Co nie podoba się nam w reklamach? Niektóre skargi komiczne

Tylko w ubiegłym roku do Rady Reklamy wpłynęło 2488 skarg. Znalazły się wśród nich te dotyczące banków, ubezpieczycieli i firm pożyczkowych. Przyjrzeliśmy się ich treści. Niektóre zarzuty konsumentów są zasadne, inne raczej wywołają uśmiech na twarzy.

Reklama ma najczęściej na celu skłonienie do zakupu konkretnego towaru, skorzystania z usługi. Zdarza się jednak, że nie zawsze trafia w gusta wszystkich odbiorców. Może też być tak, że poważnie narusza przyjęte w społeczeństwie normy, wprowadza w błąd czy zagraża uczciwej konkurencji. Jeśli tak się dzieje, konsumenci, przedsiębiorcy czy organizacje mają możliwość wniesienia skargi na przekaz reklamowy do Rady Reklamy. I z tej możliwości korzystają.

Na jakie reklamy skarżymy się najczęściej?

Z opublikowanych właśnie statystyk wynika, że tylko w ubiegłym roku do Rady Reklamy wpłynęło w sumie 2488 skarg. Najczęściej dotyczyły one reklam z branży odzieżowej, restauracyjnej i edukacyjnej. – Najbardziej skarżone medium roku 2014 to Internet - aż 1682 skargi dotyczyły kampanii prowadzonych w sieci. Na drugim miejscu znalazły się nośniki reklamy zewnętrznej - 489 skarg, na trzecim telewizja - 181 skarg - informuje Rada Reklamy. 

Do Rady Reklamy wpływają również skargi na przekazy stosowane w sektorze usług finansowych – banków, ubezpieczycieli czy firm pożyczkowych. Z danych Rady Reklamy wynika, że w ubiegłym roku rozpatrywano 12 tego rodzaju spraw. Stanowiły one zaledwie 0,5% ogółu spraw w 2014 roku, jednak było ich więcej niż jeszcze kilka lat wcześniej.

Na co skarżymy się w reklamach banków

Analiza treści uchwał w sprawie skarg złożonych na reklamy banków wskazuje, że najczęstszym powodem skierowania sprawy do Rady Reklamy jest przekaz wprowadzający w błąd. Dotyczy to głównie produktów kredytowych, a wnoszący skargę wskazują na brak dopełnienia obowiązku uwzględnienia w reklamie wszystkich informacji o kosztach wymaganych ustawą o kredycie konsumenckim. Jednak i w tej grupie nie brak żartobliwych zgłoszeń.

W uchwale z marca tego roku dotyczącej reklamy kredytu gotówkowego Alior Banku przywołano na przykład treść skargi, jaka wpłynęła do Rady Reklamy:

W reklamie, w pogoni za wymarzonym samochodem, potencjalny klient jest wieziony motocyklem przez postać symbolizującą Alior Bank S.A. W trakcie dynamicznego pościgu (wykonywane są m.in. skoki na motocyklu), nikt z jadących jednośladem nie ma założonych kasków.

Skarżący uzasadniał, że reklama nie powinna propagować niebezpiecznych zachowań, jakimi jest szybka jazda motocyklem bez wymaganych Prawem o ruchu drogowym kasków. Skarga została oddalona.

Oddalona została też skarga sprzed dwóch lat dotycząca kredytu gotówkowego Banku BNP Paribas (jeszcze przed połączeniem). Oryginalna treść skargi brzmiała wówczas następująco:   

Chcę zgłosić skargę na kontrowersyjną - moim zdaniem - reklamę kredytu w Banku Paribas (spot: łazienka). Spot ten pokazuje w złym świetle możliwości zmiany czy polepszenia swojego otoczenia poprzez korzyści płynące z instrumentalnego podejścia do swojego ciała i seksu. Stawia także kobiety jako korzystające z takich sposobów do osiągania swoich celów, pokazując jak łatwo manipulować mężczyznami. Spot jest nadawany o każdej porze, także w porze dużej oglądalności, zatem oglądają go dzieci i młodzież. Taka wizualizacja uzyskiwania korzyści wypacza sens pracy dla osiągnięcia sukcesu, wypacza seks, utrwala szkodliwe wzorce.

Przykładów podobnych zgłoszeń na reklamy banków na przestrzeni ostatnich lat można znaleźć jeszcze kilka. Cóż – nie wszyscy mają jednakowe gusta, poczucie humoru czy wrażliwość. Tak w życiu, jak i w reklamie.

Ze skargą do Rady Reklamy czy do UOKiK-u?

Związek Stowarzyszeń Rada Reklamy to jednostka odpowiadająca za samoregulację w dziedzinie reklamy. Działalność związku opiera się na Kodeksie Etyki Reklamy (KER), który określa standardy komunikacji marketingowej. Członkami Rady Reklamy są organizacje branżowe skupiające reklamodawców, media i agencje reklamowe. Wśród członków powoływany jest zespół orzekający w sprawach skarg, jakie wpływają do Rady Reklamy. Może on:

• odrzucić skargę,

• oddalić ją ze względu na brak dowodów,

• uznać, że narusza normy KER,

• uznać, że w reklamie powinny zostać wprowadzone zmiany,

• w ostatecznych przypadkach zająć stanowisko skierowane do skarżonego, aby wstrzymał rozprzestrzenianie reklamy.

Konsumenci uznający daną reklamę za wprowadzającą w błąd mogą swoją skargę skierować także do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Instytucja ta realizuje rządową politykę ochrony konsumentów i występuje w ich interesie publicznym. Dysponuje przy tym zdecydowanie większymi możliwościami i narzędziami niż podmioty samoregulujące. Przede wszystkim, jeśli Prezes UOKiK uzna zgłoszoną sprawę za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, może nałożyć karę pieniężną w wysokości do 10 proc. obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

– System samoregulacji jest dobrowolnym zobowiązaniem branżowym, a organizacja samoregulacyjna nie dysponuje instrumentami ustawowymi jak UOKiK. Uchwały Komisji Etyki Reklamy nie mają charakteru decyzji administracyjnych, jednak ich wykonanie może być w przypadku potrzeby wsparte dodatkowymi instrumentami, jak choćby zaprzestanie dystrybucji reklamy przez media. W Polsce mamy jednak bardzo wysoki odsetek stosowania się reklamodawców do zaleceń Komisji Etyki Reklamy, w ponad 90 procentach przypadków reklama w kwestionowanej formie nie pojawia się ponownie – wyjaśnia Konrad Drozdowski, dyrektor generalny Związek Stowarzyszeń Rada Reklamy.

Źródło: