Upadłość ubezpieczycieli w USA i UK
W pierwszym półroczu 2009 w Stanach Zjednoczonych upadły 84 banki, a 416 było zagrożonych niewypłacalnością w II kwartale tego roku - to znaczny przyrost w stosunku do poprzednich okresów. Co z ubezpieczycielami? W latach 1995-2003 w USA upadło 175 ubezpieczycieli (majątkowych i wypadkowych), w 2008 – 7 ubezpieczycieli (majątkowych), w 2009 – 3 ubezpieczycieli (wielostanowych i wypadkowych). Trudno zatem doszukiwać się analogii na rynku ubezpieczeniowym – liczba ogłaszających upadłość ubezpieczycieli w ostatnim okresie nie wzrosła w stosunku do lat poprzednich.
W Wielkiej Brytanii, której kryzys finansowy również nie ominął, podobnie jak w USA nie zanotowano przyrostu upadających towarzystw ubezpieczeniowych. Począwszy od roku 1975 upadłość ogłosiło 28 takich podmiotów, po roku 2008 nie zanotowano ani jednego takiego przypadku.
UFG jako główny zainteresowany upadłością ubezpieczycieli
Głównym podmiotem zainteresowanym ewentualną upadłością towarzystw ubezpieczeniowych jest Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, powołany, by chronić ubezpieczonych przez skutkami tego typu zdarzeń. UFG działa od 1990 roku, prowadząc działalność pomocową (prewencyjną) oraz kompensacyjną dzięki zasilaniu wyłącznie poprzez składki odprowadzane przez ubezpieczycieli prowadzących działalność na terenie Polski. Prewencja w przypadku UFG polega na udzielaniu pożyczek zwrotnych przyznawanych na preferencyjnych warunkach zakładom ubezpieczeń, które przejmują portfel zakładu ubezpieczeń zagrożonego upadłością (w zakresie powszechnych ubezpieczeń obowiązkowych) – a więc nie dla samych upadających podmiotów. Te bowiem nie mogą liczyć na finansowe wsparcie ze strony Funduszu. Od początku swojego istnienia do 31.08.2009 r. żaden zakład ubezpieczeń nie zwrócił się o UFG z wnioskiem o udzielenie takiej pomocy finansowej, w związku z czym prowadzone są dyskusje nad przesunięciem gromadzonych na ten cel środków do realizacji innych zadań.
Funkcjakompensacyjna polega na określaniu pewnych limitów zakresu ochrony, jaką gwarantuje UFG w sytuacji niewypłacalności ubezpieczyciela z tytułu:
- umów powszechnych ubezpieczeń obowiązkowych (wypłaca się 100 proc. roszczenia),
- umów pozostałych ubezpieczeń obowiązkowych (do 50 proc. roszczenia, nie więcej jednak niż 30 tys. euro),
- umów ubezpieczeń na życie (do 50 proc. roszczenia, nie więcej niż 30 tys. euro).
Prócz opisanych w nawiasach limitów kwotowych i procentowych, podaje się również limity przedmiotowe, mówiące o tym, że Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca środki wyłącznie na rzecz uprawnionych osób fizycznych, czyli ubezpieczonych, poszkodowanych oraz uprawnionych z umowy ubezpieczenia.
Upadłość po polsku
Począwszy od roku 1995, w Polsce zanotowano 5 upadłości towarzystw ubezpieczeniowych. Jeśli dodać do tego dwie wcześniejsze upadłości, łącznie w historii było ich siedem:
1993 – Westa i Westa Life,
1996 – PTU Gryf, Hestja
1997 – Fenix
2000 – TUR Polisa, Gwarant.
Ile w tym samym okresie upadło banków? Blisko 100, a dokładnie: 94.
FOU, czyli Fundusz Ochrony Ubezpieczonych
Póki co, w Polsce nie funkcjonują typowe antyupadłościowe fundusze gwarancyjne. Takie podmioty powołało z własnej inicjatywy 13 krajów Unii Europejskiej i wszystko wskazuje na to, że doczekamy się unijnych regulacji skierowanych do wszystkich państw Wspólnoty. Dyskusję nad zasadnością tworzenia FOU rozpoczęła w 2001 roku Irlandia. Skutkiem tego, w latach 2001-2005 w Komisji Europejskiej toczyły się prace specjalnej Grupy ds. FOU. Ich wynikiem był upubliczniony w grudniu 2005 roku projekt dyrektywy – ostatni poważny głos Unii w tej sprawie. O czym mówiła dyrektywa? Dostrzegając potrzebę uformowania Funduszy, zalecano utworzenie ich w każdym kraju UE, w liczbie 1 lub więcej (np. z podziałem na towarzystwa majątkowe i życiowe). Przynależność do Funduszu miałaby być obowiązkowa, a sankcją za zaniechanie tego obowiązku byłoby nawet odebranie praw do prowadzenia działalności ubezpieczeniowej. Dyrektywa z 2005 regulowała ponadto limity oraz podmiotowy i przedmiotowy zakres pokrycia roszczeń. Co ciekawe, Fundusz miał pokrywać także roszczenia z tytułu dobrowolnych polis majątkowych, przy czym wskazano na konieczność wprowadzenia franszyzy integralnej na poziomie 100 euro.
Aby uniknąć bezkarności tych, którzy doprowadzili do upadłości ubezpieczyciela nieskutecznym zarządzaniem, proponowane regulacje zakładały wyłączenie spod ochrony FOU głównych decydentów w towarzystwach i audytorów.
Po roku 2005, dyskusja nad zasadnością powołania FOU ucichła, aż w marcu b.r. władze unijne zapowiedziały, że do końca grudnia określone zostaną rozwiązania wspólnotowe dotyczące Funduszu Ochrony Ubezpieczonych. Wygląda na to, że potrzeba było aż kryzysu, by po kilku latach obudzić świadomość na temat zabezpieczeń w sektorze ubezpieczeń
Na postawie wystąpienia „Rola instytucji gwarancyjnych w dobie kryzysu finansowego” Magdaleny Barcickiej, Wiceprezesa Zarządu w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym. VII Forum Ubezpieczeń, Jachranka 21-23.09.2009
Malwina Wrotniak
Bankier.pl
Najnowsze informacje, komentarze, analizy
z rynku ubezpieczeń!
Kupujesz lub wynajmujesz mieszkanie?
Sprawdź ceny w swojej okolicy.
Źródło:
