SUBIEKTYWNY ANTYRANKINGOceniamy zmiany w przepisach podatkowych

Kto jeszcze nadąża za zmianami w podatkach? Kto ogarnia w pamięci, ile razy zmieniano przepisy i jak one wpływają na nasze rozliczenia. Przyglądamy się tym zmianom w prawie i oceniamy je, tworząc subiektywny antyranking Bankier.pl i PIT.pl.

Ponownie na początku 2024 roku pochylamy się najmniej korzystnymi przepisami podatkowymi w Polsce. Oto nasz antyranking.

1. Składka zdrowotna

Bezapelacyjnie liderem naszego antyrankingu jest mechanizm ustalania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne zarówno w przypadku pracowników zatrudnionych na umowie o pracę, jak i osób prowadzących własną działalność. Składka zdrowotna i zmiany, jakie wprowadzono za sprawą "Polskiego ładu", sprawiły, że finalnie jest to podatek zdrowotny, który płaci każdy z nas. Najbardziej obciążenie to odczuwają przedsiębiorcy, niezależni od formy opodatkowania znów zapłacą wyższą składkę zdrowotną w 2024 roku.

2. Podwyżka składek ZUS

Po raz kolejny składki ZUS zostały podniesione. To sprawia, że niektóre osoby pewnie z chęcią będą choć raz w roku korzystać z zapowiadanych wakacji od ZUS-u. Od lutego przedsiębiorca będzie musiał zapłacić 1600,27 zł podstawowych składek ZUS. Tylko nieliczni mogą liczyć na ulgę Mały ZUS plus. A jak na razie nie widać żadnych zmian w zakresie zmiany tych obciążeń dla prowadzących działalność gospodarczą. Trzeba pamiętać też, że prowadzący działalność mierzą się nie tylko z podwyżką składki zdrowotnej oraz ZUS. Mają do opłacenia inne zobowiązania. 

3. Podatek minimalny

To nowa danina, która dotknie już niebawem część podatników. Podatek minimalny zapłacą spółki, które poniosły stratę podatkową lub nie przekroczyły 2-procentowego progu rentowności. Eksperci podkreślają, że ustalenie poziomu dochodu lub straty powinno nastąpić na szczególnych zasadach opisanych w przepisach o podatku minimalnym. Podstawa opodatkowania będzie liczona jako suma części przychodów rozpoznanych przez podatnika oraz określonych kosztów uzyskania przychodów, poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych. Pierwsze rozliczenie podatku minimalnego nastąpi w 2025 r. Jednak już w tym roku przedsiębiorcy powinni przygotować się pod względem technicznym. 

4. Podatek od plastiku

Wysoko w naszym zestawieniu uplasował się również nowy podatek od plastiku. Każdy z nas bowiem ponosi nową daninę, kiedy kupuje coś, co wymaga opakowania plastikowego. Opłatę naliczają i pobierają od stycznia 2024 roku podmioty, które:

• prowadzą handel detaliczny,
• prowadzą handel hurtowy,
• świadczą usługi gastronomiczne,
• prowadzą działalność przy pomocy automatów wydających napoje lub żywność.

Opłata stosowana jest do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, do których zalicza się kubki na napoje (wraz z wieczkiem lub bez) oraz pojemniki na żywność (wraz z pokrywką lub bez) z gotowym posiłkiem (bez dalszej obróbki typu podgrzewanie lub przyrządzanie), które nie nadają się do wielokrotnego użytku. Natomiast tworzywem sztucznym określa się materiał składający się z polimeru w rozumieniu przepisów unijnych. Od 1 stycznia 2024 r. obowiązuje opłata w wysokości:

• 0,20 zł dla kubków na napoje,
• 0,25 zł dla pojemników na żywność.

