Prezes PiS Jarosław Kaczyński ocenił w środę, że NIK pod kierownictwem Mariana Banasia ma wiarygodność typu zero, a działalność Izby jest jednym z elementów bardzo poważnego kryzysu państwa. Dodał, że nie zna szczegółów sprawy związanej z systemem Hermes.
Po kontroli NIK w Prokuraturze Krajowej Izba negatywnie oceniła proces nabycia systemu Hermes przez Prokuraturę Krajową w listopadzie 2020 r., jak również zbadane podczas kontroli aspekty jego wykorzystania. Izba skierowała dwa zawiadomienia do prokuratury o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Pierwsze z nich dotyczy wyrządzenia szkody majątkowej w wielkich rozmiarach oraz niedopełnienia obowiązku przeprowadzenia przed tym zakupem stosownych analiz. Drugie - nieuprawnionego utajnienia dokumentu księgowego przed kontrolerami NIK w toku kontroli budżetowej w 2023 r.
Prezes PiS był pytany o sprawę Hermesa podczas środowej konferencji prasowej. "NIK pod kierownictwem tego pana (prezesa Mariana Banasia - PAP.), który w tej chwili stoi na czele NIK - nie przeczę, że został powołany za naszych czasów, bo po prostu bardzo żeśmy się pomylili, przyznaję się do tego - po prostu ma wiarygodność typu zero" - powiedział Kaczyński.
Przyznał, że nie zna szczegółów sprawy związanej z systemem Hermes i na godzinę przed konferencją dowiadywał się, czym jest ten system. "W związku z tym nie będę tego komentował" - powiedział Kaczyński.
Ocenił, że "dzisiaj jednym z elementów bardzo poważnego, ciężkiego kryzysu, rozkładu naszego państwa, tego gigantycznego zła, które się tutaj dzieje, jest także działalność NIK".
NIK miażdży zakup Hermesa
Prezes NIK Marian Banaś na środowej konferencji prasowej powiedział, że kontrola pokazała, że oprogramowanie Hermes było użytkowane w sposób niedopuszczalny. "Wyniki prezentowanej dziś kontroli NIK wskazują na rażący brak staranności najwyższych rangą funkcjonariuszy publicznych przy wydawaniu publicznych pieniędzy, a także na użytkowanie zakupionego narzędzia w sposób niedopuszczalny dla demokratycznego państwa prawa i w sposób zupełnie sprzeczny z podstawowym zadaniem prokuratury, tj. ze staniem na straży praworządności" - podkreślił Banaś.
Z wystąpienia pokontrolnego NIK wynika, że chociaż system do analizy danych z otwartych źródeł kosztował ponad 15 mln zł, to jego zakupu dokonano bez żadnego przygotowania. Nie przeprowadzono analizy potrzeb, zakresu zastosowania tego systemu, czy konkretnych jego funkcjonalności.
Według NIK, PK przy zakupie Hermesa "w sposób nieuprawniony wyłączyła zastosowanie przepisów o zamówieniach publicznych, choć na rynku były tańsze oprogramowania o takich samych możliwościach".
Zdaniem Izby, było to działanie nielegalne, rażąco niegospodarne i nierzetelne. "W toku kontroli ustalono również, że system stosowano do wyszukiwania informacji o znanych politykach, samorządowcach, prokuratorach i osobach ze sfery biznesu" - dodała NIK.
20 listopada 2020 r. Prokuratura Krajowa kupiła za 15,56 mln zł system o handlowej nazwie Hermes do analizy danych z otwartych źródeł internetowych (OSINT). Miał służyć jako narzędzie wspomagające przeprowadzanie analizy kryminalnej. Z oprogramowania Prokuratura korzystała od 19 stycznia 2021 r. do 13 marca 2024 r. W tym okresie wykonano 398 analiz kryminalnych.
Według NIK, zakup systemu Hermes z pominięciem przepisów dotyczących zamówień publicznych stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych, jednak - w związku z przedawnieniem Izba odstąpiła od kierowania zawiadomienia do właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych. (PAP)
kos/ from/ mrr/
