Firmy mogą być zyskowne i odpowiedzialne, ale większości inwestorów nie przeszkadza nieetyczne zachowanie spółki, w którą inwestują. To tylko jeden z wątków badanych przez ESG Monitor sprawdzającego znaczenie kwestii z obszarów ESG w różnych krajach.
Globalny raport „SEC Newgate ESG Monitor 2024”, w tym roku objął 14 352 uczestników z 13 krajów oraz Hongkongu. W tegorocznej ankiecie po raz pierwszy zdano pytania skierowane do osób deklarujących aktywne inwestowanie na giełdzie. Reprezentatywna grupa respondentów trzeciego już badania „SEC Newgate ESG Monitoring w Polsce” objęła 1007 osób.
Inwestowanie pod wpływem ESG
Z wyników badania wiemy, że najmniej skłonni do wycofania się z inwestycji w przypadku nieetycznych praktyk spółki są inwestorzy z Niemiec (34%). Wynik Polaków także jest poniżej globalnej średniej (49%) i wynosi 40%. Dla porównania w Emiratach Arabskich odsetek ten wynosi 65% w USA 52%.
Z kolei idąc bardziej szeroko, kwestie zrównoważonego rozwoju i środowiska oraz etyczne podejmowanie decyzji są bardzo ważne dla nie więcej niż co trzeciego inwestora w Polsce (odpowiednio 27% i 33%) – mniej niż na świecie (odpowiednio 35% i 38%).
Oceniając starania firm w celu poprawy swoich wyników w obszarze ESG najlepsze oceny uzyskały bankowość i usługi finansowe (w tym roku na pierwszej pozycji – 49% ankietowanych wystawiło im ocenę co najmniej 7 na 10, wobec 37% w zeszłym roku), e-commerce (48% wobec 39% rok temu), turystyka (z wyłączeniem linii lotniczych), edukacja oraz branża kosmetyczna.
Najniżej oceniane są natomiast przemysł wydobywczy (31% wobec 20% w zeszłym roku), chemiczny (32% wobec 23% roku temu), energetyka jądrowa (33%), która w badaniu pojawiła się po raz pierwszy – w obliczu planu budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce.
Odpowiedzialność bez mniejszych zysków
Ciekawym wnioskiem z raportu jest przekonanie, że odpowiedzialność społeczna i środowiskowa nie muszą oznaczać rezygnacji z rentowności. Większość respondentów (58%) uważa, że firmy mogą być jednocześnie zyskowne i odpowiedzialne, co wskazuje na potrzebę łączenia zrównoważonego rozwoju z celami finansowymi.
Wnioski z raportu podkreślają, że choć społeczeństwo chce, aby firmy zabierały głos w sprawach społecznych i środowiskowych, to musi to być przemyślane i związane z ich działalnością. W badaniu 65% stwierdziło, że firmy powinny odgrywać bardziej aktywną rolę społeczną (w Polsce 58%), choć tylko 50% ankietowanych na świecie uznało, że firmy powinny wypowiadać się na tematy polityczne (w Polsce tylko 33%).
Mimo że Polacy oczekują, że zarówno duże korporacje, jak i władze będą podejmować odpowiedzialne decyzje, zaledwie mniej niż połowa ocenia ich dotychczasowe działania na więcej niż 7 w 10-stopniowej skali. Zdecydowana większość badanych (w Polsce 70%, na świecie 73%) zgodziła się, że firmy powinny bardziej przejrzyście komunikować swoje działania i wyniki w zakresie ESG. Mimo to 44% respondentów zadeklarowała brak zaufania komunikacji firm nt. działań i osiągnięć w tym obszarze.
Rosnące oczekiwania wobec rządów i korporacji
W badaniu „SEC Newgate ESG Monitor Polska” zaskoczyła poprawa oceny dla rządu. Co druga osoba badana w Polsce wskazała, że nowy rząd prowadzi kraj we właściwą stronę (wobec 29% w zeszłym roku). To więcej niż średnia dla wszystkich ankietowanych na świecie (47%). Z kolei największy spadek zaufania do władz – z 27% do 16% – zaliczyła Francja.
Wśród priorytetów dla przyszłości Polski pojawiły się nowe kwestie: przeciwdziałanie przestępczości (56%) i poprawa obronności (55%). Najważniejsza pozostaje dostępna opieka zdrowotna (61%), podobnie jak na świecie (64%). Problem rosnących kosztów życia spadł w Polsce na 6. miejsce (55%), choć globalnie jest nadal na 3. pozycji (59%).
W Polsce 74% respondentów a na świecie aż 83% uznało odpowiedzialne działania ze strony rządów w obszarze ESG za kwestię kluczową. Podobne zdanie wyraziło 73% ankietowanych w odniesieniu do dużych firm w Polsce (na świecie 81%) a w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw niewiele mniej – 70% w Polsce wobec 75% na świecie.
|
Kraj |
Oczekiwania |
Ocena działań |
Luka |
|---|---|---|---|
|
Polska |
|||
|
Rząd |
74% |
40% |
34% |
|
Duże firmy |
73% |
36% |
37% |
|
MŚP |
70% |
46% |
24% |
|
Świat |
|||
|
Rząd |
83% |
58% |
25% |
|
Duże firmy |
81% |
54% |
27% |
|
MŚP |
75% |
53% |
22% |
|
Wielka Brytania |
|||
|
Rząd |
79% |
42% |
37% |
|
Duże firmy |
75% |
43% |
32% |
|
MŚP |
67% |
54% |
13% |
Nadal jednak widać wyraźną lukę między oczekiwaniami a oceną faktycznych działań, która była spora w przypadku oceny rządu i MŚP (różnica 34 p.p. w obu przypadkach), ale największa w przypadku dużych firm (różnica aż 37%). Podobnie wyglądała sytuacja m.in. w Wielkiej Brytanii – w przypadku rządu luka wyniosła 37%, dla dużych firm – 32% a dla MŚP – zaledwie 13%.
Mniej niż połowa badanych w Polsce przyznała rządowi oraz dużym przedsiębiorstwom ocenę 7 lub wyższą (odpowiednio 40% i 36%) podczas gdy jeszcze w zeszłym roku było to zaledwie 19% i 25%. W przypadku małych i średnich firm było to 46% (wobec 29% rok temu).
Niska świadomość odpowiedzialności
Badanie SEC Newgate pokazało również, że ogólna świadomość pojęcia „ESG” w 2024 roku pozostała stabilna i wyniosła 21% (wobec 20% w 2023 roku). Najwyższą świadomość odnotowano w Hongkongu (43%), Singapurze (41%) i ZEA (49%), natomiast najniższą w Kolumbii (11%), Polsce (9%) i Hiszpanii (9%).
Chociaż niewiele osób wie, co oznacza termin "greenwashing", po zapoznaniu się z definicją 54% uważa, że jest to poważny problem w Polsce. Zjawisko to niesie ze sobą daleko idące ryzyka, szczególnie dla firm, które mogą stracić zaufanie społeczne, jeśli będą angażować się w praktyki wprowadzające w błąd w kwestiach środowiskowych.
oprac. Michał Kubicki