5. Brak uproszczeń

Skomplikowany system podatkowy, połatany przez przepisy tzw. Polskiego Ładu powoduje, że coraz trudniej rozgryźć, jakie działanie jest zgodne z prawem. Nadal, pomimo licznych zapowiedzi, system podatkowy nie został uproszczony. Liczba komplikacji w zakresie interpretacji przepisów rośnie z roku na rok. Do tego doszła podwyżka - a nie obniżka - podatków za sprawą nieodliczalnej składki zdrowotnej. Całokształt ewidentnie wypada "na minus". Potwierdzają to również analizy zagranicznych ekspertów, których od lat wynika, że polski system podatkowy od lat jest jednym z najbardziej skomplikowanych wśród państw OECD.

6. Ulgi, które miały wspomagać przedsiębiorców, a wsparciem

nie są 

Przedsiębiorcy mieli mieć możliwość korzystania z wielu ulg, które miały wspomóc ich działalność. Jednak niektóre z nich nie cieszą się popularnością, a innych boją się stosować. Ulga na konsolidację, ulga na ekspansje oraz ulga na innowacyjnych pracowników to ulgi, które nie są popularne i wymagają zmian lub modyfikacji, tak by faktycznie stanowiły preferencje. 

7. Wprowadzanie zmian w trakcie roku

W 2023 roku po raz kolejny wprowadzono zmiany do systemu podatkowego w trakcie roku. Najważniejsze przepisy, jakie znowelizowano, to ulga prorodzinna dla rodziców dzieci z niepełnosprawnością i zmiany w rozliczaniu ryczałtu. Zmiany korzystne, jednak ponownie wprowadzane bez wymaganego vacatio legis.

8. Kwota wolna od podatku - 60 tys. zł

To na razie zapowiedź, jednak rozgrzewa ona opinię publiczną. Minister Finansów 19 stycznia 2024 roku zapewniał, że projekt zostanie zrealizowany. Jednak już teraz cześć podatników po podwyżce kwoty wolnej do 30 000 zł nie może skorzystać z ulgi na rehabilitacje czy przekazać 1,5 proc. podatku OPP. Trzeba też pamiętać, że podwyżka kwoty wolnej od podatku to mniejsze wpływy z PIT dla samorządów. 

9. Podwyżka podatków i opłat lokalnych

Przedostatnie miejsce w antyrankingu przepisów podatkowych przyznaliśmy podwyżkom stawek podatków i opłat lokalnych. Wynikają one ze wzrostu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych z pierwszego półrocza 2023 r., który wzrósł o 15 proc. w porównaniu do pierwszego półrocza 2022 r., osiągając wartość 115. Na podstawie GUSowskich danych określane są maksymalne i minimalne stawki podatków i opłat lokalnych. Każda gmina może samodzielnie ustalać stawki jeżeli nie będą przekraczać górnych granic wskazanych w obwieszeniu MF oraz minimalnych (w przypadku podatku od środków transportowych).

W grudniu sprawdziliśmy, które jednostki samorządu terytorialnego podjęły decyzję o podniesieniu stawki podatku od nieruchomości, który zalicza się do grupy danin lokalnych. Na taki krok zdecydowało się większość miast wojewódzkich oraz część włodarzy miast do 50 tys. mieszkańców. Oprócz podatku od nieruchomości więcej zapłacą płatnicy podatku rolnego, posiadacze psów oraz podróżni planujący nocleg w miejscowościach, w których pobiera się opłatę uzdrowiskową lub miejscową.

10. Wyższe opłaty za usługi księgowe

Antyranking przepisów podatkowych zamykają wyższe ceny usług księgowych, biur rachunkowych oraz doradców podatkowych. Branża zajmująca się księgowaniem, przygotowywaniem deklaracji podatkowych oraz rozliczaniem przedsiębiorców przeszła kilka wersji nowych przepisów podatkowych zwanych "Polskim ładem" lub po klapie pierwszego projektu: "Niskie podatki". Dynamiczne zmiany (wprowadzane i naprawiane w trakcie roku) wpłynęły na wysokość opłat pobieranych za obsługę księgową. Wyższe ceny są też uzasadniane wzrostem minimalnego wynagrodzenia, inflacją oraz coraz wyższymi kosztami prowadzenia działalności gospodarczej.

Źródło: