Ustawa, która wejdzie w życie 15 stycznia 2013 roku, umożliwi umorzenie zaległych i niezapłaconych składek do ZUS-u. Dzięki niej przedsiębiorcy, którzy ich nie płacili w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r., będą mogli odetchnąć z ulgą. Aby skorzystać z abolicji, trzeba jednak dopełnić kilku formalności. 
foto: Adam Ciereszko
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców już od lipca 2011 roku zabiegał o wprowadzenie ustawy, która dałaby możliwość umorzenia zaległych za okres od 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Przyjęty 9 listopada 2012 r. przepis został oparty na mechanizmie umorzeniowym, wynegocjowanym w 2010 r. przez przedstawicieli ZPP, poszkodowanych przedsiębiorców oraz premiera, ministra Michała Boniego, ministra Jacka Rostowskiego i prezesa ZUS-u.
 |
»Interwencja Bankier.pl: ZUS każe płacić składki z ogromnymi odsetkami |
Zadośćuczynienie niesłusznie obciążonym
Powodem, dla którego ZPP tak mocno naciskał na rząd o przygotowanie takiej ustawy, było pokrzywdzenie uczciwych przedsiębiorców. Wcześniej zaistniała pewna nieścisłość dotycząca nieprzestrzegania przez ZUS własnych regulacji. Urzędnicy latami nie kazali płacić składek w przypadku zawieszania działalności. W 2009 r. ZUS nagle zmienił interpretację przepisów, przez co drobnym przedsiębiorcom naliczono składki z odsetkami karnymi za poprzednie 10 lat. Podobna sytuacja dotyczyła przedsiębiorców prowadzących działalność oraz zatrudnionych na umowę o pracę nakładczą, przez co zbieg tytułów ubezpieczenia obniżał składki ubezpieczeniowe do minimum. Skala tego zjawiska dotknęła około pół miliona firm, które zostały zmuszone do zapłacenia nawet po 100 tysięcy złotych.
Zakład tłumaczył całą sytuację tym, że biuletyn ZUS nie jest źródłem prawa, więc nie należy na podstawie informacji w nim zawartych podejmować żadnych decyzji. Wbrew wcześniejszym zapewnieniom okazało się, że jednak obowiązuje minimalny dochód z tytułu pracy nakładczej, a zawieszenie działalności wcale nie jest dopuszczalne.
Kto zostanie objęty abolicją ZUS 2013
Ustawa abolicyjna obejmie tylko osoby, które w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r.:
- prowadziły firmę, ale postanowiły ją zawiesić,
- przeszły na pracę nakładczą (chałupniczą), aby płacić niskie składki.
Możliwość złożenia wniosku o umorzenie zaległości względem ZUS-u będzie przysługiwała osobom, które w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. podlegały obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Będą mogli go również złożyć spadkobiercy i osoby trzecie, wobec których ZUS wydał decyzję o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania płatnika z tytułu nieopłaconych składek w tym samym okresie.
| »Abolicja (umorzenie składek ZUS) |
Jeżeli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, to umorzeniu ulegną składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe należne za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. za osoby obowiązkowo podlegające tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej działalności. Dotyczy to również składek na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres, za który zostaną umorzone składki na ubezpieczenie społeczne, a także odsetek za zwłokę, opłaty prolongacyjnej i dodatkowej oraz kosztów upomnienia i egzekucyjnych.
Jakie dokumenty złożyć, aby ZUS umorzył długi
Osoby, które nie prowadziły pozarolniczej działalności 1 września 2012 r. oraz w dniu złożenia wniosku o umorzenie, składają tylko jeden dokument – wniosek o umorzenie należności.
Osoby, które prowadziły taką działalność w dniu 1 września 2012 r. albo w dniu złożenia wniosku, muszą złożyć wniosek o umorzenie należności, formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis, formularz informacji przedstawianych przez wnioskodawcę (w przypadku ubiegania się o pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie), oświadczenie zawierające informacje niezbędne do ustalenia kategorii ratingowej oraz zaświadczenia lub oświadczenia o udzielonej pomocy de minimis.
 |
» Jakie ulgi w ZUS przysługują przedsiębiorcy? |
Wnioski można uzyskać na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub w punktach obsługi klientów w każdej jednostce ZUS-u.
Osoby uprawnione mogą złożyć stosowny wniosek w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, czyli od 15 stycznia tego roku. Ci, którzy po wejściu w życie ustawy otrzymają od ZUS-u decyzję o podleganiu obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, wysokości zadłużenia z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za okres 10 lat lub przeniesieniu odpowiedzialności na spadkobiercę (lub osobę trzecią), mogą złożyć wniosek w ciągu 12 miesięcy od uprawomocnienia się tej decyzji, chyba że termin 24 miesięcy jest w ich przypadku dłuższy - wówczas wniosek mogą składać aż do 15 stycznia 2015 r.
Warunkiem umorzenia należności, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji o umorzeniu należności niepodlegających umorzeniu za wyjątkiem należności z tytułu składek za okres do 31 grudnia 1998 r.
Ci, którzy skorzystają z abolicji, muszą się liczyć z pewnymi przykrymi konsekwencjami. Umorzenie części składek będzie miało wpływ na wysokość renty i emerytury. Zatem świadczenia niektórych osób ulegną z tego powodu zmniejszeniu.
Krzywdzący jest fakt, że ustawa przewiduje umorzenie tylko tych składek, które nie zostały zapłacone. Nie obejmie więc przedsiębiorców, którzy w obawie przez komornikiem bądź wpisem hipotecznym na nieruchomości zaciągnęli kredyt na spłatę swojego zadłużenia względem ZUS-u. Oni nie mogą liczyć na to, że odzyskają swoje pieniądze.
Justyna Niedbał
Bankier.pl
j.niedbal@bankier.pl
