Nauka - Najnowsze wiadomości

Kobiety w polskiej nauce wciąż rzadziej awansują, kierują projektami i zdobywają granty, mimo że - jak udowodniono - to zespoły mieszane tworzą najlepsze badania. Głównymi ograniczeniami są bariery kulturowe, obciążenia rodzicielskie i stereotypy - wynika z raportu "Efekt nagrody: Widoczność lekarstwem na znikanie".

Naukowcy z Politechniki Gdańskiej (PG) prowadzą badania nad systemem obrony przed dronami o nazwie STRATUS. Według szefa projektu prof. Kazimierza Jakubiuka prace dotyczą technologii o charakterze przełomowym. Rozwijany efektor może w przyszłości służyć do ochrony zarówno wojskowej, jak i cywilnej.

W kontekście projektu noweli ustawy o Polskiej Akademii Nauki wiceministra nauki Karolina Zioło-Pużuk uznała, że obawy zgłaszane przez związkowców dotyczące zawierania umów na czas określony są uzasadnione. Według związkowców przepisy zezwalałyby na wystawianie zbyt wielu tego typu umów.

Uczelnia w danym roku może wydatkować na stypendia rektora nie więcej niż 45 proc. środków funduszu stypendialnego - przewiduje nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, podpisana w poniedziałek przez prezydenta Karola Nawrockiego.

Czworo naukowców z Polski dostało granty ERC Consolidator Grants 2025 - poinformowała Europejska Rada ds. Badań Naukowych. Troje badaczy pracuje na Uniwersytecie Warszawskim, jeden – na Politechnice Wrocławskiej. W tegorocznej edycji przyznano w sumie 349 grantów na łączną kwotę 728 mln euro.

Uczelnie uczestniczące w ogólnopolskiej trasie technologiczno-naukowej „IGNIS – Polska sięga gwiazd” otrzymują środki na organizację spotkań z polskim astronautą z budżetu MNiSW – podał resort nauki. Szacowany koszt całości to 6 mln zł. Umowy nie przewidują wynagrodzenia dla Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego.

Pulę przyszłorocznych środków na naukę udało się zwiększyć o ok. pół miliarda złotych, ale to wciąż nakłady dalekie od wystarczających - ocenił w rozmowie z PAP szef resortu nauki Marcin Kulasek. Dodał, że kolejne 3 mld można byłoby uzyskać, gdyby inne resorty przeznaczały na badania i rozwój 1 proc. swoich budżetów.

Król Szwecji Karol XVI Gustaw wręczył w środę w Sztokholmie nagrody Nobla z fizyki, chemii, medycyny, literatury i nauk ekonomicznych łącznie aż 13 laureatom. Na tegoroczną ceremonię po raz pierwszy w historii zaproszono uczniów.

Zmiany w trybie powoływania i kwalifikacji kadry kierowniczej m.in. NCBR, Sieci Łukasiewicz i instytutów badawczych zawiera nowelizacja pięciu ustaw, którą w środę Senat przyjął z 10 poprawkami.

Wolność akademicka w większości krajów Europy uległa erozji w ciągu ostatnich 10-15 lat – ocenia Rada Europy w opublikowanym we wtorek raporcie. Eksperci RE wymieniają potencjalne zagrożenia dla wolności akademickiej, m.in. ingerencje polityczne i rosnący wpływ portali społecznościowych.

Ani jeden reprezentant polskich instytucji naukowych nie znalazł się na liście najczęściej cytowanych naukowców świata 2025 roku. W raporcie Highly Cited Researchers 2025 dominują badacze z USA, Chin i Wlk. Brytanii, ale są też ci z dużo mniejszych od Polski: Luksemburga, Islandii, Estonii, Litwy czy Kataru.

Wiceprezes Google Yossi Matias ocenił, że sztuczna inteligencja (AI) w bezprecedensowy sposób przyspiesza rozwój nauki, dzięki czemu mamy teraz złote czasy badań naukowych. Nowe szanse, jakie stają przed nauką dzięki AI, pozytywnie ocenił też polski badacz prof. Piotr Sankowski.

W najbliższych latach system szkolnictwa wyższego „będzie dryfował” – ocenił w rozmowie z PAP prof. Dominik Antonowicz z UMK w Toruniu, zajmujący się badaniem globalnych trendów w zarządzaniu szkolnictwem wyższym i nauką. Do problemów zaliczył niedofinansowanie, kupowanie publikacji i skandale na uczelniach.

W tym roku Narodowe Centrum Badań Jądrowych otrzymało bezterminowe zezwolenie na eksploatację reaktora badawczego Maria od prezesa Państwowej Agencji Atomistyki. Uruchomienie reaktora w 1974 roku uważa się za jedno z największych...

Zmiany w trybie powoływania i kwalifikacji kadry kierowniczej m.in. NCBR, Sieci Łukasiewicz i instytutów badawczych zawiera nowelizacja pięciu ustaw, którą w piątek uchwalił Sejm.

Sąd Unii Europejskiej oddalił w środę skargę Amazona na decyzję Komisji Europejskiej o uznaniu platformy handlowej Amazon Store za „bardzo dużą platformę internetową” zgodnie z przepisami cyfrowymi UE. Amazon zarzucił m.in. KE, że naruszyła jego prawo do prowadzenia swobodnej działalności gospodarczej.

NCBJ i Westinghouse podpisały porozumienie o współpracy, które ma pozwolić włączyć polskich naukowców i technologów w rozwój energetyki jądrowej i dać Polsce nowe kompetencje - poinformowali w piątek przedstawiciele resortu energii, gdzie odbyło się podpisanie umowy.

Studenci z politechnik budują bolidy, drony i roboty. Chemicy wynajdują nowe substancje, a ekonomiści… inwestują. Coraz częściej nie tylko teoretycznie, ale w praktyce - na prawdziwej giełdzie. W najnowszym odcinku podcastu GPW - Gospodarczy Punkt Widzenia rozmawiamy z Bartoszem Kocjanem, założycielem pierwszego w Polsce studenckiego funduszu inwestującego Hossa ProCapital.

Badania nad tzw. cyfrowymi bliźniakami, czyli realistycznymi komputerowymi modelami odwzorowującymi procesy zachodzące w ludzkim organizmie i środowisku, będą prowadzone dzięki technologiom dostarczanym przez fabrykę AI Gaia. Powstaje ona przy Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH w Krakowie.