Certificate of Proficiency in English to najstarszy z brytyjskich testów sprawdzających biegłą znajomość angielskiego, a jego korzenie sięgają początków XX wieku. Certyfikat jest ważny bezterminowo. Uznaje go wiele instytucji, m.in. MEN (na prawach dawnego egzaminu państwowego z języka angielskiego) jako potwierdzenie kwalifikacji językowych przewodników turystycznych, pilotów wycieczek, MSZ, Urząd Służby Cywilnej, a także większość anglojęzycznych uczelni, które czasami wymagają go przy rekrutacji. Mimo że co roku mogą pojawić się drobne zmiany, ogólny program, koszt i terminy egzaminu pozostają stałe.
|
CPE - podstawowe informacje Nazwa: Certificate of Proficiency In English Cena: 590 zł (dane: 2008) Terminy: w Polsce odbywają się 2 sesje - letnia (maj/czerwiec) i zimowa (listopad/grudzień), zapisy zaczynają się zazwyczaj ok. 3 miesięcy wcześniej Ilość części: 5 (Reading, Writing, English In Use, Listening, Speaking) Czas: Reading - 1h 30 min, Writing - 2h, English In Use - 1h 30 min, Listening - 40 min, Speaking - ok. 19 min Punktacja: 200 punktów (40 punktów za każdą część) Gdzie są oceniane: część ustna przez egzaminatorów w Polsce, pozostałe części w Cambridge Lista lektur na 2008 rok: Michelle Magorian ‘Goodnight Mister Tom' Tobias Hill ‘The Cryptographer' Tracy Chevalier ‘Girl with a Pearl Earring' Czas oczekiwania na wyniki: ok. 2,5 miesiąca Skala ocen: A - ponad 80%, B - 75%-79%, C - 60%-74%, D (negatywna) - 55-59%, E (negatywna) - 54% i mniej Zdawalność: A - 7%, B - 20%, C - 51%, D - 8%, E - 14 % (dane: sesja letnia 2007) Gdzie można zdawać: lista ośrodków dostępna jest tutaj Źródło: http://www.cambridgeesol.org/, http://www.britishcouncil.pl/ |
Przygotowania do CPE powinny obejmować przede wszystkim intensywne czytanie nie tylko literatury pięknej, ale też tekstów naukowych i publicystycznych. Dzięki nim poznajemy bowiem rzadkie i specjalistyczne słownictwo. Dobrym źródłem nowych słówek i ciekawych zwrotów są strony internetowe najlepszych brytyjskich czasopism, np. Guardian czy The Times. Warto przeglądać nie tylko dział informacyjny, ale przede wszystkim teksty dotyczące środowiska naturalnego, stylu życia czy technologii - są to tematy bardzo często wykorzystywane zarówno w pisemnej, jak i ustnej części CPE.
Istotną rolę w CPE odgrywa Listening - każdy tekst jest odtwarzany dwukrotnie. Najlepszym sposobem na poprawienie rozumienia ze słuchu i wykorzystywania usłyszanych informacji jest regularne słuchanie. W tym przypadku przydają się wszystkie radia anglojęzyczne, których w Internecie jest mnóstwo. Do najlepszych należy BBC Radio 4, które jest nie tylko prawdziwą kopalnią akcentów, rejestrów (wysoki - oficalny, niski - kolokwialny) i idiomów, ale przede wszystkim tematów do rozmowy. Znajdziemy tam zarówno aktualności, jak i audycje historyczne, naukowe, popkulturowe, a nawet religijne. Co ciekawe, również tych ostatnich nie powinno się lekceważyć - rzadkie słownictwo i czasami archaiczne zwroty bardzo poprawiają poruszanie się w wysokim rejestrze, co może przydać się np. podczas rozmowy o abstrakcyjnych pojęciach, takich, jak rozwój, przyszłość, etc.
Za jedną z najbardziej stresujących części CPE należy uznać Speaking. Obejmuje on opisanie, a przede wszystkim wyciągnięcie wniosków z zestawu ilustracji oraz rozmowę z partnerem.
- Byłam zaskoczona częścią ustną. Do tej pory nie miałam kłopotów z wszelkiego rodzaju 'interviews', a wtedy poszło mi najgorzej. Wadą jest to, że rozmawiasz z partnerem, który jest zupełnie przypadkowym człowiekiem. A naturalne jest to, że dostosowujesz poziom używanego języka do rozmówcy. Gdyby rozmawiało się z egzaminatorem, wypowiedź byłaby na lepszym poziomie - stwierdza Anna, absolwentka stosunków miedzynarodowych, która zdała CPE na B po powrocie ze stypendium w Wielkiej Brytanii.
