„Widzę podwójną ratę” – po podwyżkach stóp to nie halucynacja

Kredytobiorcy zaciągający zobowiązania za czasów rekordowo niskich stóp procentowych po środowej podwyżce znajdą się w strefie „podwojonej raty”. Dla tych, którzy wykorzystali maksymalnie zdolność kredytową, oznacza to poważne kłopoty. Sprawdzamy, jak zmienią się obciążenia.

Rada Polityki Pieniężnej po raz dziewiąty od jesieni 2021 r. podniosła stopy procentowe. W ciągu zaledwie kilku miesięcy dramatycznie zmieniły się wskaźniki, od których uzależnione jest oprocentowanie większości kredytów hipotecznych. Jeszcze we wrześniu zeszłego roku WIBOR 3M znajdował się na poziomie nieco przekraczającym 0,2 proc. W pierwszej dekadzie czerwca wskaźnik ten przekroczył 6,7 proc.

Kolejna podwyżka stóp procentowych nie jest zaskoczeniem, ale pewne jest również, że nie jest ona ostatnią zmianą parametrów w tym cyklu. Ekonomiści spodziewają się dalszych wzrostów, chociaż ich poglądy na docelowy poziom w najbliższej przyszłości są mocno rozbieżne. Można zatem założyć, że dzisiejsza decyzja RPP przełoży się w całości, ale z pewnym opóźnieniem, na wzrost wskaźników wyznaczających oprocentowanie kredytów.

Przypomnijmy, że opóźnienie efektów podwyżek ma także inne źródło. Wynika ono z różnego cyklu aktualizowania oprocentowania zmiennego w poszczególnych bankach. Część z nich stosuje np. 3-miesięczny okres ustalania stawek, a klienci w przesyłce z harmonogramem od kredytodawcy dostrzegają skumulowany efekt kilku zmian wskaźników.

Jak bardzo wzrosną raty?

W zestawieniu poniżej pokazujemy zmianę raty dla nowego kredytu opartego na wskaźniku WIBOR 3M. Zakładamy „czystą ratę”, czyli obciążenie pozbawione dodatków takich jak np. składki ubezpieczeniowe wymagane w niektórych produktach. Zakładamy również, że podwyżka stóp dokładnie przełoży się na zmiany WIBOR.

Dla kredytobiorców spłacających kredyt na 400 tys. zł, przy 2,2-punktowej marży decyzja RPP może oznaczać wzrost obciążenia o ponad 200 zł miesięcznie. W porównaniu z początkiem października 2021 r. rata wzrosłaby o 1765 zł, czyli uległaby niemalże podwojeniu.

Zdrożeją karty i limity

Stopa referencyjna wyznacza również maksymalne stawki dopuszczalne w innych typach kredytów oraz pożyczek. Obecnie limit stanowiący sufit dla m.in. kart kredytowych i kredytów gotówkowych to 17,5 proc. w skali roku. Po ostatniej podwyżce stóp maksymalne oprocentowanie wyniesie 19 proc.

W przypadku niektórych produktów zmiana może nastąpić automatycznie, jeśli w cenniku powiązano oprocentowanie ze stopami NBP.

Factfulness

Sprawdź

Inteligencja sztuczna

Sprawdź

Pokolenie '89

Sprawdź

„Nowi” kredytobiorcy już w tarapatach

Seria podwyżek stóp procentowych szczególnie mocno obciąża budżety kredytobiorców, którzy zaciągali zobowiązania w okresie rekordowo niskich stóp procentowych. W części przypadków rata jest bliska podwojenia się w stosunku do pierwszych płatności uiszczanych w 2020 lub 2021 r. Nawet klienci, którzy stosunkowo ostrożnie dobrali wysokość finansowania do swoich możliwości, muszą liczyć się z poważnym „zaciskaniem pasa”.

Spójrzmy na następujący przykład – kredytobiorców zaciągających zobowiązanie w sierpniu 2021 r. Przyjmijmy, że kwota kredytu wynosiła 450 tys. zł, okres spłaty 25 lat, a marża 2,3 pp. Pierwsza rata równa, opłacana we wrześniu 2021 r. oznaczała wydatek w wysokości ok. 2000 zł. Przy WIBOR 3M na poziomie 6,72 proc. płatność to już 3760 zł (zakładamy comiesięczną aktualizację stawek). Jeśli oprocentowanie wzrośnie o 0,75 pp., rata skoczy do prawie 4000 zł, czyli podwoi się w stosunku do pierwszej spłaty w historii.

Jeśli przyjmiemy, że w momencie wypłaty kredytu relacja raty do dochodu była na stosunkowo rozsądnym poziomie 30 proc. (do osiągnięcia wówczas przy dochodzie 6,7 tys. zł), to obecnie ten wskaźnik przekracza już 55 proc. Jest on zatem powyżej progu kwalifikującego do skorzystania z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Przy wyjściowej relacji na poziomie 40 proc. (5 tys. zł dochodu w 2021 r.) dzisiaj rata pochłaniałaby trzy czwarte wpływów do domowego budżetu.

Publikacja zawiera linki afiliacyjne.

Źródło: