Resort zdrowia przedstawił założenia programu leczenia niepłodności metodą in vitro, który wejdzie w życie 1 czerwca 2024 r. Kto będzie mógł z niego skorzystać? Sprawdzamy, co już wiadomo.
Dla kogo?
Opracowany przez ekspertów program obejmie pary:
- ze stwierdzoną lub nieskutecznie leczoną niepłodnością w ciągu 12 miesięcy przed zgłoszeniem do programu,
- będące w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu,
- te, które mają kriokonserwowane i przechowywane zarodki, w ramach wcześniej realizowanych procedur (niezależne od ich źródeł finansowania)
Istnieje kryterium wieku. Z bezpłatnego in vitro będą mogły skorzystać kobiety:
- do 42. roku życia, korzystające z własnych komórek jajowych lub dawstwa nasienia,
- do 45. roku życia jeśli korzystają z dawstwa oocytów lub zarodka,
a także mężczyźni do 55. roku życia.
– Proszę zwrócić uwagę, że nie ma żadnych innych parametrów ograniczających wartości rezerwy jajnikowej – mówi prof. Robert Zygmunt Spaczyński, konsultant krajowy w dziedzinie endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości.
To, że para już wcześniej korzystała z in vitro lub ma dzieci, nie dyskwalifikuje jej z możliwości udziału w programie.
Para, która zajdzie w ciążę dzięki leczeniu niepłodności w ramach programu i wykorzysta wszystkie zarodki, może ponownie wziąć w nim
udział, jeśli nadal będzie spełniała wymagane warunki.
Uczestnicy mogą korzystać z nielimitowanych konsultacji z psychologiem, co jest obligatoryjne w przypadku dawstwa.
Przeciwwskazania medyczne, które powodują wykluczenie z programu:
- w przypadku korzystania z własnych komórek jajowych lub dawstwa nasienia:
- nieodpowiednia reakcja na przeprowadzoną w ramach programu stymulację jajeczkowania - brak pozyskania co najmniej dwóch dojrzałych komórek jajowych w dwóch cyklach stymulacji do in vitro, w każdym z osobna
- czynniki medyczne uniemożliwiające wykonanie procedury in vitro dającej szanse na uzyskanie ciąży lub poród dziecka.
- W przypadku korzystania z dawstwa oocytów lub dawstwa zarodka:
- czynniki medyczne uniemożliwiające wykonanie procedury in vitro dającej szansę na uzyskanie ciąży lub poród dziecka.
Pary mają możliwość rezygnacji w dowolnym momencie. Jeśli dzięki programowi dojdzie do ciąży i zostaną wykorzystane wszystkie zarodki, para może ponownie zgłosić się do programu.
Przed podejściem do kolejnej pełnej procedury para musi potwierdzić, że nadal spełnia kryteria kwalifikacyjne. Potwierdzenie to powinno nastąpić nie wcześniej niż:
- miesiąc przed planowaną stymulacją jajeczkowania (gdy korzysta się z własnych komórek jajowych),
- miesiąc przed planowanym zapłodnieniem (gdy korzysta się z dawstwa oocytów),
- miesiąc przed planowanym transferem zarodków (gdy korzysta się z dawstwa zarodków).
Płodność a leczenie onkologiczne
Pacjenci z chorobami onkologicznymi będą mogli zabezpieczyć płodność na przyszłość poprzez pobranie i przechowywanie gamet przed lub w trakcie leczenia onkologicznego. Z programu zabezpieczenia płodności mogą skorzystać osoby które:
- Rozpoczynają lub są w trakcie leczenia onkologicznego mogącego negatywnie wpłynąć na płodność.
- Wiek przy pierwszej wizycie:
- Dla kobiet: od momentu osiągnięcia dojrzałości do 40. roku życia,
- Dla mężczyzn: od momentu osiągnięcia dojrzałości do 45. roku życia.
Co obejmie refundacja?
„Parze, która stara się o dziecko w ramach procedury in vitro, należy się sześć indywidualnych procedur wspomaganego rozrodu, w różnych wariantach: w tym do czterech cykli zapłodnienia własnymi komórkami rozrodczymi lub dawstwem nasienia, do dwóch cykli zapłodnienia z oocytami od dawczyń – z możliwością zapłodnienia sześciu komórek rozrodczych w ramach jednego cyklu, i do sześciu cykli z dawstwem nasienia. Zapewniamy w ten sposób osobom w różnym stanie klinicznym podobną szansę doczekania się dziecka” - zapewnia przewodnicząca zespołu, który opracował program - Dagmara Korbasińska.
Refundacja leków pozostaje na takich samych zasadach jak wcześniej.
Po zakwalifikowaniu pary wszystkie niezbędne części procedury in vitro są finansowane w ramach programu. Dodatkowo, w uzasadnionych przypadkach finansowane będą również:
- aktywacja oocytów w sytuacji niskiego odsetka zapłodnień (poniżej 30%) w poprzedniej procedurze zapłodnienia pozaustrojowego lub w przypadkach globozoospermii;
- dojrzewanie oocytów (IVM–invitromaturation) u pacjentek z zespołem policystycznych jajników, (PCOS), w celu uniknięcia ryzyka wystąpienia ciężkiego zespołu hiperstymulacji jajników;
- aktywacja plemników (podłoże z inhibitorem cMP) w sytuacji całkowitej astenozoospermii, która nie jest wynikiem wad struktury witki plemników;
- wiązanie kwasu hialuronowego z plemnikiem i fizjologiczne ICSI (HBA - PICSI) u par w zaawansowanym wieku rozrodczym oraz u pacjentów z podwyższoną fragmentacją DNA plemników;
- selekcja plemników metodą mikroprzepływów u wybranych pacjentów z istotnym czynnikiem męskim niepłodności przy istniejących wskazaniach do ICSI;
- podłoże do transferu zarodków z hialuronianem.
Gdzie po leczenie?
Wkrótce ogłoszony zostanie konkurs ofert na realizatorów programu, w którym mogą wziąć udział ośrodki medycznie wspomaganej prokreacji, posiadające odpowiednie zaplecze kadrowe i sprzętowe. Minister Izabela Leszczyna podkreśla: „Zależy mi, aby realizatorami programu nie były tylko ośrodki prywatne, ale aby uczestniczyło w nim jak najwięcej podmiotów publicznych”.
Program będzie realizowany do 31 grudnia 2028 r. Na ten cel przeznaczono w budżecie państwa każdego roku 500 mln zł. Łącznie to 2,5 mld zł.
Obowiązkiem ministra właściwego do spraw zdrowia będzie przeznaczanie corocznie z budżetu państwa z części będącej w jego dyspozycji nie mniej niż 500 mln zł na realizację programu polityki zdrowotnej leczenia niepłodności obejmującego procedury medycznie wspomaganej prokreacji, w tym zapłodnienie pozaustrojowe prowadzone w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji.
Ponadto minister ten będzie przedkładał Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej roczne sprawozdanie z realizacji programu polityki zdrowotnej leczenia niepłodności w terminie do dnia 31 lipca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy.
KWS, na podstawie danych z resortu zdrowia