Co ważne, Speaking wymaga nie tylko spójności treściowej i poprawnego używania zaawansowanych struktur gramatyczno-leksykalnych, ale równiez odpowiedniej wymowy. Rzecz jasna, nikt nie wymaga od kandydatów udawania wrodzonego angielskiego akcentu. Nie należy jednak mieszać sposobów mówienia - jeśli zdecydujemy się na odpowiadanie z brytyjskim akcenetem (który jest najbardziej pożądany), stracimy punkty za przejście na inny sposób mówienia w trakcie wypowiedzi. Nie jest to najistotniejsza część Speakingu, jednak warto zwrócić na nią uwagę, ponieważ wpływa na to, w jaki sposób odbiera nas egzaminator.
Generalnie, mimo że CPE uważany jest za bardzo trudny certyfikat, podstawowe zasady sukcesu to spójność i równowaga. Potwierdza to Anna:
- Jeśli chodzi o Writing, to najważniejsze, by nie zrobić błędu. Jeśli nie jesteśmy pewni, to nie piszemy. Może być prościej, ale najważniejsze, żeby było bezbłędnie.
Jako że forma obu certyfikatów jest bardzo podobna, wiele metod nauki do CAE sprawdza się również w przypadku CPE (o metodach nauki do CAE przeczytasz tutaj). Mimo to, między egzaminami występują też wyraźne różnice. O tym, co szczególnego zawiera w sobie CPE i jak wpływa to na sposób przygotowywania się do niego, mówi pan Wiktor Szwaja, filolog angielski, który od lat przygotowuje młodych ludzi do certyfikatów językowych.
|
Wiktor Szwaja: Różnią się przede wszystkim rozpiętością struktur gramatyczno-leksykalnych, która w przypadku Proficiency jest szersza. Uważa się, że CPE to egzamin, w którym zbliżamy się do poziomu native speaker. Dlatego wymagany jest język intelektualny, czyli frazy literackie i tzw. wysoki rejestr wypowiedzi (high register). Po prostu zakłada się, że ci, którzy podchodzą do CPE, mają za sobą minimum 650 godzin bardzo solidnej, konsekwentnej nauki. Ci, którzy mają 1000-1200 godzin, mogą śmiało podchodzić do egzaminu. Sukces odnoszą nie ci najbardziej lotni intelektualnie, ale ci, którzy bardzo dokładnie przerobili testy. Liczy się tutaj pewien seryjny mechanizm.
Która część egzaminu sprawia największe trudności zdającym i jak ją oswoić?
Z praktyki wynika, że najtrudniejsze jest Use of English. Tutaj polecałbym przygotowującym się praktykę rodem z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tam studenci dostawali teksty na tematy związane z biologią, chemią, polityką. Czytali je, a potem dostawali je jeszcze raz, tylko z wyciętymi najtrudniejszymi słowami. W ten sposób musieli dopasować brakujące ogniwa. Żeby skutecznie zmierzyć się z Use of English, warto wejść w ten rodzaj pracy, gdzie liczą się pojedyncze słowa. Chodzi tu głównie o brakujące przyimki, a także tzw. auxiliary verbs, czyli czasowniki posiłkowe, cząstki gramatyczne, operatory i zwroty.
Dlaczego co roku podawane są trzy książki z literatury pięknej zalecane do przeczytania?
Na egzaminie można spotkać słówka z tych książek. Ich znajomość daje poczucie bezpieczeństwa, bo wcześniej nie podawano lektur i słówka były jedną wielką niewiadomą. To jest nowy pomysł, powodowany wcześniejszym spadkiem poziomu egzaminu. Obejmuje on również zmiany czasowe. Dla przykładu, Use of English trwało kiedyś 1 godzinę i 50 minut, a teraz 1 godzinę i 30 minut. Ważny był także wzrost konkurencji w postaci egzaminów Unii Europejskiej i innych nowych egzaminów, np. IELTS. Żeby przyciągnąć uczniów, zredukowano więc czas trwania poziomów. Był to rodzaj uproszczenia, które wynikało z umasowienia egzaminów językowych, a także większej konkurencji wśród szkół językowych.
Ważną częścią CPE jest Writing. Z jakimi formami pisemnymi można się potkać na egzaminie i jak je opanować?
Stały syllabus form pisemnych to m.in. list, ale bardzo formalny, napisany w wysokim rejestrze, esej porównawczy i forma literacka, np. opis, bardzo krótkie opowiadanie (długości zazwyczaj 350 słów - przyp. J.B.). Warto wykorzystywać ciekawe frazy. Polecam książki typu „Academic Writing", gdzie znajdziemy szeroki repertuar środków i wdrożymy się w akademicki dyskurs. Warto również po prostu je poczytać. Na CPE nie wymaga się specjalistycznego słownictwa, od tego są już inne, bardziej szczegółowe egzaminy, np. Legal English lub Business English.
Linki:
flo-joe.com - zestaw oryginalnych i często aktualizowanych ćwiczeń przygotowujących do CPE, m.in. Word Bank, Writing Class. Znajdziemy tu też przykładowe testy na poziomie CPE
english-online - kolejne ćwiczenia, zwłaszcza na Use of English, przykładowe testy
cambridge esol - przykładowe testy wraz z rozwiązaniami, szczegółowe informacje na temat samego egzaminu
Joanna Bolanowska
Źródło:
