać, że końcowy wynik naszej transakcji będzie się kończył na trzecim lub czwartym miejscu po przecinku. Przykładowo, za zakupione przez nas akcje będziemy musieli zapłacić 52,3120 zł. Co wtedy? Zasada jest prosta. Końcówki kwot mniejsze niż 0,005 zł (pół grosza) są pomijane; końcówki kwot wynoszące 0,005 zł i więcej podwyższa się do 0,01 zł (grosz). W naszym przykładzie ostateczna kwota wyniosłaby zatem 52,31 zł.
Czy zmiana dotyczy tylko akcji?
Zmiana nie dotyczy tylko akcji. Będzie ona dotyczyła także ETF-ów, kontraktów terminowych na akcje oraz kontraktów terminowych na kursy walut. Przy kursach walut warto dodać, że te przestaną być przemnażane przez 100 (jak ma to miejsce obecnie).
Gdzie podziały się moje zlecenia?
Warto dodać, że w związku ze zmianami GPW po 1 marca wyczyściła arkusze zleceń na rynku głównym i na NewConnect. Oznacza to, że jeżeli ktoś miał w arkuszu zlecenia długoterminowe i nadal chce je mieć, będzie musiał je wprowadzić na nowo. Pisaliśmy o tym w artykule "Uwaga inwestorzy, GPW wyczyści arkusze".
